Cykle hydrogeologiczne w świetle badań monitoringowych w Karpatach

• Autorzy: Freiwald P. , Patorski R. , Witek K.

Warianty tytułu

EN

Hydrogeological cycles in the light of monitoring studies in the Carpathians

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W ramach monitoringu w Karpatach bada się zmiany wahań zwierciadła wód podziemnych i wydajności źródeł. Uwzględnione w artykule obserwacje prowadzone były przez PIG-PIB w okresie od 1989 r. do października 2013 r. oraz przez IMGW od lat 60 ubiegłego wieku do 2000 r. W ramach Państwowej Służby Hydrogeologicznej obserwacje realizuje się w 88 punktach badawczych, z czego 49 stanowią studnie wiercone, 35 źródła i 4 studnie kopane. W wielu punktach obserwacyjnych zaznaczają się wieloletnie (trwające około 20 lat), cykliczne zmiany wydajności źródeł i wahań zwierciadła wód podziemnych. Wyniki prowadzonych w ramach monitoringu wód podziemnych obserwacji zmian położenia ich zwierciadła dały podstawę do wyznaczenia cykli hydrogeologicznych związanych ze zmianami stanu retencji.

EN

In the Carpathians, groundwater fluctuations and spring discharges are subjected to monitoring. The monitoring has been carried out by Polish Geological Institute – National Research Institute (PGI-NRI) from 1989 until present and by Institute of Meteorology and Water Management (IMGW) from the 1960s until 2000. Currently (as of 2014) monitoring records, which are performed under the tasks of the Polish Hydrogeologic Survey, are taken in 88 study posts which comprise 49 wells, 35 springs and 4 dug-wells. In many posts, multi-year, cyclic (ca. 20-years) changes in spring discharges and groundwater fluctuations are observed. Results of the observed changes in groundwater level, formed the basis for identifying hydrogeologic cycles associated with changes in subsurface retention.

Słowa kluczowe

PL

gory; Karpaty; wody podziemne; polozenie zwierciadla wody; monitoring wod; cykle hydrogeologiczne

EN

mountain; Carpathians Mountains; underground water; water monitoring; hydrogeological cycle

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Scientiarum Polonorum. Formatio Circumiectus
• Rocznik: 2014
• Tom: 13
• Numer: 3
• Opis fizyczny: s.11-19,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Freiwald P.

• Oddział Karpacki Państwowego Instytutu Geologicznego - Państwowego Instytutu Badawczego, ul.Skrzatów 1, 31-560 Kraków

autor

Patorski R.

• Oddział Karpacki Państwowego Instytutu Geologicznego - Państwowego Instytutu Badawczego, ul.Skrzatów 1, 31-560 Kraków

autor

Witek K.

• Oddział Karpacki Państwowego Instytutu Geologicznego - Państwowego Instytutu Badawczego, ul.Skrzatów 1, 31-560 Kraków

Bibliografia

• Chowaniec J., 2009. Studium hydrogeologii zachodniej części Karpat polskich. Biul. PIG-PIB 434. Warszawa.
• Chowaniec J., Freiwald P., 2010. Atlas hydrogeoróżnorodności województwa małopolskiego. Wyd. Kartograficzne „COMAPSS” Kraków
• Chowaniec J., Freiwald P., Witek K., 2007. Wahania zwierciadła wód podziemnych i wydajności źródeł na obszarze zachodniej części fliszowych Karpat Zewnętrznych. XIII Symp. Współczesne problemy hydrogeologii. Kraków – Krynica, 21–23 czerwca 2007, 501–508.
• Chowaniec J., Freiwald P., Witek K., 2008. Trendy zmian położenia zwierciadła wód podziemnych w rejonie Pogórza Dynowskiego. [W:] Walory przyrodniczo-historyczne pogórzy. Monografia. Materiały pokonferencyjne. Dąbrówka Starzeńska, 59–68.
• Dynowska I., 1986. Regionalne zróżnicowanie źródeł w Polsce. Folia Geogr., ser. Geogr.-Physica 18, 5–30.
• Freiwald P., Owsiak P., Witek K., 2013. Specyfika sieci monitorujących wody podziemne na obszarze Karpat. Biul. Państwowego Instytutu Geologicznego 456, 139–145.
• Herbich P., Prażak J., Przytuła E., 2009. Dynamika stanu retencji płytkich wód podziemnych w hydrogeologicznych jednostkach bilansowych. Biul. Państwowego Instytutu Geologicznego 436, 159–164.
• Kazimierski B. (red.), 2003–2013. Roczniki hydrogeologiczne państwowej służby hydrogeologicznej. PIG-PIB Warszawa.
• MhP, 1997–2004. Mapa hydrogeologiczna Polski 1 : 50 000, ark. 993-1069. NAG PIG-PIB Warszawa.
• Paczyński B. (red.), 1993. Atlas hydrogeologiczny Polski 1 : 500 000. Cz. I. Systemy zwykłych wód podziemnych. Wyd. Geol. Warszawa.
• Paczyński B. (red.), 1995. Atlas hydrogeologiczny Polski 1 : 500 000. Cz. II. Zasoby, jakość, ochrona zwykłych wód podziemnych. Wyd. Geol. Warszawa.
• Pazdro Z., Kozerski B., 1990. Hydrogeologia ogólna. Wyd. Geol. Warszawa.

Identyfikatory

DOI

10.15576/ASP.FC/2014.13.3.11