Zawartość pierwiastków toksycznych w tkankach zwierząt łownych na podstawie wyników badań z lat 2003-2017

• Autorzy: Rudy M. , Zurek J. , Stanislawczyk R. , Gil M. , Duma-Kocan P.

Warianty tytułu

EN

Content of toxic elements in tissues of hunted animals on the basis of research results of 2003–2017

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The aim of the study was to synthesize the latest literature data on the content of toxic elements in tissues of hunted animals and to determine whether there is a health risk associated with consumption of these products in the light of current legal regulations. The data show the increased mean lead contents in kidneys of wild boar (1.1900 mg/kg) and roe deer (0.9060 mg/kg) and in the muscle tissue of wild boar, roe deer and deer; the contents are even up to 0.1240 mg/kg, 0.1760 mg/kg and 0.2200 mg/kg, respectively. In addition, the increased mean cadmium content indicates the possibility of the deposition of this element in muscle tissue of wild boars (0.0519 mg/kg) and deer (0.1000 mg/kg), as well as in the liver of wild boars (5.5730 mg/kg) and roe deer (6.4350 mg/kg) and in kidneys of game species, sometimes far above the applicable maximum levels. The highest mean cadmium contents in kidneys of wild boar, roe deer and deer are 49.5000 mg/kg, 80.2600 mg/kg and 4.9740 mg/kg, respectively. The mean values of the amount of arsenic do not usually exceed the legally established maximum levels of this element. Only the borderline value of arsenic in muscle tissue of roe deer is slightly exceeded and amounts to 0.2700 mg/kg. There is the possibility of the accumulation of larger amounts of mercury mainly in kidneys of deer and roe deer. The highest mean content of this element of 0.1001 mg/kg is demonstrated in the kidneys of deer. The research on the content of toxic elements in meat of hunted animals indicates the need to regularly monitor the quality of the obtained raw material as well as to exclude selected tissues of wild animals from consumption.

Słowa kluczowe

PL

Polska; zwierzeta dziko zyjace; zwierzeta lowne; dziczyzna; tkanki zwierzece; miesnie; narzady wewnetrzne; watroba; nerki; pierwiastki toksyczne; metale ciezkie; olow; kadm; arsen; rtec; zawartosc metali ciezkich; monitoring; lata 2003-2017

• Wydawca: -
• Czasopismo: Medycyna Weterynaryjna
• Rocznik: 2019
• Tom: 75
• Numer: 04
• Opis fizyczny: s.203-208,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Rudy M.

• Katedra Przetwórstwa i Towaroznawstwa Rolniczego, Wydział Biologiczno-Rolniczy, Uniwersytet Rzeszowski, ul.Zelwerowicza 4, 35-601 Rzeszów

autor

Zurek J.

• Rzeszowskie Zakłady Drobiarskie RES-DROB Sp. z o. o., ul.Marii Konopnickiej 18, 35-211 Rzeszów

autor

Stanislawczyk R.

• Katedra Przetwórstwa i Towaroznawstwa Rolniczego, Wydział Biologiczno-Rolniczy, Uniwersytet Rzeszowski, ul.Zelwerowicza 4, 35-601 Rzeszów

autor

Gil M.

• Katedra Przetwórstwa i Towaroznawstwa Rolniczego, Wydział Biologiczno-Rolniczy, Uniwersytet Rzeszowski, ul.Zelwerowicza 4, 35-601 Rzeszów

autor

Duma-Kocan P.

• Katedra Przetwórstwa i Towaroznawstwa Rolniczego, Wydział Biologiczno-Rolniczy, Uniwersytet Rzeszowski, ul.Zelwerowicza 4, 35-601 Rzeszów

