Przestrzenne zróżnicowanie suszy meteorologicznej i rolniczej w rejonie bydgosko-toruńskim

• Autorzy: Bak B. , Labedzki L.

Warianty tytułu

EN

Spatial variability of meteorological and agricultural drought in Bydgoszcz-Torun region

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł przedstawia problem przestrzennego zróżnicowania w rejonie bydgosko-toruńskim suszy meteorologicznej i rolniczej w uprawie buraka cukrowego i ziemniaka późnego oraz na trwałych użytkach zielonych. Analizę przeprowadzono na podstawie pomiarów dokonanych w 2011 r. na stacjach Instytutu Technologiczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy, Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy oraz Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Region bydgosko-toruński charakteryzuje się niewielką sumą opadów w okresie wegetacyjnym i dużą ich zmiennością czasową oraz przestrzenną. Intensywność suszy meteorologicznej w każdym miesiącu sezonu wegetacyjnego (IV–IX) oceniono za pomocą wskaźnika względnego opadu RPI i wskaźnika standaryzowanego opadu SPI. Intensywność suszy rolniczej określano na podstawie wskaźnika suszy rolniczej CDI, stosując równania regresji liniowej między SPI i CDI. Uzyskany rozkład intensywności suszy rolniczej był w trakcie okresu wegetacyjnego weryfikowany okresowymi pomiarami wilgotności wierzchniej warstwy gleby (0–20 cm). Na obszarze objętym monitorowaniem stwierdzono znaczne zróżnicowanie suszy meteorologicznej, jednocześnie odnotowano niewielkie zróżnicowanie przestrzenne suszy rolniczej, która była determinowana wielkością zapasów wody użytecznej w glebie.

EN

The spatial variation of meteorological and agricultural drought in the Bydgoszcz-Toruń region in the cultivation of sugar beet, late potato and on permanent grasslands are presented in the paper. The analysis were conducted on the basis of measurements carried out in 2011 at the meteorological stations of the Institute of Technology and Life Sciences in Bydgoszcz, the University of Technology and Life Sciences in Bydgoszcz and Nicolaus Copernicus University in Toruń. Research area is characterized by small sums of rainfall during the growing season and big temporal and spatial variability. The intensity of meteorological drought in each month of the growing season (April–September) was assessed using the Relative Precipitation Index (RPI) and the Standardized Precipitation Index (SPI). Agricultural drought intensity was determined using the linear regression equations between the SPI and Crop Drought Index (CDI). The intensity of agricultural drought during the period was verified by periodic measurements of moisture of soil (in the 0–20 cm layer). At the same time it was found considerable spatial variation of meteorological drought and little spatial diversity of agricultural drought, the intensity of which depended on the available soil water.

Słowa kluczowe

PL

Polska; rejon bydgosko-torunski; susza meteorologiczna; susza rolnicza; wskaznik suszy; wystepowanie; zroznicowanie przestrzenne; uprawy polowe; buraki cukrowe; ziemniaki; uzytki zielone trwale; warunki meteorologiczne; suma opadow; wilgotnosc gleby

EN

Poland; Bydgoszcz region; Torun region; meteorological drought; agricultural drought; drought index; drought occurrence; spatial diversity; field cultivation; sugar-beet; potato; permanent grassland; meteorological condition; precipitation sum; soil moisture

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Scientiarum Polonorum. Formatio Circumiectus
• Rocznik: 2013
• Tom: 12
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.3-12,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Bak B.

• Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach, Kujawsko-Pomorski Ośrodek Badawczy w Bydgoszczy, ul.Glinki 60, 85-174 Bydgoszcz

autor

Labedzki L.

• Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach, Kujawsko-Pomorski Ośrodek Badawczy w Bydgoszczy, ul.Glinki 60, 85-174 Bydgoszcz

Bibliografia

• Bąk В., 2006. Wskaźnik standaryzowanego opadu SPI jako kryterium oceny suszy rolniczej na glebach o różnej retencji użytecznej. Praca doktorska, maszynopis. IMUZ Falenty.
• Bąk В., Kejna M., Uscka-Kowalkowska J., 2012. Susze meteorologiczne na stacji ZMSP w Koniczynce (Pojezierze Chełmińskie) w latach 1951-2010. Woda Srod. Obsz. Wiejs. 12, 2(38), 19-28.
• Bąk В., Łabędzki L., 2002. Assessing drought severity with the relative precipitation index (RPI) and the standardized precipitation index (SPI). J. Water Land Develop. 6, 89-105.
• Bąk В., Łabędzki L., 2009. Monitoring suszy meteorologicznej i rolniczej na Kujawach i w dolinie górnej Noteci oraz jego prezentacja w Internecie. Wiad.Mel. Łąk. 1, 13-16.
• Brunini O., Dias Da Silva P.L., Grimm A.M., Assad Delgado E., Boken V.K., 2005. Agricultural drought phenomena in Latin America with focus on Brazil. [W:] Monitoring and predicting agricultural drought. Red. V.K.
• Boken, A.P. Cracknell, R.L. Heathcote. Oxford University Press Oxford-NewYork, 156-168.
• Kaczorowska Z., 1962. Opady w Polsce w przekroju wieloletnim. Tendencje, okresowość oraz prawdopodobieństwo wystąpienia niedoboru i nadmiaru opadów. Pr. Geogr. IG PAN 33, 109.
• Kasperska-Wołowicz W., Łabędzki L., Bąk В., 2003. Okresy posuszne w rejonie Bydgoszczy. Woda Środ. Obsz. Wiejs. 3(9), 39-56.
• Konopko S., 1988. Częstotliwość występowania okresów posusznych w rejonie Bydgoszczy na podstawie wieloletnich obserwacji. Wiad. IMUZ 15(4), 103-113.
• Łabędzki L., 2006. Susze rolnicze - zarys problematyki oraz metody monitorowania i klasyfikacji. Woda Środ. Obsz. Wiejs., Rozpr. Nauk. Monogr. 17, 107.
• Łabędzki L., 2007. Estimation of local drought frequency in central Poland using the standardized precipitation index SPI. Irrigat. Drain. 56(1), 67-77.
• Łabędzki L., Bąk В., 2004. Zróżnicowanie wskaźnika suszy SPI w okresie wegetacji w Polsce. Woda Środ. Obsz. Wiejs. 4(11), 111-122.
• Łabędzki L., Kanecka-Geszke E., Bąk В., Kasperska-Wołowicz W., Smarzyńska K, 2008. Związek między suszą meteorologiczną i rolniczą w różnych regionach agroklimatycznych Polski. Woda Środ. Obsz. Wiejs., Rozpr. Nauk. Monogr. 25, 137.
• NDMC, 2011. National Drought Mitigation Center. University of Nebraska-Lincoln, http://www. drought.unl.edu.
• Uscka-Kowalkowska J., Kejna M., 2009. Zmienność warunków termiczno-opadowych w Koniczynce (Pojezierze Chełmińskie) w okresie 1994-2007. Acta Agroph. 14, 1(170), 203-219.
• Vermes L., 1998. How to work out a drought mitigation strategy. An ICID Guide. Guidelines for Water Management. DVWK Bonn, ss. 309.