Zmienność plonu i cech jakościowych odmian rzepaku ozimego w warunkach przyrodniczych Dolnego Śląska

• Autorzy: Skwaryło-Bednarz B. , Kotecki A.

Warianty tytułu

EN

Variability of yield and quality features of winter rape varieties in environmental conditions of Lower Silesia

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W warunkach różnych środowisk Dolnego Śląska, na terenie sześciu Stacji Doświadczalnych Oce­ny Odmian (SDOO), tj. Krościna Mała, Naroczyce, Pawłowice, Tarnów, Tomaszów Bolesławiecki i Zybiszów, w latach 2007/2008 i 2009/2010 prowadzono ścisłe doświadczenia polowe. Badano zmienność plonu i cech jakościowych 6 odmian rzepaku ozimego: 3 populacyjne - Castille, Casoar, Cadeli i 3 mieszańcowe - Extend Fp Nelson Fp Toccata Fj Doświadczenia prowadzono na tym sa­mym poziomie agrotechniki z zastosowaniem standardowych dawek nawożenia i chemicznej ochro­ny w czterech powtórzeniach, metodą losowanych bloków na poletkach o powierzchni 12 m2. Na potrzeby niniejszej pracy wybrano najlepszą pod względem większości badanych cech ilo­ściowych i jakościowych odmianę populacyjną - Casoar i mieszańcową - Nelson Fr Dokonano także porównania średnich dla grup odmian populacyjnych i mieszańcowych w interakcji z miej­scowościami. Badane odmiany i grupy odmian wykazywały duże różnice w plonowaniu. Istotnie wyżej plonowały odmiany mieszańcowe niż populacyjne, jednak środowisko różnicowało plony nasion w większym stopniu niż czynnik genetyczny. W najlepszym środowisku efekt heterozji wyrażony wzrostem plonu nasion wynosił 19,2%. Środowisko wywarło istotny wpływ na zawartość w oleju kwasów tłuszczowych i tokoferoli oraz plastochromanolu-8 (PC-8). Czynnik genetyczny kształ­tował w nasionach zawartość glukozynolanów, alfa- i gamma-tokoferolu, a w oleju większości badanych kwasów tłuszczowych.

EN

In the years 2007/2008 and 2009/2010, field experiments were conducted in six research stations that work on evaluating crop varieties: Krościna Mała, Naroczyce, Pawłowice, Tarnów, Tomaszów Bolesławiecki i Zybiszów. The experiments were carried on in various natural conditions in Lower Silesia. The aim of the experiments was to investigate yield and quality variations in 6 winter rape cultivars: 3 population (conventional) varieties: - Castille, Casoar, and Cadeli, and 3 hybrids - Extend F1, Nelson F1, Toccata F1. The experiments were set on 12 m2 plots with a randomized block design in four replications. All the experimental plots received the same level of field management with standard fertilization and weed control. For the needs of the present paper, the best winter rape varieties in terms of quality and yield features were selected: population cultivar Casoar and hybrid Nelson F1. The means for population varieties and hybrids in interaction with locations were compared as well. The investigated varieties and groups of varieties showed major differences in yielding. Signifi­cantly higher yields were noted in hybrids than in population varieties. However, the environmental conditions had a more significant effect on the seed yields than the genetic factor. In the best con­ditions, the heterosis effect expressed by the increase of seed yield was 19.2%. The environment affected significantly the content of fatty acids, tocopherol and plastochromanol-8 (PC-8) in seed oil. The genetic factor affected the content of glucosinolates, alpha- and gamma-tocopherol in se­eds, and the content of the most of the studied fatty acids in seed oil.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Rolnictwo
• Rocznik: 2014
• Tom: 110
• Opis fizyczny: s.33-47,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Skwaryło-Bednarz B.

• Zakład Ochrony i Kształtowania Środowiska, Wydział Biogospodarki, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie

autor

Kotecki A.

