Problem pomiaru poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego. Skala pomiarowa i jej właściwości

• Autorzy: Rosner A.

Warianty tytułu

EN

The issue of socio-economic development level. Measurement scale and its properties

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przedmiotem analizy są metodologiczne ograniczenia pomiaru zmiennych określanych w terminach teoretycznych (na wysokim poziomie abstrakcji), takich jak np. poziom rozwoju społeczno-gospodarczego. Broniona jest teza, że nawet jeśli wszystkie składowe elementy pomiaru (wskaźniki empiryczne uwikłane w algorytmie tworzenia skali pomiarowej takiego pojęcia) mają charakter pomiaru na skalach co najmniej interwałowych, to i tak syntetyczna skala pomiarowa ma charakter słabszy, porządkowy. Zdania korzystające z wyników takiego pomiaru mają charakter relatywizacji przestrzennej i historycznej. Dodatkowo rozważana jest zależność między prostotą (elegancją formalną) algorytmu pomiaru i agregacją przestrzenną analizowanych jednostek. Zależność ta powoduje, że im mniejsze jednostki przestrzenne, tym bardziej złożony algorytm, co jest wynikiem różnych możliwych dróg prowadzących do realizacji tego samego celu (np. postępu w osiągniętym poziomie rozwoju).

EN

The subject of the analysis are methodological restrictions of variable measurements defined in theoretical terms (on a high level of abstraction), such as the level of socio-economic development. It defends the thesis relating to the fact, that even if all components of the measurement (empirical indicators taking part in creation of measurement scale of such concept) share the character of measurement on at least interval scales, still the synthetic measurement scale shows a weaker, ordinal character. The sentences using results of such measurement have a character of historical and spatial relativization. The article also talks about a relation between the simplicity (formal elegance) of measurement algorithm and spatial aggregation of analyzed units. This relation leads to the point where the smaller spatial units, the more complex algorithm is, which is shown as a result of multiply possible ways leading to the realization of the same goal (for example the progress in reached level of development).

Słowa kluczowe

PL

rozwoj spoleczny; rozwoj gospodarczy; zroznicowanie przestrzenne; kraje europejskie; obszary wiejskie; rozwoj obszarow wiejskich

• Wydawca: -
• Czasopismo: Wieś i Rolnictwo
• Rocznik: 2015
• Numer: 4
• Opis fizyczny: s.11-31,rys.,tab.,wykr.,bibliogr.

Twórcy

autor

Rosner A.

• Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa - Polska Akademia Nauk, Warszawa

Bibliografia

• Arak P., Ivanov A., Peleah M., Płoszaj A., Rakocy K., Rok J., Wyszkowski K., 2012: Krajowy Raport o Rozwoju Społecznym. Polska 2012. Rozwój regionalny i lokalny. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego – Biuro Projektowe UNDP w Polsce, Warszawa.
• Nowak S., 1965: Studia z metodologii nauk społecznych. PWN, Warszawa.
• Pawłowski T., 1966: Rodzaje skal a struktura zdań stwierdzających związki między wielkościami. [w:] Logiczna Teoria Nauki. PWN, Warszawa.
• Rocznik Statystyki Międzynarodowej 2012. GUS Warszawa 2012.
• Rosner A. (red.), 2007: Zróżnicowanie poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego obszarów wiejskich a zróżnicowanie dynamiki przemian. IRWIR PAN, Warszawa.
• Rosner A., Stanny M., 2014: Monitoring rozwoju obszarów wiejskich. Etap I. Przestrzenne zróżnicowanie poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego obszarów wiejskich w 2010 roku. Fundacja Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej, IRWIR PAN, Warszawa.
• Stiglitz J.E., Sen A., Fitoussi J.P., 2013: Błąd pomiaru. Dlaczego PKB nie wystarcza. Raport Komisji ds. Pomiaru Wydajności Ekonomicznej i Postępu Społecznego. PTE, Warszawa.
• Suppes P., Zinnes J., 1962: Basic measurement theory. Institute for Mathematical Studies in the Social Science, Stanford University, Technical Report No. 45.