Evolutionary radiation of the cheek teeth of Cretaceous placentals

• Autorzy: Butler P.M.

Warianty tytułu

PL

Radiacja ewolucyjna zębów policzkowych u kredowych ssaków łożyskowych

RU

Ehvoljucionnaja radiacija korennykh zubov melovykh placentalijj

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Included is a comparative study of the molars and posterior premolars of the Cretaceous placentals. Particular attention is paid to occlusal relations. An attempt is made to identify primitive characters, and the advance of each genus from the primitve condition is analysed. It is found that nearly all known genera are on different lines of evolution, indicating that a major radiation of placentals was taking place during the Cretaceous.

PL

W pracy przeprowadzono porównanie zębów policzkowych (trzonowe i ostatnie dwa przedtrzonowe), u następujących rodzajów późnokredowych ssaków Eutheria: Kennalestes, Asioryctes, Cimolestes, Batodon, Procerberus, Gypsonictops, Purgatorius (materiał paleoceński), Protungulatum, Gallolestes, Zalambdalestes, nienazwany ząb Eutheria opisany przez Foxa (1970) oraz trzonowy z Champ-Garimond. Wyodrębniono cechy zębów trzonowych wspólne dla Cimolestes i Kennalestes, które uznano za prymitywne (plezjomorficzne). Porównując trzonowe każdego z rodzajów z przypuszczalną formą prymitywną, wykazano że stopnie i kierunki rozwoju są bardzo różnorodne. Asioryctes i Batodon wykazują wiele cech prymitywnych i mogą nie być blisko związane z Cimolestes. Protungulatum i Purgatorius wykazują wiele wspólnych, progresywnych cech i mogą mieć (przypuszczalnie przed kampańskich) przodków z Cimolestes, i bardziej odlegle z Kennalestes. Zalambdalestes jest stosunkowo zaawansowany, lecz reprezentuje odrębną linię ewolucyjną. Wykazuje on pewne progresywne cechy wspólne z Gallolestes i zębem z Champ Garimond. U różnych rodzajów stwierdzono specjalizację zębów przedtrzonowych: tak więc u Kennalestes P³ jest dużym, przebijającym zębem, bez protokonu; u Asioryctes P³ jest również powiększony, a jego protokon, chociaż występuje, wydaje się niefunkcjonalny; molaryzacja P⁴ i P₄ miała miejsce u Gypsonictops, Procerberus i w mniejszym stopniu u Purgatorius; u Gypsonictops P³ i P₃ są również częściowo zmolaryzowane. U Gypsonictops parakonid na P₄ jest zredukowany, gdy natomiast u trzeciorzędowych Leptictidae jest on powiększony; różnica ta wyklucza Gypsonictops z przodków Leptictidae. Jeżeli Eutheria pierwotnie miały pięć zębów przedtrzonowych, wydaje się bardziej prawdopodobne że redukcja miała miejsce po środku serii, niż na jej końcu, tak jak to przypuszczał McKenna (1975). Silne zróżnicowanie zębów trzonowych u Eutheria wykazuje, że grupa ta przeszła w kredzie znaczną radiację, która rozpoczęła się przypuszczalnie przed santonem i dała w wyniku bogactwo form znanych z paleocenu.

RU

В статье проведено сравнение щёчнух зубов (коренные и два последни предкоренные) следующих позднемеловых родов млекопитающих Eutheria: Kеnnаlestes, Asioryctes, Cimolestes, Batodon, Procerberus, Gipsonictops, Purgatorius (na-леоценский материал), Protungulatum, Gallolestes, Zalambdalestes, неназванный зуб Eutheria описанный Фоксем (1970), а также коренной зуб из Шамп-Гаримонд. Выделены общие признаки коренных зубов для Cimolestes и Kennalestes, которые были отнесены к примитивным (плезиоморфичные). Сравнивая коренные зубы кождого из родов с предполагаемой примитивной формой, было показано, что степени и направления развития являются очень разнообразными. Asioryctes и Batodon проявляют много примитивных признаков и могут быть близко связанными с Cimolestes. Protungulatum и Purgatorius проявляют много общих прогрессивных признаков и могут иметь предков из Cimolestes (предполагаемых докампанских), более далёких с Kennalestes. Zalambdalestes является относительно развитым, но представляет собой отдельное эволюционное направление. Он проявляет некоторые прогрессивные признаки, общие с Gallolestes и зубом из Шамп-Гаримонд. У различных родов определена спеицализация предкоренных зубов, так у Kennalestes Р³ является большим колющим зубом без протокона; а у Asioryctes Р³ также является увеличенным и его протокон, хотя и существует, но, по-видимому, явлеятся нефункциональным; моляризация Р⁴ и Р₄ существует у Gypsonictops, Procerberus и в меньшей степени у Purgatorius; у Gypsonictops Р³ и Р₃ также частично уже моляризованы. У Gypsonictops исчез параконид на Р₄, в то время как у третичных Leptictidae он увеличен, это различие исключает Gypsonictops из предков Leptictidae. Если Eutheria вначале имели пять предкоренных зубов, то, может быть очень правдоподобным, что редукция была в середине серии, а не в конце, как это предполагал Мак-Кэнна (1975). Сильное различие коренных зубов Eutheria показывает, что эта группа в меловой период прошла значительную радиацю, которая началась, по-видимому, до сантона и дала в результате богатство форм известных от палеоцена.

