Zmiany zawartości azotu mineralnego w glebie mineralnej pod mieszanką pastwiskową w różnych stanowiskach

• Autorzy: Harasim A. , Igras J. , Harasim P.

Warianty tytułu

EN

Changes in mineral nitrogen of a mineral soil cropped to pasture mixture across different cropping environments

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Zmiany zawartości azotu mineralnego badano wiosną i jesienią w latach 2004–2007 w glebie mineralnej (płowa typowa i czarna ziemia zdegradowana) pod mieszanką pastwiskową w warstwach 0–30, 30–60 i 60–90 cm, w różnych stanowiskach. W doświadczeniu założonym na obiektach produkcyjnych wysiano mieszankę motylkowato-trawiastą z 20% udziałem koniczyny białej w trzech stanowiskach: po ziemniaku uprawianym na oborniku, na użytku przemiennym po jęczmieniu jarym uprawianym po trawach pastewnych, na łące odnowionej metodą pełnej uprawy. Ruń pastwiskowa w stanowisku po ziemniaku na oborniku odznaczała się istotnie większym plonowaniem i większym udziałem koniczyny białej niż na użytku przemiennym i obiekcie łąkowym. Formy azotu mineralnego oznaczono metodą CFA z detekcją spektrofotometryczną. Zawartość azotu mineralnego i jego form (N-NO3 i N-NH4) w glebie ulegała większym zmianom w pierwszym roku badań, zwłaszcza w stanowisku po ziemniaku i w siedlisku łąkowym. Zmiany zawartości N mineralnego były zapewne związane z mineralizacją materii organicznej pochodzącej z obornika i starej darni łąkowej. Większe zasoby azotu występowały w glebie łąkowej niż w gruntach ornych. We wszystkich stanowiskach zasoby N mineralnego oraz jego straty w okresie jesienno-zimowym były na ogół małe i potencjalnie nie stwarzały zagrożenia dla czystości wód gruntowych. Najzasobniejsza w azot mineralny była warstwa orna gleby (0–30 cm).

EN

Mineral nitrogen changes were determined in mineral soil (Haplic Luvisol and Haplic Phaeozem) in 2004–2007 (autumn vs. spring) cropped to a pasture mixture in 0–30, 30–60 and 60–90 cm soil depth layers, across different localities. In an on-farm experiment a legume-grass mixture containing 20% of white clover was sown in three cropping environments: after farm manure-fertilized potatoes, in a ley rotation after pasture grasses and spring barley, and in a meadow restored by full tillage. The pasture sward after potatoes gave superior yields and contained a higher proportion of white clover as compared to the ley rotation and to the restored meadow. Mineral nitrogen forms were determined by CFA method with spectrophotometry detection. The contents of soil nitrate and ammonia nitrogen showed greater changes in the first study year, especially at the site cropped previously to potatoes and in the meadow environment. Changes in mineral N were presumably related to mineralization of organic matter derived from farmyard manure and from old meadow sod. Greater nitrogen resources were to be found in the meadow soil than in tilled environments. In all environments, soil N resources and its losses over the autumn-winter period were generally low and posed no potential hazard to ground water purity. Top, arable layer of soil (0–30 cm) had the highest mineral nitrogen content.

Słowa kluczowe

PL

azot mineralny; azot azotanowy; azot amonowy; zawartosc azotu mineralnego; gleby mineralne; mieszanki pastwiskowe; mieszanki motylkowo-trawiaste; mieszanki traw z koniczyna; koniczyna biala; stanowiska; warunki siedliskowe

• Wydawca: -
• Czasopismo: Polish Journal of Agronomy
• Rocznik: 2017
• Numer: 30
• Opis fizyczny: s. 25-32,rys.,tab., bibliogr.

Twórcy

autor

Harasim A.

• Zakład Systemów i Ekonomiki Produkcji Roślinnej, Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowy Instytut Badawczy, ul.Czartoryskich 8, 24-100 Puławy, Polska

autor

Igras J.

• Instytut Nowych Syntez Chemicznych, al.Tysiąclecia Państwa Polskiego 13a, 24-100 Puławy, Polska

autor

Harasim P.

