Selected determinants of eating behaviours among preschool children from the Krakow environment

• Autorzy: Gacek M.
• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Background. One of the factors determining the nutritional behaviour of children and adolescents is family socio-economic status. Objective. The aim of the study was to assess the nutritional behaviour of preschool children from the Kraków environment depending on the sex of the child and the mother’s level of education. Material and methods. The study was carried out among a group of mothers of 480 (240 girls and 240 boys) 4-6-yearolds, using the author’s questionnaire on dietary behaviours. Children of mothers with higher education accounted for 63.5%, and those with primary, vocational and secondary education constituted 36.5% of the group. Statistical analysis was carried out using the PQStat package 1.6.6.246 version, applying Pearson’s Chi-squared test (p<0.05). Results. The girls consumed a significantly greater amount of: vegetables (p<0.01), fruit (p<0.05), wholemeal bread (p<0.001) as well as milk and dairy products (p<0.001), and boys: meat and cold-cuts from poultry (p<0.001) and sweets (p<0.05). Children of mothers with higher education more frequently consumed: vegetables (p<0.001), fruit (p<0.001), wholemeal bread (p<0.001), fish (p<0.01) and eggs (p=0.01), and children of mothers with secondary and vocational education: milk and dairy products (p<0.05), meat and cold-cuts from poultry (p<0.001) and sweets (p=0.001), salted snacks (p<0.001) and sweetened fizzy beverages (p<0.05). Conclusions. Diversity in some dietary choices of preschool children from the Kraków environment has been demonstrated, depending on the sex of children and the mother’s level of education. Furthermore, it is indicated that girls and the children of mother’s with higher education are characterised by a more favourable diet.

PL

Wprowadzenie: Jednym z czynników warunkujących zachowania żywieniowe dzieci i młodzieży jest status społeczno-ekonomiczny rodziny. Cel. Celem badań była ocena zachowań żywieniowych dzieci przedszkolnych ze środowiska krakowskiego w zależności od płci dziecka oraz poziomu wykształcenia matki. Materiał i metody. Badania przeprowadzono w grupie matek 480 dzieci (240 dziewcząt i 240 chłopców) w wieku 4-6 lat z zastosowaniem autorskiego kwestionariusza zachowań żywieniowych. Dzieci matek z wykształceniem wyższym stanowiły 63.5%, a z zasadniczym zawodowym i średnim 36.5% grupy. Analizę statystyczną przeprowadzono w pakiecie PQStat wersja 1.6.6.246. z zastosowaniem testu Chi-kwadrat (p<0,05). Wyniki. Dziewczęta istotnie częściej spożywały: warzywa (p<0.01), owoce (p<0.05), pieczywo razowe (p<0.001) oraz mleko i jego przetwory (p<0.001), a chłopcy: mięso i wędliny drobiowe (p<0.001) oraz słodycze (p<0.05). Dzieci matek z wykształceniem wyższym z większą częstością spożywały: warzywa (p<0.001), owoce (p<0.001), pieczywo razowe (p<0.001), ryby (p<0.01) i jaja (p=0.01), a dzieci matek z wykształceniem nie-wyższym (średnim i zawodowym): mleko i jego przetwory (p<0.05), mięso i wędliny drobiowe (p<0.001) oraz słodycze (p=0.001), słone przekąski (p<0.001) i słodkie napoje gazowane (p<0.05). Wnioski. Wykazano zróżnicowanie niektórych wyborów żywieniowych dzieci przedszkolnych ze środowiska krakowskiego w zależności od płci dzieci oraz poziomu wykształcenia ich matek, ze wskazaniem na korzystniejszy sposób żywienia dziewcząt niż chłopców oraz dzieci matek z wykształceniem wyższym niż średnim i zasadniczym zawodowym.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
• Rocznik: 2019
• Tom: 70
• Numer: 2
• Opis fizyczny: p.137-145,ref.

Twórcy

autor

Gacek M.

• Department of Sports Medicine and Human Nutrition, University School of Physical Education in Krakow, Krakow, Poland