Słowa kluczowe

EN

evolutionary radiation; cheek tooth; tooth; Cretaceous; placental mammal; mammal; phylogenetic analysis

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Palaeontologica Polonica
• Rocznik: 1977
• Tom: 22
• Numer: 3
• Opis fizyczny: p.241-271,fig.,ref.

Twórcy

autor

Butler P.M.

• Department of Zoology, Royal Holloway College, Alderhurst, Bakeham Lane, Englefield Green, Surrey TW20 9TY, England

Bibliografia

• BELIAJEVA, E. I., TROFIMOV, B. A. & RESHETOV, V. J. (БЕЛЯЕВА, E. И., ТРОФИМОВ, Б. A. & РЕШЕТОВ, В. Ю.) 1974. Основные этапы эволюции млекопитающих в позднем мезозое-палеогене Центральной Азии. In: Фауна и биостратиграфия мезозоа Монголии (Н. Н. Крамаренко et al. eds) - Труды Совм. Сов.-Монг. палеонт. эксп. 1, 19-45.
• BUTLER, P. M. 1961. Relationships between upper and lower molar patterns. In: International Colloquium on the Evolution of Lower and Unspecialized mammals. - Koninklijke Vlaamse Academie voor Wetenschappen, Letteren en Schone Kunsten van Belgie, pt. 1. 117-126, Brussels.
• - 1972. Some functional aspects of molar pattern. - Evolution 26, 474-483.
• - 1973. Molar wear factes of early Tertiary North American primates. - Symposia of the 4th International Congress of Primatology, 3, 1-27.
• - 1977. (in press). Molar cusp nomenclature and homology. In: Development, Function and Evolution of Teeth (K. A. Joysey & P. M. Butler, eds.), Academic Press, London.
• CHOW, M. C., 1953. Remarks on the two Mesozoic mammals from the north-eastern provinces. - Acta palaent. Sin., 1, 151-156.
• CLEMENS, W. A. 1973. Fossil mammals of the type Lance Formation, Wyoming, Part III. - Univ. Calif. pubs. geol. Sci., 94, 1-102.
• - 1974. Purgatorius, an early paromomyid primate (Mammalia). - Science, 194, 903-905.
• CROMPTON, A. W. & HIIEMAE, K. 1969. How mammalian molar teeth work. - Discovery, 5, 23-34.
• - & - 1970. Molar occlusion and mandibular movements during occlusion in the American opossum, Didelphis marsupialis L. - Zool. J. Linn. Soc., 49, 21-47.
• - & KIELAN-JAWOROWSKA, Z. 1977. (in press) Molar structure and occlusion in Cretaceous therians. In: Development, Function and Evolution of Teeth (K. A. Joysey & P. M. Butler, eds.), Academic Press, London.
• FOX, R. C. 1970. Eutherian mammal from the early Campanian (Late Cretaceous) of Alberta, Canada. - Nature, 227, 630-631.
• - 1972. A primitive therian mammal from the Upper Cretaceous of Alberta. - Can. J. Earth Sci., 9, 1479-1494.
• - 1975. Molar structure and function in the Early Cretaceous mammal Pappotherium: evolutionary implications for Mesozoic Theria. - Can. J. Earth Sci., 12, 412-442.
• GRAMBAST, L., MARTINEZ, M., MATTAUER, M. & THALER, L. 1967. Perutherium altiplanense nov. gen., nov. sp., premier mammifère mésozoique d'Amérique du Sud. - C. R. Acad. Sci. Paris, 264, 707-710.
• KAY, R. F. & HIIEMAE, K. M. 1974. Jaw movement and tooth use in recent and fossil Primates. - Amer. J. phys. Anthrop., 40, 227-256.
• KIELAN-JAWOROWSKA, Z. 1969. Preliminary data on the Upper Cretaceous eutherian mammals from Bayn Dzak, Gobi Desert. In: Results Pol. - Mong. Pal. Expeds. I, (Z. Kielan-Jaworowska, ed.). - Pal. Polonica, 19, 171-191.
