EN
Most commonly recommended herbicide Command 480 EC applied preemergence causes permanent damage deteriorating quality of the yield in susceptible cultivars. In this situation, it is necessary to search for some effective herbicides that do not show phytotoxic effects on cultivars of different genetic traits. Field experiments conducted in the years 2009-2013 were set up on two different soils. The experiments studied response of four cultivars of winter oilseed rape: population Monolith, improved population ES Bourbon and Canti, and hybrid Nelson on herbicides Nimbus 283 SE and Butisan Star 416 SC applied pre-emergence. Impact of herbicides in the form of a mixture of metazachlor with clomazone, and metazachlor with chinomerac, on morphology and quality of the yield of winter oilseed rape cultivars was compared to clomazone used in the form of Command 480 EC. Symptoms of phytotoxic effects of these mixtures in each case were milder than of clomazone. Mixture of metazachlor with chinomerac proved to be the safest in relation to all cultivars, and showed no phytotoxic effect in the growing season. The studies of residues of active substances showed an increased occurrence of clomazone after using herbicide Command 480 EC, and of metazachlor when using Nimbus 283 SE in the seed cultivars ES Bourbon and Monolith, especially when cultivated in luvisols. In any case, the level of these residues did not exceed acceptable standards. The studies of quality traits of the cultivars showed no significant effects of the herbicides on the protein and fat content in seeds. Cv. Monolith showed the highest variability in the yield in years and locations, regardless of the used herbicide.
PL
Możliwości ochrony rzepaku przed chwastami z zastosowaniem herbicydów doglebowych są znacznie ograniczone. Najczęściej zalecany do użycia w tym terminie Command 480 EC powoduje występowanie trwałych uszkodzeń pogarszających jakość plonu u wrażliwych odmian. W tej sytuacji poszukuje się skutecznych środków chwastobójczych nie wykazujących fitotoksycznego oddziaływania na odmiany o różnych cechach genetycznych. Przeprowadzone w latach 2009-2013 badania, realizowano w warunkach doświadczeń polowych, zakładanych na dwóch zróżnicowanych glebach. W doświadczeniach badano reakcję czterech odmian rzepaku ozimego: populacyjnych – Monolit, ES Bourbon i Canti oraz mieszańcowej – Nelson na zastosowane doglebowo herbicydy Nimbus 283 SE oraz Butisan Star 416 SC. Oddziaływanie badanych herbicydów występujących jako mieszaniny metazachloru z chlomazonem oraz metazachloru z chinomerakiem na morfologię i jakość plonu odmian rzepaku ozimego porównywano do działania chlomazonu użytego w formie herbicydu Command 480 EC. Objawy fitotoksycznego oddziaływania badanych mieszanin w każdym przypadku były niższe od chlomazonu. Najbardziej bezpieczna w stosunku do wszystkich odmian okazała się mieszanina metazachloru z chinomerakiem, dla której w trakcie wegetacji nie wykazano fitotoksycznego oddziaływania. Badania pozostałości substancji aktywnych wykazały zwiększoną obecność chlomazonu po zastosowaniu herbicydu Command 480 EC oraz metazachloru w przypadku użycia herbicydu Nimbus 283 SE w nasionach odmiany Monolit i ES Bourbon uprawianych zwłaszcza na glebie płowej. W każdym przypadku były to jednak ilości nie przekraczające dopuszczonych norm. Badania cech jakościowych odmian nie wykazały istotnego wpływu herbicydów na zawartość białka i tłuszczu w nasionach. Odmiana Monolit wykazywała najwyższą zmienność plonowania w latach i lokalizacjach niezależnie od stosowanego herbicydu.