Bibliografia

• 1. Aktop A.: Socioeconomic status, physical fitness, self-concept, attitude toward physical education, and academic achievement of children. Perceptual & Motor Skills 2010; 110(2): 531-546. doi.org/10.2466/pms.110.2.531-546.
• 2. Boo F.L., Mateus M.C., Duryea S.: Analysis of socioeconomic gradients in the development of children aged 0-3 years in Fortaleza, Northeastern Brazil. Rev Saude Publica 2018; 52: 84. doi: 10.11606/S1518-8787.2018052000525.
• 3. Bowman S., Gortmaker S., Ebbeling C., Pereira M., Ludwig D.: Effects of fast-food consumption on energy intake and diet quality among children in a National Household Survey. Pediatrics 2004; 113(1): 112-118.
• 4. Chalcarz W., Merkiel S., Hodyr Z.: Food behaviour in preschool children from Pabianice. New Medicine 2009; 13(1): 7-12.
• 5. Charzewska J., Weker H.: Ogólnopolskie badania nad zawartością wapnia i witaminy D w dietach dzieci w wieku 4 lat. [Nationwide research on the content of calcium and vitamin D in the diets 4-year-old children]. Pediatr Współcz 2006; 8(2): 107-109 (in Polish).
• 6. Cooke J.L., Wardle J., Gibson E.L., Sapochnik M., Sheiham A., Lawson M.: Demographic, familial and trait predictors of fruit and vegetable consumption by pre-school children. Public Health Nutr 2004; 7(2): 295-302.
• 7. Czerwonogrodzka-Senczyna A., Kryńska P., Majcher A., Rumińska M., Jeznach-Steinhagen A., Pyrżak B.: Wpływ czynników środowiskowych na występowanie otyłości u dzieci do 7 roku życia [The influence of environmental factors on obesity in children up to 7 years old]. Endokrynol Pediatr 2014; 13(47): 14-24 (in Polish).
• 8. Gacek M.: Sposób żywienia dzieci przedszkolnych ze środowiska wielkomiejskiego [Dietary patterns in nursery school children from an urban environment]. Rocz Panstw Zakl Hig 2012; 63(4): 477-482 (in Polish).
• 9. Gacek M.: Dietary Habits and Locus of Control Assessed in Middle-school Pupils from the Malopolska Region of Poland. Rocz Panstw Zakl Hig 2013; 64(2): 129-134.
• 10. Gidding S.S., Dennison A.B., Birch L.L.: Dietary recommendations for children and adolescents. A guide for practitioners. Consensus statement from the American Heart Association. Circulation 2005; 112: 2061-2075.
• 11. Harton A., Florczak J., Myszkowska-Ryciak J., Gajewska D.: Spożycie warzyw i owoców przez dzieci w wieku przedszkolnym. [Fruit and vegetable consumption by preschool children]. Probl Hig Epidemiol 2015; 94(4): 732-736 (in Polish).
• 12. Inskip H., Baird J., Barker M., Briley A.L., D’Angelo S., Grote V., Koletzko B., Lawrence W., Manios Y., Moschonis G., Chrousos G.P., Poston L., Godfrey K.: Influences on adherence to diet and physical activity recommendations in women and children: Insights from six European studies. Ann Nutr Metab 2014; 64(3-4): 332-339. doi: 10.1159/000365042.
• 13. Jarosz M.: Piramida Zdrowego Żywienia i Stylu Życia Dzieci i Młodzieży (4-18 lat) IŻŻ w Warszawie [Pyramid of healthy nutrition and lifestyle for children and youth (age 4-18)]. (https://ncez.pl) (access date: 12.02.2019) (in Polish).
• 14. Jarosz M.: Zasady prawidłowego żywienia dzieci i młodzieży oraz wskazówki dotyczące zdrowego stylu życia [The rules of healthy eating for children and adolescents along with tips for a healthy lifestyle]. Warszawa, IŻŻ 2008 (in Polish).
• 15. Jiménez-Aguilar A., González Castell D., Flores-Aldana M., Mundo-Rosas V., Hernández-Cordero S., García-Feregrino R.: Dietary intake and adequacy in Mexican preschool children: National Health and Nutrition Survey 2012. Nutr Hosp. 2018, 35(5): 1186-1194. doi: 10.20960/nh.1843.
• 16. Kędzior A., Jakubek-Kipa K., Brzuszek M., Mazur A.: Trendy w występowaniu nadwagi i otyłości u dzieci na świecie, w Europie i w Polsce. [Trends in prevalence of childhood overweight and obesity on the world, in Europe and in Poland]. Endokrynol Ped 2017; 58: 41-48 (in Polish). doi:10.18544/EP-01.16.01.1662.
• 17. Kolarzyk E., Janik A., Kwiatkowski J.: Zwyczaje żywieniowe dzieci w wieku przedszkolnym [Nutritional habits of pre-school children]. Probl Hig Epidemiol 2008; 89(4): 527-532 (in Polish).
