Wpływ nawadniania uzupełniającego i nawożenia azotem na jakość wczesnych odmian ziemniaka

• Autorzy: Pinska M. , Wojdyla T. , Rolbiecki S. , Rzekanowski C. , Rolbiecki R.

Warianty tytułu

EN

Effect of supplementary irrigation and nitrogen fertilization on the quality of early potato cultivars

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem pracy było określenie wpływu nawadniania uzupełniającego i nawożenia azotem (0, 40, 80 i 120 N∙ ha-1) i przechowywania na wybrane parametry składu chemicznego bulw wczesnych odmian ziemniaków. Badania przeprowadzono w Kruszynie Krajeńskim pod Bydgoszczą w latach 2005-2007 na czarnej ziemi wytworzonej z piasku aluwialnego, zaliczanej do podtypu czarna ziemia zbrunatniała. Doświadczenie założono jako trójczynnikowe w układzie zależnym split-plot, w trzech powtórzeniach. Czynnikiem pierwszego rzędu były odmiany ‘Dorota’ i ‘Gracja’, czynnikiem drugiego rzędu było deszczowanie zastosowane w dwóch wariantach: W0- bez nawadniania (kontrola), W1 - deszczowanie na podtawie wskazań tensjometrów (nie dopuszczono do spadku potencjału wody w glebie poniżej -0,03 MPa). Czynnikiem trzeciego rzędu było zróżnicowane nawożenie azotowe: N0 = 0 kg N∙ ha-1, N1 = 40 kg N∙ ha-1, N2 = 80 kg N∙ ha-1, N3 = 120 kg N ∙ha-1. Stwierdzono, że zawartość suchej masy i skrobi była istotnie zróżnicowana dla badanych odmian, nawadniania, jak i dawek azotu po zbiorze i po przechowywaniu. Nawadnianie obniżyło istotnie zawartość suchej masy i skrobi oraz przyczyniło się do niewielkiego wzrostu poziomu witaminy C, cukrów redukujących i ogółem. Wzrastające dawki nawożenia azotem do 80 kg N ∙ha-1 spowodowały istotny wzrost suchej masy i skrobi, oraz (do 120 kg N ∙ha-1) istotny wzrost cukrów redukujących. Przechowywanie bulw spowodowało zwiększenie zawartości suchej masy, cukrów redukujących i ogółem, a spadek zawartości skrobi i witaminy C. Dla badanych odmian - ‘Dorota’ i ‘Gracja’ - dawką optymalną okazała się dawka 80 kg N∙ha-1.

EN

The aim of the study was to determine the effect of supplementary irrigation and nitrogen fertilization and storage on chosen parameters of chemical composition of early potato cultivars. Field experiment was carried out at Kruszyn Krajeński nar. Bydgoszcz in 2005-2007 on the very light soil. The experiment was established as the three-factorial trial with three replications. The first order factor were cultivars – ‘Dorota’ and ‘Gracja’, the second order factor was sprinkler irrigation applied in two variants: W0- without irrigation (control), W1 - sprinkler irrigation according to indications of tensiometers (the soil water potential higher than -0,03 MPa). The third order factor was differentiated nitrogen fertilization: N0 = 0 kg N· ha-1 , N1 = 40 kg N· ha-1, N2 = 80 kg N· ha-1 , N3 = 120 kg N ·ha-1. It was found that the dry matter and starch content was significantly differentiated for the investigated cultivars, irrigation and nitrogen doses, after harvest and after storage. Irrigation decreased significantly the content of dry matter and starch as well as this factor increased slightly the content of vitamin C, reducing sugars and total sugars. Increasing nitrogen doses (to 80 kg N· ha-1) caused the significant increase of dry matter and starch as well as (to 120 kg N ·ha-1) the significant increase of reducing sugars. Storage of tubers caused the increase of the content of dry master, reducing sugars and total sugars, but it caused the decrease of the starch and vitamin C contents. Optimum nitrogen dose for the tested cultivars ‘Dorota’ and ‘Gracja’ was 80 kg N ·ha-1.

Słowa kluczowe

PL

rosliny okopowe; nawadnianie; nawozenie azotem; ziemniaki wczesne; ziemniaki Dorota; ziemniaki Gracja; przechowywanie; bulwy; sklad chemiczny; zawartosc suchej masy; zawartosc skrobi; zawartosc cukrow redukujacych; zawartosc witaminy C

• Wydawca: -
• Czasopismo: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Rocznik: 2009
• Numer: 06
• Opis fizyczny: s.245-256,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Pinska M.

• Katedra Przechowalnictwa i Przetwórstwa Produktów Roślinnych, Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy, ul.Kordeckiego 20, 85-225 Bydgoszcz

autor

Wojdyla T.

autor

Rolbiecki S.

autor

Rzekanowski C.

autor

Rolbiecki R.