• - 1975a. Preliminary description of two new eutherian genera from the Late Cretacous of Mongolia. In: Results Pol. - Mong. Pal. Expeds. VI, (Z. Kielan-Jaworowska, ed.). - Ibidem, 33, 5-16.
• - 1975b. Evolution of the therian mammals in the Late Cretaceous of Asia, Part I, Deltatheridiidae. In Results Pol. - Mong. Pal. Expeds. VI, (Z. Kielan-Jaworowska, ed.). - Ibidem, 33, 103-132.
• LEDOUX, J. C., CHARTENBERGER, J. L., MICHAUX, J., SUDRE, J. & THALER, L. 1966. Découverte d'un mammifère dans le Cretacé Supérieur à dinosaures de Champ-Garimond prés de Fons (Gard.). - C. R. Acad. Sci. Paris, 262, 1925-1928.
• LILLEGRAVEN, J. A. 1969. Latest Cretaceous mammals of upper part of Edmonton Formation of Alberta, Canada, and review of marsupial-placental dichotomy in mammalian evolution. - Univ. Kansas paleont. Contr., 50 (Vertebrata 12), 1-122.
• - 1972. Preliminary report on Late Cretaceous mammals from the El Gallo Formation, Baja California del Norte, Mexico. - Contrib. Sci. Natur. Hist. Mus. Los Angeles Co., 232, 1-11.
• - 1974. Biogeographical considerations of the marsupial-placental dichotomy. Ann. Rev. Ecol. Syst., 5, 263-283.
• - 1976. A new genus of therian mammal from the Late Cretaceous "El Gallo Formation", Baja California, Mexico. - J. Paleont., 50, 437-443.
• McKENNA, M. A. 1969. The origin and early differentiation of therian mammals. - Anns. N. Y. Acad. Sci., 167, 217-240.
• - 1975. Toward a phylogenetic classification of the Mammalia. In: Phylogeny of the Primates: a Multidisciplinary Approach (W. P. Luckett & F. S. Szalay, eds.), 21-46. Plenum, N. Y. and London.
• OSBORN, H. F. 1888. The nomenclature of the mammalian molar cusps. - Amer. Nat., 22, 926-928.
• - 1907. Evolution of mammalian molar teeth to and from the triangular type (W. K. Gregory, ed.), Macmillan, New York and London.
• PATTERSON, R. 1956. Early Cretaceous mammals and the evolution of mammalian molar teeth. - Fieldiana: Geology, 13, 1-105.
• SAHNI, A. 1972. The vertebrate fauna of the Judith River Formation, Montana. - Bull. Amer. Mus. Nat. Hist., 147, 321-412.
• SIMPSON, G. G. 1927. Mammalian fauna of the Hell Creek Formation of Montana. - Amer. Mus. Novit., 267.
• - 1971. Concluding remarks: Mesozoic mammals revisited. In: Early Mammals (D. M. Kermack & K. A. Kermack, eds.). - Zool. J. Linn. Soc., 50, Suppl. 1, 181-198.
• SLAUGHTER, B. H. 1968. Earliest known eutherian mammals and the evolution of premolar occlusion. - Texas J. Sci., 22, 3-12.
• - 1971. Mid-Cretaceus (Albian) therians of the Butler Farm local fauna, Texas. In: Early Mammals (D. M. Kermack & K. A. Kermack, eds.). - Zool. J. Linn. Soc., 50, Suppl. 1, 131-143.
• SLOAN, R. E. 1969. Cretaceous and Paleocene terrestrial communities of western North America, - Proc. N. American Paleontological Convention, 1969, part E, 427-453.
• - & VAN VALEN, L. 1964. Cretaceous mammals from Montana. - Science, 148, 220-227.
• SZALAY, F. S. 1968. The beginnings of Primates. - Evolution, 22, 19-36.
• - 1968. Mixodectidae, Microsyopidae and the insectivore-primate transition. - Bull. Amer. Mus. Nat. Hist., 140, 193-330.
• VAN VALEN, L. 1966. Deltatheridia, a new order of mammals. - Ibidem, 132, 1-126.
• - 1967. New Paleocene insectivores and insectivore classification. - Ibidem, 135, 217-284,
• - & SLOAN, R. E. 1965. The earliest Primates. - Science, 150, 743-745.