Carex disperma Dewey versus Carex loliacea L. (Cyperaceae): distribution dynamics and conservation status in Poland

• Autorzy: Pawlikowski P.
• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Carex disperma Dewey reaches its south-eastern range limit in north-eastern Poland. It has often been confused with Carex loliacea L. In this paper the diagnostic features of both species are presented. A total of about 47 reliable localities of C. disperma were recorded within the present borders of Poland. Less than one-third of them have only been confirmed recently. They are aggregated in large forest complexes in north-eastern Poland (Romincka, Białowieża, Borki, Augustów and Knyszyn Forests). A list of localities of C. disperma based on herbarium records, credible literature data and the author's own data is provided, as well as maps of distribution of both C. disperma and C. loliacea in Poland. The existence of C. disperma × C. loliacea hybrid was not confirmed. Considering the number of localities, dynamics and population sizes of both species it is clear that C. disperma is a species with higher conservation value than C. loliacea. Unlike C. disperma, the latter species is not threatened with extinction in Poland. The resources of C. disperma are very limited and the species needs conservation measures such as creating sufficiently large nature reserves where appropriate hydrological conditions can be maintained.

Słowa kluczowe

EN

Carex disperma; Carex loliacea; Cyperaceae; distribution dynamics; conservation status; Poland; threatened species; range limit

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Societatis Botanicorum Poloniae
• Rocznik: 2010
• Tom: 79
• Numer: 4
• Opis fizyczny: p.277-283,fig.,ref.

Twórcy

autor

Pawlikowski P.

• Department of Plant Ecology and Environmental Conservation, University of Warsaw, Al.Ujazdowskie 4, 00-478 Warsaw, Poland

