Nietoperze hibernujące w polskiej części Pienin

• Autorzy: Gubala W.J. , Piksa K.

Warianty tytułu

EN

Bats hibernating in the Polish part of the Pieniny Mountains

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono wyniki inwentaryzacji i monitoringu zimowego nietoperzy hibernujących w polskiej części Pienin. W latach 2004–2011 spenetrowano 23 jaskinie i 7 antropogenicznych schronień. W 11 jaskiniach i 3 sztolniach stwierdzono hibernację 753 nietoperzy należących do 9 gatunków. Przedstawiono strukturę dominacji zgrupowań zimujących nietoperzy. Faunę nietoperzy hibernującą w schronieniach zimowych Pienin przedstawiono na tle chiropterofauny zimującej w jaskiniach polskiej części Karpat i Pienin słowackich

EN

Twenty three caves and seven artificial underground shelters were surveyed between 2004 and 2011 during hibernation period in the Polish part of the Pieniny Mountains. In eleven caves and three mines 753 bats (Table 2) from 9 bat species or groups of species were recorded: lesser horseshoe bat Rhinolophus hipposideros, mouseeared bat Myotis myotis, Natterer’s bat Myotis nattereri, Geoffroy’s bat Myotis emarginatus, whiskered bat Myotis mystacinus sensu lato, Daubenton’s bat Myotis daubentonii, northern bat Eptesicus nilssonii, brown longeared bat Plecotus auritus and barbastelle bat Barbastella barbastellus. Rh. hipposideros was the most numerous species − 77.2% of all recorded bats. There was also a relatively large number of M. myotis (14.8% of the total number). The remaining species were found in much small numbers (Fig. 4). A strong increase in the number of Rh. hipposideros was observed in the Cave in Ociemne, the greatest hibernaculum of this species in the Polish part of the Pieniny Mountains. A great difference was observed in the number of hibernating lesser horseshoe bats and those recorded in breeding colonies in the Pieniny Mountains. This may indicate that in this region there are hibernacula with hundreds of bats of this species

Słowa kluczowe

PL

nietoperze; podkowiec maly; Rhinolophus hipposideros; hibernacja; zgrupowania zwierzat; zgrupowania zimowe; struktura gatunkowa; struktura ilosciowa; struktura dominacji; inwentaryzacja zwierzat; Pieniny; Pieninski Park Narodowy; Karpaty Polskie

• Wydawca: -
• Czasopismo: Chrońmy Przyrodę Ojczystą
• Rocznik: 2012
• Tom: 68
• Numer: 3
• Opis fizyczny: s.175-185,rys.,tab.,fot.,bibliogr.

Twórcy

autor

Gubala W.J.

• Centrum Informacji Chiropterologicznej, Instytut Systematyki i Ewolucji Zwierząt, Polska Akademia Nauk, ul.Sławkowska 17, 31-016 Kraków

autor

Piksa K.

