Cechy fizykochemiczne i skład jonowy wód górnej Soły

• Autorzy: Malata M. , Motyka J. , Postawa A. , Byrski B.

Warianty tytułu

EN

Physico-chemical characteristics of water and the ionic composition of the upper Sola

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Cechy fizykochemiczne i skład jonowy wód górnej Soły. W artykule zaprezentowano wyniki badań jakości wód w górnym odcinku Soły (od Rajczy do zapory Tresna). W składzie chemicznym wody dominowały jony Ca²+ i HCO3ˉ, a ze związków biogennych NO3²ˉ. Wody charakteryzowały się niskim poziomem mineralizacji w zakresie od 195,6 do 246,3 mg·dmˉ³. W terenie zmierzono wartość pH oraz PEW wody. W laboratorium HGI AGH oznaczono metodami ICP-OES: Ca2+, Mg2+, Na+, K+, Fe²+, SO4²ˉ PO4³ˉ, oraz ICP-MS: Ag, Al, As, Be, Bi, Br, Cd, Co, Cr, Cs, Cu, Ga, Hg, I, Mn, Mo, Ni, Pb, Rb, Sb, Se, Sn, Te, Ti, Tl, U, V, W, Y, Sr, Zn, Zr. Stężenia HCO3ˉ oraz Clˉ oznaczono wolumetrycznie oraz argentometrycznie (metodą Mohra). Do oznaczenia stężenia NO3²ˉ wykorzystano spektrofotometr DR 2800 firmy HACH Lange. W pracy dokonano próby powiązania składu fizykochemicznego z cechami środowiska geograficznego zlewni.

EN

Physico-chemical characteristics of water and the ionic composition of the upper Soła. In the article the authors present the results of water quality in the upper section of the Soła (from Rajczy to the dam Tresna). The chemical composition of water dominated by Ca²+ and HCO3ˉ, and the biogenic compounds NO3²ˉ. Water characterized by low mineral content in the range of 195.6 to 246.3 mg·dmˉ³. In the field, the pH measured, and EC water were measured. In the laboratory HGI AGH determined by methods ICP-OES: Ca2+, Mg2+, Na+, K+, Fe2+, SO4²ˉ, PO4³ˉ, and ICP-MS: Ag, Al, As, Be, Bi, Br, Cd, Co, Cr, Cs, Cu, Ga, Hg, I, Mn, Mo, Ni, Pb, Rb, Sb, Se, Sn, Te, Ti, Tl, U, V, W, Y, Sr, Zn, Zr. Concentrations of HCO3ˉ and Clˉ were determined volumetrically and argentometrycznie (Mohr’s method). To determine the concentration of NO3²ˉ used the DR 2800 spectrophotometer HACH Lange. The paper attempts ties physico-chemical composition of the characteristics of the geographical environment catchment.

Słowa kluczowe

PL

rzeki; rzeka Sola; wody powierzchniowe; hydrologia; sklad fizykochemiczny; sklad jonowy; czynniki naturalne; zlewnie rzek

• Wydawca: -
• Czasopismo: Przegląd Naukowy. Inżynieria i Kształtowanie Środowiska
• Rocznik: 2017
• Tom: 26
• Numer: 1[75]
• Opis fizyczny: s.38-54,rys.,tab.,wykr.,bibliogr.

Twórcy

autor

Malata M.

• Katedra Hydrogeologii i Geologii Inżynierskiej, Wydział Geologii Geofi zyki i Ochrony Środowiska, Akademia Górniczo-Hutnicza, al.Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Motyka J.

• Katedra Hydrogeologii i Geologii Inżynierskiej, Wydział Geologii Geofi zyki i Ochrony Środowiska, Akademia Górniczo-Hutnicza, al.Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Postawa A.

• Katedra Hydrogeologii i Geologii Inżynierskiej, Wydział Geologii Geofi zyki i Ochrony Środowiska, Akademia Górniczo-Hutnicza, al.Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Byrski B.