Bibliografia

• ABROMEIT J. 1899. Bericht uber die 37. Jahresversammlung des Preussischen Botanischen Vereins am 4. Oktober 1898 zu Thorn. Schr. phys.-okon. Ges. Konigsberg 40: 52-86.
• ABROMEIT J. 1910. Systematisches Verzeichnis der wichtigeren im Kreise Lotzen und seinen Grenzgebieten 1908 und 1909 beobachteten Pflanzen. Jahres-Ber. Preuss. Bot. Ver. 1909: 49-67.
• ABROMEIT J. 1918. Bericht uber die wissenschaftlischen Ver- handlungen auf der 53. Jahresversammlung in Heiligenbeil am 2. Oktober 1915 sowie uber die Tatigkeit des Preussischen Botanischen Vereins in den Jahren 1914 und 1915. Schr. phys.-okon. Ges. Konigsberg 58: 20-48.
• ABROMEIT J. 1928. Neue und bemerkenswertere Pflanzenfunde in Ostpreussen und den benachbarten Gebieten. Schr. phys.- okon. Ges. Konigsberg 65(3/4): 182-238.
• ABROMEIT J., NEUHOFF W., STEFFEN H. 1931-1940. Flora von Ost- und Westpreussen. Teil 2. Kommissionverlag Grafe undUnzer, Konigsberg, pp. 686-1248.
• CZERWIŃSKI A. 1967. Niektóre rzadsze rośliny naczyniowe województwa białostockiego. Cz. I. Fragm. Flor. Geobot. 13: 329-335. (in Polish with English summary)
• CZERWIŃSKI A. 1978. Zbiorowiska leśne północno-wschodniej Polski. Zesz. Nauk. Politechn. Białost. 27: 1-326. (in Polish)
• CZERWIŃSKI A. 1986. Charakterystyka roślinności Kuriańskiego Bagna. Zesz. Nauk. Politechn. Białost. 53, Nauki Tech. Inż. Środ. 2: 95-112 (in Polish).
• CZERWIŃSKI A. 1991. Lasy na torfowiskach w Kotlinie Biebrzy i perspektywy ich rozwoju w aspekcie produkcyjnym i ochrony środowiska. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 372: 335-370. (in Polish with English summary)
• CZERWIŃSKI A. KOŁOS A., MATOWICKA B. 2000. Zbiorowiska leśne. In: Czerwiński A., Kołos A., Matowicka B. (eds), Przemiany siedlisk i roślinności torfowisk uroczyska Stare Biele w Puszczy Knyszyńskiej. Politech. Białost., Białystok, pp. 123-133. (in Polish)
• DELIN A. 1992. Karlvaxter i taigan i Halsingland - deras anpassningar till kontinuitet eller storning. Svensk Bot. Tidskr. 86: 147-176. (in Swedish with English summary)
• EGOROVAT.V. 1999. The sedges (Carex L.) of Russia and adja- cent states (within the limits of the former USSR). St.-Petersburg State Chemical-Pharmateutical Academy, St.-Petersburg; Missouri Botanical Garden Press, St. Louis, pp. 772.
• FORD B.A., IRANPOUR M., NACZI R.F.C., STARR J.R., JEROME C.A. 2006. Phylogeny of Carex subg. Vignea (Cyperaceae) based on non-coding nrDNA sequence data. Sys- tematic Botany 31(1): 70-82.
• GRUTTER M. 1897. Beitrag zur Kenntnis der Flora des Kreise Oletzko und Goldap. Schr. phys.-okon. Ges. Konigsberg 38: 48-51.
• HEGI G. (ed.). 1967-1980. Illustrierte Flora von Mittel-europa. Bd. 2. Angiospermae: Monocotyledones 2, Teil 1. Verl. P. Parey, Berlin-Hamburg, pp. 439.
• HULTÉN E., FRIES M. 1986. Atlas of north european vascular plants. 1. Koeltz Scientific Books, Konigstein, pp. xvi + 498.
• INGELOG T., ANDERSSON R., TJERNBERG M. (eds). 1993. Red Data Book of the Baltic Region. 1. Swedish Threatened Species Unit, Uppsala and Inst. Biol., Riga, pp. 95.
• IUCN STANDARDS AND PETITIONS WORKING GROUP 2008. Guidelines for Using the IUCN Red List ategories and Criteria. Version 7.0. Standards and Petitions Working Group of the IUCN SSC Biodiversity Assessments Sub-Committee in August 2008. Downloadable from http://intranet.iucn.org/ webfiles/doc/SSC/RedList/RedListGuidelines.pdf.
• JUTRZENKA-TRZEBIATOWSKI A., SZAREJKO T., DZIEDZIC J. 2002. Walory florystyczne wybranych obiektów badań geobotanicznych Wigierskiego Parku Narodowego. Acta Bot. Warm. Masur. 2: 63-92. (in Polish with English summary)
• KLUK K. 1805. Dykcyonarz roślinny. T. 1, A-E. Drukarnia Xięży Piarów, Warszawa, pp. 214. (in Polish)
• KOPPE F., KOPPE K. 1931. Zur Moosflora Ostpreussens. Unser Ostland 1(6): 299-394.
• KOPPE F., KOPPE K. 1937. Zur Moosflora Ostpreussens. 2. Schr. phys.-okon. Ges. Konigsberg 69(2-4): 357-382.
• KUKENTHAL G. 1909. Cyperaceae - Caricoideae. In: Engler A. (ed.), Das Pflanzenreich. Regni vegetabilis conspectus. 38. W. Engelmann Verl., Leipzig, pp. 824.
• LEDEBOUR C.F. 1853. Flora Rossica. Enumeratio Plantarum in Totius Imperii Rossici. 4, Sumtibus Librariae E. Schweizer- bart, Stuttgartiae, pp. 741. (in Latin)
• LETTAU A. 1902. Bericht uber Exkursionen im Sommer 1900 in den Kreisen Goldap, Stalluponen und Insterburg. Schr. phys.- okon. Ges. Konigsberg 42: 36-39.
• MAGIERAG.J. 1986. Roślinność i jej przestrzenne rozmieszczenie na torfowisku Berezowe Lado. Zesz. Nauk. Politechn. Białost. 53, Nauki Tech. Inż. Środ. 2: 77-92. (in Polish)
• MIREK Z, MUSIAŁ L., WÓJCICKI J.J. 1997. Polish herbaria. Polish Bot. Stud., Guideb. Ser. 18: 1-116.
• OHWI J. 1936 Cyperaceae Japonicae. I. A Synopsis of the Cari- coideae of Japan, including the Kuriles, Saghalin, Korea, and Formosa. Memoirs Coll. Sci. Kyoto Imp. Univ., Ser. B 11: 229-530.
