Wybrane teoretyczne zagadnienia procesu urbanizacji

• Autorzy: Kapler H.

Warianty tytułu

EN

Selected theoretical questions of urbanization process

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The article is a presentation of selected theoretical questions of the urbanization process out of which the author discusses the issue of workers' settlement in villages, commuting to work and relations urbanization-natural environment. Population living in villages but working outside agriculture, through contacts with population of towns and urban environment influences significantly the process of reconstruction of rural environment, formulation of new attitudes and behaviour patterns among village inhabitants. An evidence of changes undergoing in the way of living of that part of the population are non-agiricultural settlements springing up on the outsikirts of towns, the fact that arable land is converted into building lots and a trend to introduce typically urban instiallations to suburban and rural areas. In result of urbanization of rural population (along with growing industrialization of villages) the natural environment is subject to intensifying pollution and degradation. This unfavourable phenomenon is intensified by spatial concentration of socio-economic functions in villages and scientific-technological progress. The problems of relations environment-urbanization process have become the subject of interest of a new branch of science called eco-town planning or biological town planning. The science intends to secure for man (subject to urbanizatian, industrialization etc. pressures) optimum conditions for biological development. At the end the author presents main rends and methods applied in studies of the urbanization process and evaluates them briefly with respect to their usability in practical analyses. The author starts from formal approaches to the urbanization process concerning the phenomena of concentration of population and economic activity, through a structural-functional approach referring to changes in professional and social structure and ending with the latest diffusion models. The models describe spatial behaviour of population in towns and villages and dissemination of patterns created in towns. The diffusing element is often attractiveniess of town as a place of work, residence, fulfillijng one's needs, entertainment etc. Previous methods of studies on the urbanization process, developed by many scientists from various branches of science were not satisfactory. Great complexity and variety of urbanization forms make it necessary to undertake interdisciplinary studies in the future so that basing on many complementary methods it will be possible to explain the mechanism of spatial migration of population and transmission of cultural patterns from urban to rural communities among individual groups of society and between elements of the settlement network.

Słowa kluczowe

PL

urbanizacja; aspekty ekonomiczne; aspekty spoleczne; osadnictwo

• Wydawca: -
• Czasopismo: Prace i Studia Geograficzne
• Rocznik: 1989
• Tom: 10
• Opis fizyczny: s.59-80,rys.,bibliogr.

Twórcy

autor

Kapler H.