• 18. Kostecka M.: Prawidłowe żywienie dzieci w wieku przedszkolnym jako niezbędny element profilaktyki chorób cywilizacyjnych. [Proper nutrition preschool children as an essential element of prevention of lifestyle diseases]. Piel Zdr Publ 2013; 3(3): 257-263 (in Polish).
• 19. Kozioł-Kozakowska A., Piórecka B., Schlegel-Zawadzka M.: Wpływ postaw rodzicielskich na sposób żywienia dzieci w wieku przedszkolnym w Krakowie na tle uwarunkowań socjo-demograficznych. [The influence of parental attitudes on diet of preschool children in Cracow against the background of sociodemographic determinants]. Zdr Publ & Zarządzanie 2014; 12(1): 82-89 (in Polish). doi:10.4467/20842627OZ.14.009.2901.
• 20. Kozioł-Kozakowska A., Piórecka B., Żwirska J., Jagielski P., Schlegel-Zawadzka M.: Ocena sposobu żywienia dzieci w wieku przedszkolnym z regionu Krakowa z uwzględnieniem charakterystyki socjoekonomicznej. [Assessment of heating habits of pre-school children attending kindergartens in the region of Krakow with referral to socio-economic characteristics]. Probl Hig Epidemiol 2007; 88(4): 422-427 (in Polish).
• 21. Kułaga Z., Różdżyńska-Świątkowska A., Grajda A., Gurzkowska B., Wojtyło M., Góźdź M., Świąder-Leśniak A., Litwin M.: Siatki centylowe dla oceny wzrastania i stanu odżywienia polskich dzieci i młodzieży od urodzenia do 18 roku życia. [Percentile charts for growth and nutritional status assessment in Polish children and adolescents from birth to 18 year of age]. Standardy Medyczne/Pediatria 2015; 12: 119-135 (in Polish).
• 22. Kwiecień M., Winiarska-Mieczan A., Danek-Majewska A., Kiczorowska B., Olcha M.: Ocena wartości odżywczej przedszkolnych racji pokarmowych ze szczególnym uwzględnieniem składników mineralnych. [Assessment of nutritional value of food rations for preschool children with particular emphasis on mineral content]. Probl Hig Epidemiol 2015; 96(4): 742-745 (in Polish).
• 23. Ling J., Zahry N.R., Wasilevich E., Robbins L.B.: Dietary Intake Among Head Start Preschooler-caregiver Dyads. J Pediatr Nurs 2018; 42: 65-72. doi: 10.1016/j.pedn.2018.07.003.
• 24. Lopez-Molina M., Santillan C., Murillo M., Valls A., Bosch L., Bel J., Granada M.L.: Measured Free 25-hydroxyvitamin D in Healthy Children and Relationship to Total 25-hydroxyvitamin D, calculated free 25-hydroxyvitamin D and vitamin D binding protein. Clin Biochem 2018; 61: 23-27. doi: 10.1016/j.clinbiochem.2018.08.007.
• 25. Łoś-Rycharska E., Niecławska A.: Analiza wybranych cech diety dzieci w wieku przedszkolnym i poniemowlęcym w zależności od sytuacji społeczno-ekonomicznej rodzin. [Analysis of selected features of the diet of pre-school and paternity children depending on the socio-economic status of families]. Pediatr Pol 2010; 85(5): 471-480 (in Polish). doi: 10.1016/S0031-3939(10)70539-4.
• 26. Merkiel S., Chalcarz W.: Selected indices of health status in preschool children from Pila and their families as a risk factor of diet-related diseases. Rocz Panstw Zakl Hig 2015; 66(2): 159-165.
• 27. Merkiel S., Chalcarz W.: Review of the studies on nutrition in Polish preschool children. Part 1. Preschool menus. Rocz Panstw Zakl Hig 2016; 67(3): 223-235.
• 28. Merkiel S., Chalcarz W.: The need for modifying energy intake in preschool children from Pila, Poland. Rocz Panstw Zakl Hig 2016; 67(2): 177-189.
• 29. Merkiel-Pawłowska S., Chalcarz W.: Review of the studies on nutrition in Polish preschool children. Part 2. Meals prepared at preschool. Rocz Panstw Zakl Hig 2017; 68(1): 15-21.
• 30. Michota-Katulska E., Zegan M., Norowska Z.: Wybrane zachowania żywieniowe i higieniczne u dzieci w wieku przedszkolnym w aspekcie ryzyka wystąpienia próchnicy. [Diet and oral hygiene in preschool-aged children in the context of dental caries risk]. Żyw Człow Metab 2015; 42(4): 218-228 (in Polish).
• 31. Myszkowska-Ryciak J., Harton A.: Impact of nutrition education on the compliance with model food ration in 231 preschools, Poland: Results of eating healthy, growing healthy program. Nutrients 2018; 10(10). pii: E1427. doi: 10.3390/nu10101427.
• 32. Myszkowska-Ryciak J., Harton A.: Implementation of dietary reference intake standards in preschool menus in Poland. Nutrients 2018a; 10(5). pii: E592. doi: 10.3390/nu10050592
