Ekstremalne wartości niedoborów i nadmiarów opadów atmosferycznych w aspekcie współczesnych zmian klimatu na przykładzie województwa podkarpackiego

• Autorzy: Zawora T. , Ziernicka-Wojtaszek A.

Warianty tytułu

EN

Extreme values of precipitation deficiencies and excesses in the light of contemporary climate change based on the example from the Podkarpackie province

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przeprowadzono symulację wzrostu wartości i częstości występowania niedoborów opadów atmosferycznych dla ważniejszych roślin uprawnych łącznie w okresie wegetacyjnym kwiecień–październik na obszarze województwa podkarpackiego przy scenariuszu podniesienia się temperatury powierza o 1, 2 i 3ºC. Założono poziom agrotechniki z końca XX wieku oraz sumę i strukturę opadów atmosferycznych z okresu 1901–2000. Rolniczą efektywność opadów ustalono metodą regresji krokowej wielokrotnej dla zależności uwilgotnienia wierzchniej warstwy gleby od wartości temperatury powietrza i opadów atmosferycznych. Wykazano, że częstość okresów wegetacyjnych z niedoborami opadów wzrośnie z 39% w okresie 1901–2000 do 59, 76 i 92% przy scenariuszu podniesienia się temperatury powietrza odpowiednio o 1, 2 i 3ºC. Z prawdopodobieństwem 5% można się spodziewać wzrostu wartości niedoborów opadów z 136 mm w okresie 1901–2000 do 180, 237 i 295 mm przy wzroście temperatury odpowiednio o 1, 2 i 3ºC.

EN

Simulation of the increase in values and the frequency of precipitation deficiencies for cultivated crops have been carried out for the growing season (April– October). This simulation pertains to the Podkarpackie Province and takes into account following temperature increase scenarios: 1, 2 and 3oC. In this paper the agro-technical level was assumed for the end of the 20th century and sums and precipitation structure was assumed for the long-term period 1901–2000. The agricultural efficiency of precipitation was established using the multi-step regression analysis. This procedure was initiated in order to determine the dependency for dampness of the cover soil in reference to air temperature and precipitation. This study indicates that precipitation frequency during growing season along with precipitation deficiency will increase from 39% (during the period 1901– –2000) to 59, 76 and 92% respectively when we consider the above-mentioned temperature scenarios. There is a 5% probability of the increase of precipitation deficiencies during the period 1901–2000. Precipitation deficiencies will increase scenarios.

Słowa kluczowe

PL

woj.podkarpackie; okres wegetacji; warunki klimatyczne; opady atmosferyczne; zjawiska ekstremalne; niedobor opadow; nadmiar opadow; zmiany klimatyczne

• Wydawca: -
• Czasopismo: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Rocznik: 2008
• Numer: 05
• Opis fizyczny: s.23-29,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Zawora T.

• Katedra Meteorologii i Klimatologii Rolniczej, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, al.Mickiewicza 24/28, 30-059 Kraków

autor

Ziernicka-Wojtaszek A.

Bibliografia

• Cebulska M., Twardosz R., Cichocki J. Zmiany rocznych sum opadów atmosferycznych w dorzeczu górnej Wisły w latach 1881–2030 [w:] Wahania klimatu w różnych skalach przestrzennych i czasowych, red. K. Piotrowicz, R. Twardosz. IGiGP UJ, Kraków 2007,s. 383–390.
• Górski T. Współczesne zmiany agroklimatu Polski. Mat. Konf. – Pamiętnik Puławski, z. 130, 2002, s. 241–250.
• Hohendorf E. Niedobory i nadmiary opadów w Polsce. Gospodarka Wodna, r. 8, nr 10, 1948, s. 276–287.
• Kożuchowski K. Współczesne zmiany klimatyczne w Polsce na tle zmian globalnych. Przegląd Geograficzny, t. LXVIII, z. 1–2, 1996, s. 79–98.
• Kożuchowski K., Żmudzka E. Ocieplenie w Polsce. Skala i rozkład sezonowy zmian temperatury powietrza w drugiej polowie XX wieku. Przegląd Geofizyczny, T. XLVI, z. 1–2, 2001, s. 81–90.
• Obrębska-Starklowa B., Bednarz Z., Niedźwiedź T., Trepińska J. Klimat Karpat w okresie globalnego ocieplenia i prognozowane zmiany gospodarcze. Problemy Zagospodarowania Ziem Górskich, z. 37, 1994, s. 13–38.
• Špánik F., Hronský Š., Šiška B., Gálik M. Global warming as a basis for a new agroclimatic regionalisation of vine in Slovakia. Acta Agrophysica, Vol. 3(1), 2004, s. 179–188.
• Ziernicka A. Globalne ocieplenie a efektywność opadów atmosferycznych. Acta Agrophysica, Vol. 3(2), 2004, s. 393–397.
• Ziernicka A., Zawora T. Zmienność opadów atmosferycznych w okresie wegetacyjnym w latach 1901–2000 na obszarze województwa podkarpackiego [w:] Wahania klimatu w różnych skalach przestrzennych i czasowych, red. K. Piotrowicz, R. Twardosz, IGiGP UJ, Kraków 2007, s. 391–396.