Parki tematyczne na miejskich terenach pokopalnianych Sosnowca i Zielonej Góry

• Autorzy: Drozdek M.E. , Greinert A. , Kostecki J. , Tokarska-Osyczka A. , Wasylewicz R.

Warianty tytułu

EN

Thematic parks in urban post-industrial areas

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy ukazano możliwości zagospodarowania terenów pokopalnianych w dwóch polskich miastach średniej wielkości – Sosnowcu i Zielonej Górze. Teren w Sosnowcu obejmuje część dawnej Kopalni Węgla Kamiennego „Niwka”, natomiast w Zielonej Górze – dawnej cegielni „Krośnieńska” i kopalni węgla brunatnego, działających w ramach Consolidierte Grünberger Gruben. Współcześnie tereny te są nieużytkami, o silnie zdegradowanej powierzchni ziemi. Autorzy artykułu zaproponowali wobec nich zagospodarowanie parkowe, z pozostawieniem elementów ich przeszłości przemysłowej. Tym samym, poza rekreacją i wypoczynkiem, obszary te nabiorą cech ciekawych, unikatowych parków tematycznych nawiązujących do przemysłowej historii miast.

EN

In the paper it has been shown the possibilities of post-mining areas development in the two Polish mid-sized cities – Sosnowiec and Zielona Gora. The area in Sosnowiec includes part of the former “Niwka” coal mine while in Zielona Gora – former “Krośnieńska” brickyard and lignite mines operating within the Consolidierte Grünberger Gruben company. Today, the both areas are wasteland, with a strong degradation of the soil surface. Authors of this paper have proposed for the described areas the new development as a park with elements from their industrial past. Thus, in addition to recreation and leisure, the areas will have the interesting, unique features of thematic parks referring to history of the cities.

Słowa kluczowe

PL

miasta; Sosnowiec; Zielona Gora; tereny miejskie; tereny poprzemyslowe; tereny pokopalniane; rewitalizacja; zagospodarowanie terenu; tereny zieleni; parki tematyczne

EN

town; Sosnowiec town; Zielona Gora town; urban area; postindustrial area; post-mining area; revitalization; land management; green area; theme park

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Scientiarum Polonorum. Architectura
• Rocznik: 2017
• Tom: 16
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.65-77,fot.,rys.,bibliogr.

Twórcy

autor

Drozdek M.E.

• Instytut Zarządzania i Inżynierii Rolnej, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Sulechowie, Sulechów

autor

Greinert A.

• Wydział Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska, Uniwersytet Zielonogórski, Zielona Góra

autor

Kostecki J.

• Wydział Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska, Uniwersytet Zielonogórski, Zielona Góra

autor

Tokarska-Osyczka A.

• Pracownia Architektury Krajobrazu Zielony Adres, Zielona Góra

autor

Wasylewicz R.

• Wydział Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska, Uniwersytet Zielonogórski, Zielona Góra