Bibliografia

• Albińska J., Góralski J., Szynkowska M. I., Leśniewska E., Paryjczak T.: Rtęć w tuszach zwierząt łownych pochodzących z terenu województwa łódzkiego. Rocz. Ochr. Śr. 2011, 13, 525-538.
• Amici A., Danieli P. P., Russo C., Primi R., Ronchi B.: Concentrations of some toxic and trace elements in wild boar (Sus scrofa) organs and tissues in different areas of the Province of Viterbo, Central Italy. Ital. J. Anim. Sci. 2012, 11, 354-362.
• Bilandžić N., Sedak M., Dokić M., Simic B.: Wild Boar Tissue Levels of Cadmium, Lead and Mercury in Seven Regions of Continental Croatia. Bull. Environ. Contam. Toxicol. 2010, 84, 738-743.
• Chiari M. F., Cortinovis C., Bertoletti M., Alborali L., Zanoni M., Ferretti, Caloni F.: Lead, cadmium and organochlorine pesticide residues in hunted red deer and wild boar from northern Italy. Food Addit. Contam. A. 2015, 32, 1867-1874.
• Cyraniak E., Draszawka-Bołzan B.: Heavy metals in circulation biogeochemical. World Scientific News 2014, 6, 30-36.
• Danieli P. P., Serrani F., Primi R., Ponzetta M. P., Ronchi B., Amici A.: Cadmium, Lead, and Chromium in Large Game: A Local-Scale Exposure Assessment for Hunters Consuming Meat and Liver of Wild Boar. Arch. Environ. Contam. Toxicol. 2012, 63, 612-627.
• Durkalec M., Szkoda J., Kolacz R., Opalinski S., Nawrocka A., Zmudzki J.: Bioaccumulation of Lead, Cadmium and Mercury in Roe Deer and Wild Boars from Areas with Different Levels of Toxic Metal Pollution. Int. J. Environ. Res. 2015, 9, 205-212.
• Falandysz J., Szymczyk-Kobrzyńska K., Brzostowski A., Zalewski K., Zasadowski A.: Concentrations of heavy metals in the tissues of red deer (Cervus elaphus) from the region of Warmia and Mazury, Poland. Food Add. Contam. 2005, 22, 141-149.
• Florijančić T., Ozimec J., Jelkić D., Vukšić N., Bilandžić N., Gross Bošković A., Bošković I.: Assessment of heavy metal content in wild boar (Sus scrofa L.) hunted in eastern Croatia. J. Environ. Prot. Ecol. 2015, 16, 630-636.
• Giżejewska A., Szkoda J., Nawrocka A., Żmudzki J., Giżejewski Z.: Can red deer antlers be used as an indicator of environmental and edible tissues’ trace element contamination? Environ. Sci. Pollut. Res. 2017, 24, 11630-11638.
• Górecka J., Szymańko T.: Walory żywieniowe dziczyzny. Mag. Przem. Mięsnego 2010, 1-2, 20-22.
• He Z. L., Yang X. E., Stoffella P. J.: Trace elements in agroecosystems and impacts on the environment. J. Trace Elem. Med. Biol. 2005, 19, 125-140.
• Hoffman L. C., Wiklund E.: Game and venison- meat for the modern consumer. Meat Sci. 2006, 74, 197-208.
• Jarzyńska G., Falandysz J.: Selenium and 17 other largely essential and toxic metals in muscle and organ meats of red deer (Cervus elaphus) – consequences to human health. Environ. Int. 2011, 37, 882-888.
• Korzeniowski W., Bojarska U., Cierach M.: Wartość odżywcza mięsa dzików. Med. Weter. 1991, 47, 279-281.
• Kramárová M., Massányi P., Jancová A., Toman R., Slamečka J., Tataruch F., Kováčik J., Gašparík J., Nad P., Skalická M., Koréneková B., Jurčík R., Cuboň J., Haščík P.: Concentration of cadmium in the liver and kidneys of some wild and farm animals. Bull. Vet. Inst. Pulawy 2005, 49, 465-469.
• Kramárová M., Massányi P., Slamecka J., Tataruch F., Jancová A., Gašparík J., Fabis M., Kovacik J., Toman R., Galová J., Jurčík R.: Distribution of cadmium and lead in liver and kidney of some wild animals in Slovakia. J. Environ. Sci. Health A Tox. Hazard. Subst. Environ. Eng. 2005, 40, 593-600.
• Kucharczak E., Moryl A., Szyposzyński K., Jopek Z.: Wpływ środowiska na zawartość arsenu w tkankach saren i dzików. Acta Sci. Pol., Medicina Veterinaria 2005, 4, 141-151.
• Lazarus M., Prevendar Crnić A., Bilandžić N., Kusak J., Reljić S.: Cadmium, lead, and mercury exposure assessment among Croatian consumers of free-living game. Arh. Hig. Rada. Toksikol. 2014, 65, 281-292.
• Lehel J., Laczay P., Gyurcsó A., Jánoska F., Majoros S., Lányi K., Marosán M.: Toxic heavy metals in the muscle of roe deer (Capreolus capreolus) – food toxicological significance. Environ. Sci. Pollut. Res. 2016, 23, 4465-4472.
