Barwniki spożywcze w produktach dla dzieci na podstawie deklaracji producentów

• Autorzy: Bialecka-Florjanczyk E. , Soborowska N. , Kundys A.

Warianty tytułu

EN

Food colourants in products for children based on manufacturers’ declarations

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Barwniki używane w produktach żywnościowych dzieli się na naturalne i syntetyczne. Stosowanie tych ostatnich wzbudza wiele kontrowersji ze względu na ich potencjalnie szkodliwy wpływ na organizm człowieka. Szczególne obawy dotyczą niekorzystnego wpływu barwników syntetycznych na zachowanie i zdrowie dzieci. Celem pracy była ocena składu wybranych produktów dla dzieci pod względem użytych substancji barwiących. Przegląd związków barwnych stosowanych w słodyczach i napojach przeznaczonych dla dzieci wykonano na podstawie deklaracji producentów 107 produktów, wśród których były: napoje, żelki, lizaki, cukierki i dekoracje cukiernicze. Wyniki przedyskutowano w kontekście toksyczności barwników używanych w przemyśle spożywczym. Ponadto przedstawiono krótką charakterystykę substancji barwiących znajdujących się w badanych produktach, ze szczególnym uwzględnieniem barwników syntetycznych. Stwierdzono, że producenci badanych wyrobów przeznaczonych dla dzieci stosują przede wszystkim ekstrakty i koncentraty pochodzenia roślinnego, ewentualnie barwniki naturalne bądź identyczne z naturalnymi. Użycie barwników syntetycznych jest ograniczone zgodnie z zaleceniami Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA). Żaden z trzech organicznych barwników syntetycznych zadeklarowanych przez producentów na etykietach żywności dla dzieci nie należał do grupy tzw. „barwników z Southampton”. Mianem tym określa się barwniki (żółcień chinolinową – E104, tartrazynę – E102, żółcień pomarańczową FCF – E110, azorubinę – E122, czerwień koszenilową – E124 i czerwień Allura AC – E129), w stosunku do których istnieją przesłanki o niekorzystnym wpływie na aktywność i skupienie uwagi u dzieci.

EN

Colourants used in food products can be divided into natural and synthetic colourants. The use of the latter raises many controversies because of their potentially harmful effect on human body. Of particular concern is the disadvantageous effect of artificial colourants on the behaviour and health of children. The objective of the study was to assess the composition of some selected products for children with regard to the colourants applied. Colourific compounds used in the sweets and beverages for children were reviewed based on the manufacturer's declarations covering 107 products designed for children including beverages, jellies, lollipops, candies, and confectionery decorations. The results were discussed in the context of the toxicity of colourants applied in the food industry. Moreover, a brief description of the colouring substances found in the products analysed was presented with particular focus on the synthetic compounds. It was found that the manufacturers of the analysed products for children used, primarily, extracts and concentrates of plant origin, and alternatively natural colourants or those identical with the natural compounds. The use of synthetic colourants is limited as recommended by the European Food Safety Authority (EFSA). As declared by the manufacturers of the food products for children on the labels thereon, none of the three organic synthetic colourants belonged to a "Southampton Six" group. This name is given to some colourants (quinoline yellow – E104, tartrazine – E102, FCF sunset yellow – E110, carmoisine – E122, ponceau 4R – E124, allura red AC – E129) in respect of whom there are grounds for believing that their effect on the activity and attention in children is disadvantageous.

Słowa kluczowe

PL

zywienie czlowieka; produkty dla dzieci; barwniki spozywcze; barwniki naturalne; barwniki syntetyczne; bezpieczenstwo zywnosci; ocena bezpieczenstwa; etykiety; ekstrakty roslinne

• Wydawca: -
• Czasopismo: Żywność Nauka Technologia Jakość
• Rocznik: 2018
• Tom: 25
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s. 163-176,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Bialecka-Florjanczyk E.

• Katedra Chemii, Wydział Nauk o Żywności, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, ul. Nowoursynowska 159c, 02-776 Warszawa

autor

Soborowska N.

• Katedra Chemii, Wydział Nauk o Żywności, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, ul. Nowoursynowska 159c, 02-776 Warszawa

autor

Kundys A.