• Katedra Szczegółowej Uprawy Roślin, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu

Bibliografia

• Arseniuk E., Oleksiak T., 2004. Polski rzepak - dorobek badawczy i hodowlany. Rzepak, 6: 10­16.
• Bartkowiak-Broda I., 2005. Kierunki hodowli i nasiennictwo [w:] Muśnicki C., Bartkowiak-Broda I., Mrówczyński M. (red.), Technologia produkcji rzepaku. Wyd. Wieś Jutra: 52-61.
• Budzyński W., 2010. Kapusta rzepak [w:] Budzyński W., Zając T. (red.), Rośliny oleiste - uprawa i zastosowanie. Wyd. PWRiL: 15-108.
• Dolnośląski Zespół Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego, 2008. Przebieg warunków agrometeorologicznych na Dolnym Śląsku w sezonie 2007/2008. Opady i temperatury. Wyd. Tomaszów Bolesławiecki, Zeszyt 9 (10): 1-10.
• Dolnośląski Zespół Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego, 2009. Przebieg warunków agrometeorologicznych na Dolnym Śląsku w sezonie 2008/2009. Opady i temperatury. Wyd. Tomaszów Bolesławiecki, Zeszyt 10 (11): 1-11.
• Dolnośląski Zespół Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego, 2010. Przebieg warunków agrometeorologicznych na Dolnym Śląsku w sezonie 2009/2010. Opady i temperatury. Wyd. Tomaszów Bolesławiecki, Zeszyt 11 (12): 1-12.
• Heimann S., Broniarz J., 2009. System badania oraz charakterystyka cech użytkowych odmian rzepaku [w:] Budzyński W., Bartkowiak-Broda I., Heimann S., Broniarz J., Korbas M., Mrówczyński M., Adamiak E. (red.), Technologia produkcji surowca. Część I. Od wyboru odmiany do ochrony w stadium rozety. Wyd. PSPO, Warszawa: 25-32.
• Krzymański J., 2010. Kierunki wykorzystania olejów roślinnych na cele spożywcze i techniczne [w:] Budzyński W., Zając T. (red.), Rośliny oleiste - uprawa i zastosowanie. Wyd. PWRiL: 244-264.
• Muśnicki Cz., Toboła P., Muśnicka B., 1999. Wpływ niektórych czynników agrotechnicznych i siedliskowych na jakość plonu rzepaku ozimego. Rośliny Oleiste - Oilseed Crops XX, 2: 459-469.
• Nogala-Kałucka M., Gogolewski M., Lampart-Szczapa E., Jaworek M., Siger A., Szulczewska A., 2003. Oznaczanie zwiazków witamino-E aktywnych jak biologicznych antyoksydantów w na­sionach wybranych odmian rzepaku. Rośliny Oleiste - Oilseed Crops XXIV, 2: 577-586.
• Nogala-Kałucka M., Muśnicki C., Kupczyk B., Jasińska-Stępniak A., Bartkowiak-Fludra E., Siger A., 2005. Premilinary studiem of tocochromanol content in seeds of Winter rape open pollina­ted and hybridis varietes. Rośliny Oleiste - Oilseed Crops XXVI: 561-570.
• Olejnik D., Gogolewski M., Nogala-Kałucka M., 1997. Isolation and some properties of plastochromanol-8. Nahrung, 41: 101-104.
• Osek M., Janocha A., Milczarek A., Klocek B., 2005. Wyniki produkcyjne i poubojowe oraz walory smakowe mięsa kurcząt brojlerów żywionych mieszankami natłuszczanymi różnymi olejami roślinnymi. Rośliny Oleiste - Oilseed Crops XXVI, 2: 527-536.
• Popławska W., Ogrodowczyk M., Bartkowiak-Broda I., Krótka K., 2010. Analiza zmienności składników plonu oraz wielkości efektu heterozji u mieszańców F1 rzepaku ozimego (Brassica napus L.). Rośliny Oleiste-Oilseed Crops XXXI: 21-34.
• Streb P., Shang W., Feierabend J., Bligny R., 1998. Divergent strategies of photoprotection in high­mountain plants. Planta, 207: 313-324.
• Szymańska R., Kruk J., 2008. Tocopherol content and isomers' composition in selected plant species. Plant Physiol. Biochem., 46: 29-33.
• Wielebski F., 2009. Reakcja różnych typów hodowlanych odmian rzepaku ozimego na poziom stosowanej agrotechniki. Część II. Jakość zbieranego plonu. Rośliny Oleiste - Oilseed Crops XXX: 91-101.