• PAWLIKOWSKI P. 2001a. Carex loliacea L. Turzyca życicowa. In: Kaźmierczakowa R., Zarzycki K. (eds.), Polska czerwona księga roślin. Inst. Ochr. Przyr. Polish Acad. Sci. and W. Szafer Inst. Bot. Polish Acad. Sci., Kraków, pp. 496-498. (in Polish with English summary)
• PAWLIKOWSKI P. 2001b. Carex disperma Dewey. Turzyca szczupła. In: Kaźmierczakowa R., Zarzycki K. (eds), Polska czerwona księga roślin. Inst. Ochr. Przyr. Polish Acad. Sci. and W. Szafer Inst. Bot. Polish Acad. Sci., Kraków, pp. 499-501. (in Polish with English summary)
• PAWLIKOWSKI P. 2008a. Nowe stanowiska zagrożonych gatunków torfowiskowych roślin naczyniowych i mchów w Suwalskim Parku Krajobrazowym i jego otulinie. Fragm. Flor. Geobot. Polonica 15(1): 43-50. (in Polish with English summary)
• PAWLIKOWSKI P. 2008b. Rzadkie i zagrożone rośliny naczyniowe torfowisk w dolinie Kunisianki na Pojezierzu Sejneńskim. Fragm. Flor. Geobot. Polonica 15(2): 205-212. (in Polish with English summary)
• POLAKOWSKI B. 1961. Stosunki florystyczno-fitosocjologiczne Puszczy Boreckiej ze szczególnym uwzględnieniem lasów leśnictwa Lipowo i Walisko. Studia Soc. Sci. Torun., Sec. D 5: 1-146. (in Polish with German summary)
• POLAKOWSKI B. 1962. Bory świerkowe na torfowiskach (zespół Piceo-Sphagnetum Girgensohnii) w północno-wschodniej Polsce. Fragm. Flor. Geobot. 8(2): 139-156. (in Polish with German summary)
• POLAKOWSKI B. 1963. Stosunki geobotaniczne Pomorza Wschodniego. Zesz. Nauk. Wyższ. Szk. Roln. Olszt. 15: 167-249. (in Polish with German Sumary)
• POTONIÉ H. 1889. Illustrierte Flora von Nord- und Mittel- Deutschland. J. Springer Verl., Berlin, pp. 598.
• RACIBORSKI M. SZAFER W. (eds). 1919. Flora Polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych. I. Akad. Umiejętn., Kraków, pp. 427 (in Polish)
• REZNICEK A.A., BALL P.W. 1981. The Sedge Carex loliacea in Eastem North America. The Canadian Field-Naturalist 95(1): 89-92.
• ROSTAFIŃSKI J. 1872. Florae Polonicae Prodromus. Verhandl. zool-botan. Gesellsch. inWien 1872: 81-208.
• RUTKOWSKI L. 2004. Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Wydawn. Nauk. PWN, Warszawa, pp. 814. (in Polish)
• SCHWEITZER H.J., POLAKOWSKI B. 1994. Ehemalige und jetzige Verbreitung seltener GefaPpflanzen in West- und Nord- Polen. Senckenbergiana biologica 73(1-2): 189-214.
• SOKOŁOWSKI A.W. 1965. Notatki florystyczne z Puszczy Augustowskiej. Fragm. Flor. Geobot. 11(1): 23-26. (in Polish with English summary)
• SOKOŁOWSKI A.W. 1969. Zespoły leśne nadleśnictwa Balinka w Puszczy Augustowskiej. Monogr. Bot. 28: 1-79. (in Polish with English summary)
• SOKOŁOWSKI A.W. 1981a. Flora roślin naczyniowych Białowieskiego Parku Narodowego. Fragm. Flor. Geobot. 27(1-2): 51-131. (in Polish with English summary)
• SOKOŁOWSKI A.W. 1985a. Roślinność rezerwatu Jesionowe Góry w Puszczy Knyszyńskiej. Parki Nar. i Rez. Przyr. 6(1): 11-32. (in Polish with English summary)
• SOKOŁOWSKI A.W. 1988a. Carex disperma Dewey. In: Jasiewicz A. (ed.), Materiały do poznania gatunków rzadkich i zagrożonych Polski. I. Fragm. Flor. Geobot. 33(3-4): 310-314 (in Polish with English summary)
• SOKOŁOWSKI A.W. 1988b. Carex loliacea L. In: Jasiewicz A. (ed.), Materiały do poznania gatunków rzadkich i zagrożonych Polski. I. Fragm. Flor. Geobot. 33(3-4): 323-327 (in Polish with English summary)
• SOKOŁOWSKI A.W. 1990b. Flora roślin naczyniowych Wigierskiego Parku Narodowego. Parki Nar. Rez. Przyr. 9(4): 5-84. (in Polish with English summary)
• SOKOŁOWSKI A.W. 1995a. Flora roślin naczyniowych Puszczy Białowieskiej. Białowieski Park Narodowy, Białowieża, pp. 273. (in Polish with English summary)
• SOKOŁOWSKI A.W. 1995b. Rośliny naczyniowe Puszczy Knyszyńskiej. Parki Nar. i Rez. Przyr. 14(1): 3-84. (in Polish with English summary)
• SZAFER W., KULCZYŃSKI S., PAWŁOWSKI B. 1953. Rośliny Polskie. Opisy i klucze do oznaczania wszystkich gatunków roślin naczyniowych rosnących w Polsce bądź dziko, bądź też zdziczałych lub częściej hodowanych. PWN, Warszawa, pp. xxviii + 1020. (in Polish)
• TOIVONEN H. 1981. Spontaneous Carex hybrids of Heleonastes and related sections in Fennoscandia. Acta Bot. Fennica 116: 1-51.
• TOIVONEN H., TIMONEN T. 1976. Perigynium and achene epidermis in some species of Carex, subg. Vignea (Cyperaceae), studied by scanning electron microscopy. Ann. Bot. Fenn. 13: 49-59.
• TRASS H., VELLAK K., INGERPU N. 1999. Floristical and ecological properties for identifying of primaeval forests in Estonia. Ann. Bot. Fenn. 36: 67-80.
• ZAJĄC A. 1978. Atlas of distribution of vascular plants in Poland (ATPOL). Taxon 27(5-6): 481-484.
• ZAJĄC A., ZAJĄC M. (eds). 2001. Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. Distribution Atlas of Vascular Plants in Poland. Labor. Comp. Chorology, Inst. Bot., Jagiellonian Univ., Kraków, pp. xii + 715. (in Polish and English)
• ZARZYCKI K., SZELĄG Z. 2006. Red list of the vascular plants in Poland. In: Mirek Z., Zarzycki K., Wojewoda W., Szeląg Z., Red list of plants and fungi in Poland. W. Szafer Inst. Bot., Polish Acad. Sci., Kraków, pp. 11-20.