• Katedra Chemii Rolnej i Środowiskowej, Wydział Agrobioinżynierii, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul.Akademicka 15, 20-950 Lublin, Polska

Bibliografia

• Babajewa K.M., 2010. Wpływ mieszanek motylkowato-trawiastych i nawożenia mineralnego na dynamikę przemian przyswajalnych form azotu w glebie w warunkach pustynnienia. Woda – Środowisko – Obszary Wiejskie, 10(4): 7-14.
• Bac S., Koźmiński C., Rojek M., 1993. Agrometeorologia. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
• Czyżyk F., Pulikowski K., Strzelczyk M., Pawęska K., 2011. Wymywanie mineralnych form azotu z gleby lekkiej nawożonej corocznie kompostem z osadów ściekowych i nawozami mineralnymi. Woda – Środowisko – Obszary Wiejskie, 11(4): 95-105.
• Fotyma E., Wilkos G., Pietruch C., 1998. Test glebowy azotu mineralnego – możliwości praktycznego wykorzystania. Materiały szkoleniowe, IUNG Puławy, 69, 48 ss.
• Fotyma M., Kęsik K., Pietruch C., 2010. Azot mineralny w glebach jako wskaźnik potrzeb nawozowych roślin i stanu czystości wód glebowo-gruntowych. Nawozy i Nawożenie, 38: 5-83.
• Harasim J., 2008. Plonowanie runi pastwiskowej z udziałem koniczyny białej w zależności od ilości wysiewu nasion i siedliska. Woda – Środowisko – Obszary Wiejskie, 8(2b): 19-29.
• Harasim J., Harasim A., 2010. Produkcyjność mieszanek pastwiskowych z udziałem koniczyny białej (Trifolium repens L.) w różnych warunkach siedliskowych. Monografie i Rozprawy Naukowe, IUNG-PIB Puławy, 26, 65 ss.
• Kasperczyk M., 2003. Przydatność koniczyny białej (Trifolium repens) do zagospodarowania pastwiska górskiego. Biuletyn IHAR, 225: 193-199.
• Kasperczyk M., 1999. Znaczenie koniczyny białej (Trifolium repens) w gospodarce pastwiskowej. Zeszyty Naukowe AR w Krakowie, Sesja Naukowa, 347(62): 175-180.
• Kryszak J., Szczepaniak W., Grzebisz W., 1998. Ocena potencjalnej wartości nawozowej resztek roślinnych mieszanek trawiasto-motylkowatych. Biuletyn Naukowy, 1: 243-250.
• Kryszak J., Szczepaniak W., Grzebisz W., 1999. Ocena stanowiska po krótkotrwałych użytkach zielonych. Folia Universitatis Agriculturae Stetinensis, Agricultura, 197(75): 203-206.
• Łabętowicz J., Rutkowska B., 1996. Dynamika stężenia azotanów i jonu amonowego w roztworze glebowym w zróżnicowanych warunkach nawozowych. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych, 440: 223-229.
• Łoginow W., Kaszubiak T., 1964. Dynamika azotu w glebie. Pamiętnik Puławski, 14: 15-39.
• Marcinek J., Komisarek L., Bednarek R., Mocek A., Skiba S., Wiatrowska K., 2011. Systematyka gleb Polski. Wydanie V. Roczniki Gleboznawcze, 62(3): 5-193.
• Pietrzak S., 2012. Azotany w wodach gruntowych na terenach zajmowanych przez użytki zielone w Polsce. Polish Journal of Agronomy, 11: 34-40.
• Pietrzak S., 2014. Kształtowanie się ilości azotu mineralnego w mineralnych glebach łąkowych w Polsce w latach 2008-2012. Woda – Środowisko – Obszary Wiejskie, 14(3): 113-124.
• PN-R-04028. 1997. Analiza chemiczno-rolnicza gleby. Metoda pobierania próbek i oznaczania zawartości jonów azotanowych i amonowych w glebach mineralnych. PKN Warszawa.
• Sapek B., 1996a. Mineralizacja materii organicznej w glebach łąkowych jako źródło azotu. Zeszyty Edukacyjne, IMUZ Falenty, 1: 75-85.
• Sapek B., 1996b. Potencjalne wymycie azotanów na tle dynamiki mineralizacji azotu w glebach użytków zielonych. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych, 440: 331-341.
• Skowera B., Puła J., 2004. Skrajne warunki pluwiometryczne w okresie wiosennym na obszarze Polski w latach 1971-2000. Acta Agrophysica, 3(1): 171-177.
• Warda M., Smoleń E., Ćwintal H., Krzywiec D., 1999. Wpływ typu gleby na zawartość azotu i fosforu w wodach gruntowych pastwisk dla bydła. Folia Universitatis Agriculturae Stetinensis, Agricultura, 197(75): 351-354.
• Zalecenia nawozowe, 1990. Cz. I. Liczby graniczne do wyceny zawartości w glebach makroi mikroelementów. Wydanie II, IUNG Puławy, ser. P(44), 26 ss.