• 33. Newerli-Guz J., Kulwikowska K.: Zachowania żywieniowe i preferencje dzieci w wieku przedszkolnym. [Nutritional habits and preferences of pre-school children]. Zeszyty Naukowe Akademii Morskiej w Gdyni 2014; 86: 80-89 (in Polish).
• 34. Nielsen S., Popkin B.: Changes in beverage intake between 1977 and 2001. Am J Prev Med 2004; 27(3): 205-210.
• 35. Orkusz A., Włodarczyk A.: Ocena żywienia dzieci w przedszkolu na podstawie dekadowych jadłospisów. [Assessment of preschool children`s decades menus]. Nauk Inż Technol 2014; 1(12): 60-72 (in Polish).
• 36. Potocka A., Jacukowicz A.: The diet structure and body mass index among Polish preschool children in relation to their place of residence. Dev Period Med 2018; 22(2):153-159.
• 37. Sadowska J., Krzymuska A.: Ocena uzupełnienia przedszkolnej racji pokarmowej przez rodziców u dzieci w wieku przedszkolnym. [The estimation of complementation of the nursery school food rations by parents of pre-school children]. Bromat Chem Toksykol 2010; 43(2): 203-211 (in Polish).
• 38. Sochacka L., Gruszka J.: Wybrane metody profilaktyki niedoboru witaminy D u dzieci w wieku przedszkolnym podejmowane przez ich rodziców. [Selected methods of preventing vitamin D deficits in pre-school children applied by their parents]. Med Środow 2015; 18(2): 26-31 (in Polish).
• 39. Sochacka-Tatara E., Jacek R., Sowa A., Musiał A.: Ocena sposobu żywienia dzieci w wieku przedszkolnym. [Assessment of preschool children’s diet]. Probl Hig Epidemiol 2008; 89(3): 389-394 (in Polish).
• 40. Stankiewicz J., Lange M.: Mleczne napoje fermentowane w żywieniu dzieci w wieku przedszkolnym. [Fermented milk drinks in the diet of nursery age children]. Bromat Chem Toksykol 2012; 45(2): 191-195 (in Polish).
• 41. Stankiewicz M., Pęgiel-Kamrat J., Zarzeczna-Baran M., Jankowski M., Pieszko-Klejnowska M., Łysiak-Szydłowska W.: Styl żywienia dzieci przedszkolnych w opinii ich rodziców. [Nutritional habits of preschool children in parents’ opinion]. Probl Hig Epidemiol 2006; 87(4): 273-277 (in Polish).
• 42. Stanowisko Zespołu Ekspertów: Rola prawidłowego nawodnienia w zdrowym żywieniu oraz pożądane zmiany zwyczajów Polaków dotyczące spożycia płynów. [The role of proper hydration in healthy nutrition and the desired changes in Poles’ habits concerning the consumption of fluids]. Żyw Człow Metab 2017; 44(4): 182-185.
• 43. Stempel P., Galczak-Kondraciuk A., Czeczelewski J., Kołdej M.: Assessment of nutritional behaviour of children aged 3-7 from selected kindergartens in Biala Podlaska county. Rocz Panstw Zakl Hig 2018; 69(3): 289-297.
• 44. Sweitzer S.J., Briley M.E., Roberts-Gray C., Hoelscher D.M., Harrist R.B., Staskel D.M., Almansour F.D.: Lunch is in the bag: Increasing fruits, vegetables, and whole grains in sack lunches of preschool-aged children. J Am Diet Assoc 2010; 110(7): 1058-1064. doi: 10.1016/j.jada.2010.04.010.
• 45. Tkaczuk M., Wiercioch-Klin B., Szymańska J.: Dobowa analiza żywienia dzieci z uwzględnieniem kariogenności stosowanych produktów spożywczych. [Twenty-four-hour analysis of nutrition of children and cariogenicity of food products consumer]. Med Og Nauk Zdr 2012; 18(4): 448-452 (in Polish).
• 46. Trafalska E.: Assessing diets for energy and nutrients content in nursery school children from Lodz, Poland. Rocz Panstw Zakl Hig 2014; 65(1): 27-33.
• 47. Ward S., Blanger M., Donovan D., Vatanparast H., Muhajarine N., Engler-Stringer R., Leis A., Humbert M.L., Carrier N.: Association between childcare educators’ practices and preschoolers’ physical activity and dietary intake: A cross-sectional analysis. BMJ Open 2017; 7(5): e013657. doi: 10.1136/bmjopen-2016-013657.
• 48. Wolnicka K., Taraszewska A.M., Jaczewska-Schuetz J., Jarosz M.: Factors within the family environment such as parents’ dietary habits and fruit and vegetable availability have the greatest influence on fruit and vegetable consumption by Polish children. Public Health Nutr 2015; 18(15): 2705-2711. doi: 10.1017/S1368980015000695.

Identyfikatory

DOI

10.32394/rpzh.2019.0063