• Marković M., Cupać S., Durović R., Milinović J., Kijajić P.: Assessment of heavy metal and pesticide levels in soil and plant products from agricultural area of Belgrade, Serbia. Arch. Environ. Contam. Toxicol. 2010, 58, 341-351.
• Meltzer H. M., Dahl H., Brantsæter A. L., Birgisdottir B. E., Knutson H. K., Bernhoft A., Oftedal B., Lande U. S., Alexander J., Haugen M., Ydersbond T. A.: Consumption of lead-shot cervid meat and blood lead concentrations in a group of adult Norwegians. Environ. Res. 2013, 127, 29-39.
• Pełczyńska E.: Zwierzęta łowne w Polsce i ich ocena sanitarno-weterynaryjna. Med. Weter. 1995, 51, 23-26.
• Piskorová L., Vasilková Z., Krupicer I.: Heavy metal residues in tissues of wild boar (Sus scrofa) and red fox (Vulpes vulpes) in the Central Zemplin region of the Slovak Republic. Czech J. Anim. Sci. 2003, 48, 134-138.
• Ravindra K., Sokhi R., Van Grieken R.: Atmospheric polycyclic aromatic hydrocarbons: Source attribution, emission factors and regulation. Atmos. Environ. 2008, 42, 2895-2921.
• Rozporządzenie Komisji (UE) Nr 2018/73 z dnia 16 stycznia 2018 r. zmieniające załączniki II i III do rozporządzenia (WE) nr 396/2005 Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów pozostałości związków rtęci w określonych produktach oraz na ich powierzchni.
• Rozporządzenie Komisji (WE) Nr 1881/2006 z dnia 19 grudnia 2006 r. ustalające najwyższe dopuszczalne poziomy niektórych zanieczyszczeń w środkach spożywczych.
• Rudy M.: Chemical composition of wild boar meat and relationship between age and bioaccumulation of heavy metals in muscle and liver tissue. Food Addit. Contam. A. 2010, 27, 464-472.
• Saipan P., Tengjaroenkul B., Prahkarnkaeo K.: Accumulation of Arsenic and Cadmium in Foods of Animal Origin Collected from the Local Markets in Northeastern Region Thailand. Int. J. Anim. Vet. Adv. 2014, 6, 130-134.
• Skibniewski M., Skibniewska E. M., Kośla T.: The content of selected metals in muscles of the red deer (Cervus elaphus) from Poland. Environ. Sci. Pollut. Res. Int. 2015, 22, 8425-8431.
• Skipin L., Gaevaya E., Zaharova E., Petukhova V., Sidorova K.: Biogeochemistry of Heavy Metals in Trophic Chain in Terms of the South of Tumen Region. Procedia Eng. 2016, 165, 860-868.
• Soler F., Martinez Morcillo S., Chaves J., Perez Lopez M., Miguez M., Oropesa A., Sosa L.: Lead, cadmium, mercury and arsenic in muscle of hunted red deer and wild boar from west Spain. Toxicol. Lett. 2016, 258, 165.
• Soriano A., Cruz B., Gomez L., Mariscal C., Ruiz A. G.: Proteolysis, physicochemical characteristics and free fatty acid composition of dry sausages made with deer (Cervus elaphus) or wild boar (Sus scrofa) meat: A preliminary study. Food Chem. 2006, 96, 173-184.
• Szkoda J., Durkalec M., Kołacz R., Opaliński S., Żmudzki J.: Zawartość ołowiu, kadmu i rtęci w tkankach zwierzyny łownej. Med. Weter. 2012, 68, 689-692.
• Szkoda J., Żmudzki J., Nawrocka A., Kmiecik M.: Arsen w żywności zwierzęcego pochodzenia – Ocena narażenia. Ochr. Śr. Zasobów Nat. 2009, 41, 128-134.
• Szmańko T., Górecka J., Korzeniowska M., Malicki A., Eremenko E.: Comparison of chosen quality parameters of meat from wild boar and domestic pigs. Pol. J. Food Nutr. Sci. 2007, 57, 523-528.
• Taggart M. A., Reglero M. M., Camarero P. R., Mateo R.: Should legislation regarding maximum Pb and Cd levels in human food also cover large game meat? Environ. Int. 2011, 37, 18-25.
• Vásquez-Murrieta M. S., Migules-Garduno I., Franco-Hernández O., Govaerts B., Dendooven L.: C and N mineralization and microbial biomass in heavy-metal contaminated soil. Eur. J. Soil Biol. 2006, 42, 89-98.
• Vergara H., Gallego L., García A., Landete-Castillejos T.: Conservation of Cervus elaphus meat in modified atmospheres. Meat Sci. 2003, 65, 779-783.
• Włostowski T., Bonda E., Krasowska A.: Free-ranging European bisons accumulate more cadmium in the liver and kidneys than domestic cattle in north-eastern Poland. Sci. Total Environ. 2006, 364, 295-300.
• Wren C.: Mammals as biomonitors of environmental metal levels. Environ. Monit. Assess. 1986, 6, 124-144.

Identyfikatory

DOI

10.21521/mw.6202