• Katedra Hydrogeologii i Geologii Inżynierskiej, Wydział Geologii Geofi zyki i Ochrony Środowiska, Akademia Górniczo-Hutnicza, al.Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

Bibliografia

• Chowaniec, J. (1984). Objaśnienia do mapy hydrogeologicznej Polski 1:200 000. Arkusz Bielsko Biała, Tatry Zachodnie. Instytut Geologiczny. Warszawa: Wydawnictwo Geologiczne.
• Chowaniec, J., Freiwald, P. i Witek, K. (2009). Bielsko-Biała. W: K. Witek (red.) Wody podziemne miast Polski powyżej 50 000 mieszkańców (s. 21-38). Warszawa: Państwowy Instytut Geologiczny.
• Bula, R., Romańczyk, M., Sokół, K., Wieland, Z. i Wrońska A. (2014). Strategia rozwoju obszarów wiejskich województwa śląskiego do roku 2030 Diagnoza uwarunkowań środowiskowych. Centrum dziedzictwa przyrody Górnego Śląska.
• Golonka, J. (1981). Objaśnienia do mapy geologicznej Polski 1:200 000. Arkusz Bielsko-Biała. Instytut Geologiczny. Warszawa: Wydawnictwo Geologiczne.
• Kabata-Pendias, A. i Pendias, H. (1999). Biogeochemia pierwiastków śladowych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Kleczkowski, A.S. (1990). Mapa obszarów Głównych Zbiorników Wód Podziemnych (GZWP) w Polsce wymagających szczególnej ochrony, skala 1:500 000. Kraków: Instytut Hydrogeologii i Geologii Inżynierskiej AGH.
• Kondracki, J. (2002). Geografia regionalna Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Lipski, C., Kostuch, R. i Ryczek, M. (2005). Charakterystyka hydrologiczna górnej części zlewni Soły na tle warunków fizjograficznych, klimatu i użytkowania. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, 2, 75-82.
• Macioszczyk, A. (1987). Hydrogeochemia. Warszawa: Wydawnictwo Geologiczne.
• Malata, M. i Motyka, J. (2015). Chemizm wód źródeł w zlewni Markowego Potoku. Babiogórski Park Narodowy. Przegląd Geologiczny, 63, 247-255.
• Nachlik, E. (2001). Lokalny plan ograniczenia skutków powodzi i profilaktyki przeciwpowodziowej Powiatu Żywieckiego. Kraków.
• Niedźwiedź, T. i Obrębska-Starklowa, B. (1991). Klimat. W: I. Dynowska i M. Maciejewski (red.), Dorzecze górnej Wisły (s. 68-82). Warszawa–Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Paczyński, B. (1995). Atlas hydrogeologiczny Polski w skali 1: 500 000. Systemy zwykłych wód podziemnych. Zasoby, jakość i ochrona zwykłych wód podziemnych. Warszawa: Państwowy Instytut Geologiczny.
• Paczyński, B. i Sadurski, A. (2007). Hydrogeologia regionalna Polski. Wody słodkie. Warszawa: Państwowy Instytut Geologiczny.
• Romer, E. (1949). Regiony klimatyczne Polski, Prace Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego (B), 16.
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 listopada 2002 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać wody powierzchniowe wykorzystywane do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczona do spożycia (Dz.U. 2002, poz. 1728).
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 21 lipca 2016 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych (Dz.U. 2016, poz. 1187).
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 13 listopada 2015 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz.U. 2015, poz. 1989).
• Ślusarczyk, J. (2016). Program małej retencji dla Województwa Śląskiego – aktualizacja 2016 r. Katowice: Śląski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych.
• Szczepanek, R. (2003). Czasoprzestrzenna struktura opadu atmosferycznego w zlewni górskiej. (rozprawa doktorska). Kraków: Politechnika Krakowska.
• Witczak, S., Kania, J. i Kmiecik, E. (2013). Katalog wybranych fizycznch i chemicznych wskaźników zanieczyszczeń wód podziemnych i metod ich oznaczania. Warszawa: Instytut Ochrony Środowiska.

Identyfikatory

DOI

10.22630/PNIKS.2017.26.1.04