Bibliografia

• Amirowicz A., Baryła J., Dziubek K., Gradziński M. 1995. Jaskinie Pienińskiego Parku Narodowego. Pieniny Przyr. Człow. 3: 3-41.
• Baryła J. 1996. Jaskinie pienińskiego pasa skałkowego. Część zachodnia: Maruszyna-Czorsztyn. Gacek 47: 44-45.
• Birkenmajer K. 1979. Przewodnik geologiczny po pienińskim pasie skałkowym. Wyd. Geologiczne, Warszawa.
• Danko Š., Pjenčák P., Matis Š. 2000. Doterajšie poznatky o faune netopierov (Mammalia: Chiroptera) slovenskej časti Pienín a blízkeho okolia. Vespertilio 4: 27-36.
• Gaisler J., Hanák V. 1972. Netopýři podzemních prostorů v Československu. Sborn. Západočes. Muz Plzeň, Přír. 7: 1-46.
• Gresch A. 2002. Dve zimoviská netopierov v Pieninskom ná rodnom parku. Vespertilio 6: 147.
• Grzywiński W. 2003. Chiropterofauna Magurskiego Parku Narodowego. Nietoperze 4: 155-162.
• Gubała W.J. 2006. Jaskinie Małych Pienin. Jaskinie Beskidzkie 6: 2-4 + 3 wkładki.
• Gubała W.J., Kapturkiewicz A. 2008. Nowości z Pienińskiego Parku Narodowego. Jaskinie 53: 33.
• Gubała W.J., Urban J. 2007. Jaskinie Wąwozu Homole i ich znaczenie naukowe. W: Materiały 41. Sympozjum Speleologicznego, Kletno, 18-21.10.2007: 52-53.
• Gubała WJ., Wołoszyn B.W 2010. Bats hibernating in underground shelters of Małe Pieniny mountains (the Carpathian Mountains , Southern Poland). Trav. Mus. Nat. His. Nat. Gr. Antipa 53: 347-350.
• Hutterer R., Ivanova T., Meyer-Cords C., Rodrigues L. 2005. Bat migrations in Europe: A review of literature and analysis of banding data. Natursch. Biol. Vielf. 28: 1-172.
• Lubicz-Niezabitowski W. 1933. Klucz do oznaczania zwierząt ssących Polski. Wyd. Koła Przyr. Uczniów UJ, Kraków.
• Mleczek T. 2001. Nietoperze w Jaskini Mrocznej w Kornutach. Studia Chiropterol. 2: 92-93.
• Mleczek T., Szatkowski B., Węgiel W 1994. Zimowe spisy nietoperzy w Beskidzie Niskim i Pogórzu. W: Wołoszyn B.W. (red.). Zimowe spisy nietoperzy w Polsce: 1988-1992. Wyniki i ocena skuteczności. CIC ISEZ, Kraków: 123-129.
• Mysłajek R.W, Kurek K., Szura C., Nowak S., Orysiak P. 2007. Bats (Chiroptera) of the Silesian Beskid Mountains. Fragm. Faun. 50: 77-85.
• Mysłajek R.W, Szura C., Figura M. 2008. Zimowe spisy nietoperzy w Beskidzie Śląskim w latach 2007-2008. Nietoperze 9: 121-131.
• Niermann I., Biedermann M., Bogdanowicz W, Brinkmann R., Bris Y.L., Ciechanowski M. i in. 2007. Biogeography of the recently described Myotis alcathoe von Helversen and Heller 2001. Acta Chiropterol. 9: 361-378.
• Nowak J. 2001. Nocek orzęsiony Myotis emarginatus (Geoffroy, 1806), nowy gatunek dla fauny Tatr. Studia Chiropterol. 2: 97-99.
• Nowak J., Grzywiński W 2007. Zimowe spisy nietoperzy na Wyżynie Krakowskiej w latach 2003-2007 na tle 20 lat badań. Prądnik 17: 149-146.
• Nyka J. 2010. Pieniny przewodnik. Trawers, Latchorzew.
• Paszkiewicz R., Szkudlarek R., Węgiel A., Węgiel J., Węgiel W 1995. Materiały do chiropterofauny Pienin. Zimowe stanowiska nietoperzy. Pieniny Przyr. Człow. 3: 43-49.
• Paszkiewicz R., Szkudlarek R., Węgiel A., Węgiel J., Węgiel W. 1998. Materiały do chiropterofauna Pienin - letnie stanowiska nietoperzy. Pieniny Przyr. Człow. 6: 31-46.
• Piksa K., Laskowska K., Kepel A., Nowak J., Olejnik E. 2000. Pierwsze stwierdzenie zimowania mroczka późnego Eptesicus serotinus (Schreber, 1774) w jaskiniach Tatr Polskich. Roczn. nauk. Pol. Tow. Ochr. Przyr. „Salamandra” 4: 119-121.
• Piksa K., Nowak J. 2000. The bat fauna of the Polish Tatra Caves. W: Wołoszyn B.W (red.). Proceedings of the VIIIth European Bat Research Symposium, 23-27 August 1999, Kraków. Approaches to biogeography and ecology of bats, 1: 181-190.
• Pjenčák P. 2002. Zimovanie netopierov v malých jaskyniach Pienin. Vespertilio 6: 148.
• Pjenčák P., Danko Š. 2002. Zimovanie netopierov v jaskyni Aksamitka. Vespertilio 6: 149-150.
• Rachwald A., Szkudlarek R. 2001. Stwierdzenie występowania typów echolokacyjnych „45 kHz” i „55 kHz” karlika malutkiego Pipistrellus pipistrellus („gatunki ukryte” P pipistrellus i P pygmaeus) na terenie Polski. Nietoperze 2: 19-22.
• Sitowski L. 1922. Charakter i osobliwości przyrody pienińskiej. Ochr. Przyr. 3: 47-55.
• Sitowski L. 1948. Przyczynek do znajomości fauny Parku Narodowego w Pieninach. Ochr. Przyr. 18: 133-142.
• Szkudlarek R., Paszkiewicz R. 2001. Obserwacja nocka orzęsionego Myotis emarginatus (Geoffroy, 1806) w Małych Pieninach. Nietoperze 2: 140-141.
• Szkudlarek R., Paszkiewicz R. 2011. 1303 Podkowiec mały Rhinolophus hipposideros (Bechstein, 1800). W: Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych ze szczególnym uwzględnieniem specjalnych obszarów ochrony siedlisk Natura 2000. Metodyka monitoringu. GIOŚ, Warszawa.
• Szkudlarek R., Węgiel A., Węgiel J., Paszkiewicz R., Mleczek T., Szatkowski B. 2008. Nietoperze Beskidu Sądeckiego i Niskiego. Nietoperze 9: 19-58.
• Uhrin M., Danko Š., Obuch J., Horáček I., Pačenovský S., Pjenčák P. i in. 1996. Distributional patterns of bats (Mammalia: Chiroptera) in Slovakia. Part 1, Horseshoe bats (Rhinolophidae). Acta Soc. Zool. Bohem. 60: 247-279.
• Uhrin M., Lehotská B., Benda P., Lehotský R., Matis Š. 1997. Rozšírenie netopierov na Slovensku. Časť 3, Miniopterus schreibersii. Vespertilio 2: 113-130.