• Katedra Chemii, Wydział Nauk o Żywności, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, ul. Nowoursynowska 159c, 02-776 Warszawa

Bibliografia

• [1] Białecka-Florjańczyk E., Kapturowska A., Stolarzewicz I.: Mikrobiologiczne źródła barwników w technologii żywności. Postępy Mikrobiol., 2012, 3,167-176.
• [2] Bateman B., Warner J.O., Hutchinson E., Dean T., Rowlandson P., Gant C., Grundy J., Fitzgerald C., Stevenson J.: The effects of a double blind, placebo controlled, artificial food colourings and benzoate preservative challenge on hyperactivity in a general population sample of preschool children. Arch. Dis. Child., 2004, 89, 506-511.
• [3] Chung K.-T., Stevens S.E., Cerniglia C.E.: The reduction of azo dyes by the intestinal microflora. Crit. Rev. Microbiol., 1992, 18 (3), 175-190.
• [4] EFSA: Scientific opinion on the re-evaluation of Brilliant Blue FCF (E133) as a food additive. EFSA J., 2010, 8 (11), #1853.
• [5] EFSA: Scientific opinion on the re-evaluation of Patent Blue V (E131) as a food additive. EFSA J., 2013, 11(3), #2818.
• [6] EFSA: Scientific opinion on the re-evaluation of Indigo Carmine (E132) as a food additive. EFSA J., 2014, 12(7), #3768.
• [7] Feingold B.F.: Hyperkinesis and learning disabilities linked to artificial food flavors and colors. Am. J. Nurs., 1975, 75, 797-780.
• [8] Feketea G., Tsabour S.: Common food colorants and allergic reactions in children: Myth or reality? Food Chem., 2017, 230, 578-588.
• [9] FAO/WHO: Food additives summary and conclusions. 82nd Joint FAO/WHO Expert Committee on Food Additives (JECFA) Meeting, Geneva, Switzerland, 2016, June, 7-16.
• [10] Gajda-Wyrębek J., Jarecka J., Kuźma K., Beresińska M.: Zawartość barwników mających szkodliwy wpływ na aktywność i skupienie uwagi u dzieci w wybranych środkach spożywczych. Bromat. Chem. Toksykol., 2011, XLIV (3), 760-767.
• [11] Gajda-Wyrębek J., Jarecka J., Kuźma K., Mirowska M., Karłowski K.: Bezpieczeństwo barwników stosowanych w produkcji żywności. Przem. Spoż., 2010, 7/8, 52-54.
• [12] Gasik A., Mitek M.: Syntetyczne barwniki organiczne w technologii żywności. Przem. Spoż., 2007, 8, 48-53.
• [13] Kanarek R.B.: Artificial food dyes and attention deficit hyperactivity disorder. Nutr. Rev., 2011, 69 (7), 385-391.
• [14] König J.: Food colour additives of synthetic origin. In: Colour Additives for Foods and Beverages. Ed. M. Scotter. Elsevier, Cambridge 2015, pp. 35-60.
• [15] Matouq M., Al-Anber Z., Susumu N., Tagawa T.: The kinetic of dyes degradation resulted from food industry in wastewater using high frequency of ultrasound. Sep. Purific. Technnol. 2014, 135, 42-47.
• [16] McCann D., Barrett A., Cooper A., Crumpler D., Dalen L., Grimshaw K., Kitchin E., Lok K., Porteous L., Prince E., Sonuga-Barke E., Warner J.O., Stevenson J.: Food additives and hyperactive behaviour in 3-year-old and 8/9-year-old children in the community: A randomised, double-blinded, placebo-controlled trial. Lancet, 2007, 370 (9598), 1560-1567.
• [17] Mortensen A.: Carotenoids and other pigments as natural colorants. Pure Appl. Chem., 2006, 78(8), 1477-1491.
• [18] Oplatowska-Stachowiak M., Elliott C.T.: Food colors: Existing and emerging food safety concerns. Crit. Rev. Food Sci. Nutr., 2017, 57 (3), 524-548.
• [19] Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie dodatków do żywności. Dz. Urz. UE L 354, s. 16, z 31.12.2008.
• [20] Rutkowski A., Gwiazda S., Dąbrowski K.: Barwniki. W: Kompendium dodatków do żywności. Hortimex, Konin 2003, ss. 307-348.
• [21] EFSA: Scientific opinion on the re-evaluation Tartrazine (E102). EFSA J., 2009, 7(11), #1331.
• [22] Silbergeld E.K., Anderson S.M.: Artificial food colors and childhood behavior. Bull N.Y. Acad. Med., 1982, 58, 275-295.
• [23] Solymosi K., Latruffe N., Morant-Manceau A., Schoefs B.: Food colour additives of natural origin. In: Colour Additives for Foods and Beverages. Ed. M. Scotter. Elsevier, Cambrige 2015, pp. 3-34.