Bibliografia

• Andrzejewski A., 1972, Perspektywy Urbanizacji i rozwoju sieci osadniczej kraju jako element prognoz społecznych, „Kultura i Społeczeństwo”, 12.
• Berezowski S., 1974, Urbanizacja wsi czy dezurbanizacja, „Czasopismo Geograficzne”, 47, z. 1.
• Berry B.J.L., 1976, Landuse, urban form and environmental guality.
• Cegielski J ., 1974, Dalekie dojazdy pracownicze do Warszawy, Warszawa, PWN.
• Coleman J., 1968, Wstęp do socjologii matematycznej, Warszawa, PWE.
• Dobrowolska M., 1961, Zmiany w osadnictwie wiejskim pod wpływem uprzemysłowienia na przykładzie powiatu chrzanowskiego, Warszawa, PWN.
• Dziewoński K., 1969, O nowy model sieci osadniczej i urbanizacji kraju, „Sprawy Mieszkaniowe”, z. 2-3.
• Dziewoński K., 1972, Geograficzne zróżnicowanie współczesnej urbanizacji, „Miasto”, I.
• Golachowski S., 1966, Urbanizacja wsi w woj. opolskim, w: Problemy ewolucji układów osadniczych na tle procesów urbanizacyjnych w Polsce, Materiały i Studia MZPPAUiB, 5.
• Golachowski S., 1966, Studia nad miastami i wsiami śląskimi, Instytut Śląski w Opolu.
• Gontarski Z., 1970, Przestrzenne zróżnicowanie warunków bytowych ludności. Próba badania dynamiczniego metodą analizy czynnikowej, Warszawa, PWN.
• Gontarski Z., 1979, Strefy wpływów dużych miast w świetle dojazdów do pracy, Warszawa, PWN.
• Hägerstrand T , 1953. The new universites dictionary illustred, New York.
• Jałowiecki B., 1972, Miasto i społeczne problemy urbanizacji, Warszawa-Kraków, PWN.
• Jałowiecki B., 1973, Osiedle i miasto. Studium socjologiczne jednostek mieszkaniowych Wrocławia, Warszawa, Arkady.
• Korcelli P., 1974, Urban regions in the settlement system of Poland Warszawa, PWN.
• Kostrowicki A.S., 1970, Kształtowanie krajobrazu a ochrona przyrody, Warszawa, PWN.
• Kostrowicki A.S., 1974, Wybrane zagadnienia teorii i metod oceny oddziaływania człowieka na środowisko, Warszawa, PWN.
• Kostrowicki A.S., 1975, Podejście systemowe w badaniach nad rekreacją. Artykuł dyskusyjny, Warszawa, PWN.
• Kostrowicki A.S., 1981., Wybrane zagadnienia teorii i metod oceny oddziaływania człowieka na środowisko, Warszawa, PWN.
• Kostrowicki J., 1976, Obszary wiejskie jako przestrzeń wielofunkcyjna - zagadnienia badawcze i planistyczne, „Przegląd Geograficzny”, 48.
• Kusiński W., 1975, Wybrane zagadnienia przestrzennych aspektów urbanizacji, Acta Universitatis Carolinae, 1-2.
• Lijewski T., 1961, Powojenne przemiany transportu w Bułgarii, Warszawa, PWN.
• Lijewski T., 1967, Rozmieszczenie przemysłu a rozmieszczenie ludności i hierarchia osiedli w Polsce, Warszawa, PWN.
• Lijewski T., 1970, Some major research problems in transportation geography in Poland, Warszawa, PWN.
• Mikołajewicz Z., 1973, Urbanizacja wsi w województwie opolskim, Opole, Instytut Sląski.
• Mikołajewicz Z., 1974, Rola przemysłu w rozwoju infrastruktury techniczno-ekonomicznej regionu na przykładzie przemysłu cementowo-wapienniczego w regionie opolskim, Warszawa, PWN.
• Olędzki M., 1967, Dojazdy do pracy. Zagadnienia społeczne i ekonomiczne na przykładzie rejonu płockiego, Warszawa, PWN.
• Pawełczyńska A., 1966, Dynamika procesów kulturowych na wsi, Warszawa, PWN.
• Rakowski W., 1975, Rozwój małych miast województwa zielonogórskiego w opinii ich mieszkańców, Zielona Góra
• Regulski J., 1980, Rozwój miast, Warszawa, PWE.
• Regulski J., 1982, Ekonomika miasta, Warszawa, PWE.
• Rykiel Z., 1977, Urbanizacja - ujęcia teoretyczne oraz aspekty, „Przegląd Geograficzny”, z. I.
• Sulimski J., 1967, Procesy urbanizacji w strefie podmiejskiej Krakowa. Studium socjologiczne Wrocław, Zakład Narod. im. Ossolińskich.
• Tisdall A.L., 1933, Some Aspects of Irrigation in Western USA, Melbourne.
• Turski R., 1963, Między miastem a wsią. Struktura społeczno-zawodowa chłopów, robotników w Polsce, Warszawa, PWN.
• Turski R., 1964, Wpływ industrializacji socjalistycznej w Polsce na urbanizację wsi, Warszawa, PWN.
• Wirth A., 1938, Weltgeschichte der Gegenwaet, Hamburg, G. Wester mann.
• Zagożdżon A., 1966, Zespoły osadnicze o funkcjach nierolniczych jako forma urbanizacji wsi, w: Problemy ewolucji układów osadniczych na tle procesów urbanizacyjnych w Polsce, Warszawa, PWN.
• Ziółkowski A., 1963, Zagadnienia urbanizacji w socjologii i urbanistyce, „Kultura i Społeczeństwo”, 1.
• Ziółkowski A., 1963, Społeczno-przestrzenne skutki industrializacji, Warszawa, PWN.
• Ziółkowski A, 1966, Osiedle jako system społeczny, Warszawa, PWN.
• Żechowski Z., 1973, Przemiany małych miast w procesie uprzemysłowienia, Warszawa, PWN.
• Żechowski Z., 1973, Modernizacja-uprzemysłowienie-urbanizacja, ZBRU, 22.