Bibliografia

• Adler G. Kartoffeln Und Kartoffelerzeuggniss. Paul Parey, Beriln, 1971.
• Budsławski B., Drabent Z. Metody analizy żywności. WNT, Warszawa, 1972.
• Czerko Z., Lutomirska B., Zgórska K. Technologia uprawy i przechowywania ziemniaków przeznaczonych do przetwórstwa. [w: Ziemniak spożywczy i przemysłowy oraz jego przetwarzanie], Konf. Nauk., Szklarska Poręba 12–15 maja 2008, s. 55–80.
• Dmowski Z., Nowak L., Chmura K. Reakcja wybranych odmian ziemniaka na zróżnicowane warunki wodno-nawozowe. [w: Znaczenie odmiany w agrotechnice i przechowalnictwie ziemniaka], Konferencja naukowo-techniczna, Jadwisin 26–27 marca 2003, IHAR, Jadwisin, s. 50.
• Dzieżyc J., Nowak L., Panek K. Metoda sterowania deszczowaniem uwzględniająca potrzeby opadowe roślin uprawnych. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln,, 314, 1987, s. 134–148.
• Głuska A. Influence of water shortage at different stages of the potato plant on yield tuber quality. Potato Res., 41, 1998, s. 195–196.
• Głuska A. Wpływ ilości i rozkładu opadów w głównych miesiącach wegetacji (V–IX) na plon ziemniaka w zależności od terminu sadzenia i wczesności odmianowej. Biul. Inst. Ziemn., 44, 1994, s. 65–82.
• Głuska A. Potrzeby wodne ziemniaka i zasady nawadniania plantacji. IHAR, Jadwisin, 2004.
• Głuska A., Zgórska K. Charakterystyka zarejestrowanych odmian ziemniaka. IHAR, Jadwisin, 2004.
• Fotyma M., Mercik S. Chemia rolna. PWN, Warszawa, 1992.
• Frydecka – Mazurczyk A., Zgórska K. Wpływ warunków klimatycznych podczas wegetacji oraz przechowywania na jakość ziemniaków przeznaczonych na produkty spożywcze [w: Ziemniakjako surowiec do przetwórstwa spożywczego], Mat. Konf., Bonin 28–29 maja 1996,IZ, Bonin, s. 54–60.
• Grześkiewicz H., Wierzejska A. Wpływ nawadniania i nawożenia azotem na plon i niektóre cechy jakościowe ziemniaków. Biul. Inst. Ziemn., 25, 1980, s. 77–93.
• Leszczyński W. Jakość ziemniaka konsumpcyjnego. Żywność Supl. 4(25), 2000, s. 4–27.
• Lisińska G. Ziemniak jako surowiec dla przemysłu spożywczego. Post. Nauk. Roln. 1, 1994, s. 32–40.
• Nowacki W., Głuska A., Gruczek T., Lis B., Lutomirska B., Roztropowicz S., Zarzyńska K. Uprawa ziemniaka wartość konsumpcyjna i technologiczna bulw. [w: Ziemniak spożywczy i przemysłowy], Mat. Konf. Polanica Zdrój 8–11 maja 2000, s. 23–32.
• Pęksa A. Wpływ czynników uprawowych i warunków przechowywania ziemniaka na skład chemiczny bulw i jakość otrzymanych z nich chipsów. Zesz. Nauk. AR Wrocław 215, 1991, s. 1–25.
• Rogozińska I., Rzekanowski Cz. Zmiany jakości i wartości przechowalniczej bulw ziemniaka jadalnego pod wpływem deszczowania i nawożenia azotem, uprawianego na glebie bardzo lekkiej. Post. Nauk. Roln. 1, 1993, s. 83–90.
• Rolbiecki St., Długosz J., Orzechowski M., Smólczyński S. Uwarunkowania glebowo-klimatyczne nawodnień w Kruszynie Krajeńskim koło Bydgoszczy. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, 2, 2007, s. 89–102.
• Rzekanowski Cz., Wojdyła T., Rolbiecki S., Rolbiecki R., Grzelak B., Pińska M. Wpływ nawadniania deszczownianego i nawożenia azotem na plon oraz wartość technologiczną i przechowalniczą ziemniaka odmiany ‘Drop’. Rocz. AR Poznań 25, 2004, s. 535–540.
• Shock C. The effect of timed water stress on quality, total solids and reducing sugar content of potatoes. A. Potato J., 70, 1993, 227–241.
• Talburt W. F., Smith O. Potato Processing, The Avi Publishing Company. Westport, 1975, s. 443–446.
• Wierzbicka A., Mazurczyk W., Wroniak J. Wpływ nawożenia azotem i terminu zbioru na plon i wybrane cechy jakości bulw wczesnych odmian ziemniaka. [w: Ziemniak spożywczy i przemysłowy], Mat. Konf. Szklarska Poręba 12–15 maja 2008, s. 208–209.
• Zgórska K., Frydecka – Mazurczyk A. Zróżnicowanie odmian pod względem akumulacji cukrów w bulwach w czasie przechowywania [w: Znaczenie odmiany w agrotechnice i przechowalnictwieziemniaka], Konf. Nauk., IHAR Jadwisin 26 – 27 marca 2003, s. 46.