Bibliografia

• Atkinson, G., Doick, K. J., Burningham, K. i France, C. (2014). Brownfield regeneration to greenspace: Delivery of project objectives for social and environmental gain. Urban Forestry & Urban Greening, 13, 586–594. doi: 10.1016/j.ufug.2013.04.002.
• Baborska-Norożny, M. (2012). Rewitalizacja terenów poprzemysłowych – modele przekształceń na wybranych przykładach. Architektura – Czasopismo Techniczne, 3-A, 109(12), 275–279.
• Bujkiewicz, Z. (1997). Kopalnia węgla brunatnego w Zielonej Górze. Studia Zielonogórskie, 3, 79–88.
• Ciesiółka, P. i Rogatka, K. (2015). Rola miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego w procesie rewitalizacji miast na przykładzie metropolii Poznań. Problemy Rozwoju Miast, 12(4), 27–36.
• De Sousa, C. i Ghoshal, S. (2012). Redevelopment of brownfield sites. Metropolitan sustainability: Understanding and improving the urban environment (strony 99–117). Woodhead Publ. Ltd.
• Decision 32 COM 8B.46 (2009). Changes to criteria of properties inscribed on the World Heritage List. World Heritage Committee. United Nations.
• Dej, M., Huculak, M., Janas, K., Jarczewski, K. i Ziobrowski, Z. (2013). Rewitalizacja obszarów zdegradowanych w miastach – propozycje zmian prawnych. Część II. Propozycje zapisów Krajowej Polityki Miejskiej w zakresie rewitalizacji, które mogą być realizowane w okresie programowania polityki spójności 2014–2020. Ekspertyza przygotowana na zlecenie Ministerstwa Rozwoju Regionalnego przez pracowników. Kraków: Instytut Rozwoju Miast.
• Domański, B. (2000). Restrukturyzacja terenów poprzemysłowych w miastach. W Z. Ziobrowski, D. Ptaszycka-Jackowska, A. Rębowska i A. Geissler (red.), Rewitalizacja. Rehabilitacja. Restrukturyzacja. Odnowa miast (strony 107–142). Kraków: Instytut Rozwoju Miast.
• Domański, B. (2009). Rewitalizacja terenów poprzemysłowych – specyfika wyzwań i instrumentów. W W. Jarczewski (red.), Przestrzenne aspekty rewitalizacji – śródmieścia, blokowiska, tereny poprzemysłowe, pokolejowe i powojskowe. Rewitalizacja miast polskich. Tom 4 (strony 125–138). Kraków: Instytut Rozwoju Miast.
• Frantál, B., Greer-Wootten, B., Klusácek, P., Krejcí, T., Kunc, J. i Martinát, S. (2015). Exploring spatial patterns of urban brownfields regeneration: The case of Brno, Czech Republic. Cities, 44, 9–18. doi: 10.1016/j.cities.2014.12.007.
• Gallagher, F. J., Pechmann, I., Holzapfel, C. i Grabosky, J. (2011). Altered vegetative assemblage trajectories within an urban brownfield. Environmental Pollution, 159, 1159–1166. doi: 10.1016/j.envpol.2011.02.007.
• Gontaszewska, A. (2015). Eksploatacja węgla brunatnego w regionie lubuskim; Region zielonogórski. W A. Greinert (red.), Wydobycie węgla brunatnego i rekultywacja terenów pokopalnianych w regionie lubuskim. Zielona Góra: Wydawnictwo IIŚ WBAIŚ UZ.
• Greinert, A. (2000). Ochrona i rekultywacja terenów zurbanizowanych. Monografia 97. Zielona Góra: Wydawnictwo Politechniki Zielonogórskiej.
• Greinert, A. (2015). Rekultywacja terenów pokopalnianych w regionie lubuskim. W A. Greinert (red.), Wydobycie węgla brunatnego i rekultywacja terenów pokopalnianych w regionie lubuskim (strony 204–208). Zielona Góra: Wydawnictwo Instytutu Inżynierii Środowiska Uniwersytetu Zielonogórskiego.
• Greinert, A. i Drozdek, M.E. (2015). „Zielona” Zielona Góra – Strategia rozwoju terenów zieleni w mieście Zielona Góra. Zielona Góra: Wydawnictwo IIŚ WBAIŚ UZ.
• GTZ (2003). Podręcznik rewitalizacji. Zasady, procedury i metody działania współczesnych procesów rewitalizacji. 14. Restrukturyzacja obszarów poprzemysłowych i powojskowych w Niemczech (strony 136–144). Gesellschaft für Technische Zusammenarbeit. Warszawa: Mefisto Editions.
• Huculak, M. (2009). Rewitalizacja terenów poprzemysłowych. Polskie doświadczenia i perspektywy. W W. Jarczewski (red.), Przestrzenne aspekty rewitalizacji – śródmieścia, blokowiska, tereny poprzemysłowe, pokolejowe i powojskowe. Rewitalizacja miast polskich. Tom 4 (strony 139–198). Kraków: Instytut Rozwoju Miast.
• ICOMOS (2011, July). Draft Joint ICOMOS – TICCIH Principles for the Conservation of Industrial Heritage Sites, Structures, Areas and Landscapes. “The Dublin Principles” Final draft integrating comments received from the ICOMOS Advisory and Executive Committees, for distribution to the ICOMOS membership in view of submission to the 17th ICOMOS General Assembly. ICOMOS News.
• Jarczewski, W. (2009). Skala degradacji miast w Polsce. W W. Jarczewski (red.), Przestrzenne aspekty rewitalizacji – śródmieścia, blokowiska, tereny poprzemysłowe, pokolejowe i powojskowe. Rewitalizacja miast polskich. Tom 4 (strony 15–24). Kraków: Instytut Rozwoju Miast.
• Kozińska, A. M. i Greinert, A. (2013). Koncepcja rekultywacji i zagospodarowania części terenu po byłej Kopalni Węgla Kamiennego „Niwka” w Sosnowcu. Przegląd Budowlany, 3, 82–85.
• Kwaśniewski, A. (2004). Upiększanie wyspy Poczdam. Dziedzictwo w służbie przyszłości. W A. Drapella-Hermansdorfer (red.), Kształtowanie krajobrazu: idee, strategie, realizacje. Część I. Saksonia, Brandenburgia, Berlin (strony 72–75). Wrocław: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej.
• Labelle, J. M. (2001). Emscher Park, Germany – expanding the definition of a “park”. W Harmon, D. (red.), Crossing Boundaries in Park Management: Proceedings of the 11th Conference on Research and Resource Management in Parks and on Public Lands (strony 222–227). Michigan: The George Wright Society.
• Leszkowicz-Baczyński, J. (2015). Rewitalizacja społeczna jako odpowiedź na problemy obszarów miejskich. Acta Universitatis Lodziensis, Folia Sociologica, 52, 95–108.
• Lorber, L. (2014). Holistic approach to revitalised old industrial areas. The 3rd International Geography Symposium – GEOMED2013. Procedia – Social and Behavioral Sciences, 120, 236–334.
• Lorens, P. (2010). Rewitalizacja miast planowanie i realizacja. Współczesne tendencje rozwoju struktur miejskich. Znaczenie procesów przekształceń i rewitalizacji. W P. Lorens i J. Martyniuk-Pęczek (red.), Wybrane zagadnienia rewitalizacji miast (strony 10–19). Gdańsk: Wydawnictwo Urbanista.
• Maciejewska, A. i Turek, A. (2014). Rewitalizacja obszarów poprzemysłowych ze szczególnym uwzględnieniem uwarunkowań środowiska przyrodniczego – wybrane studia przypadków. Problemy Rozwoju Miast, II, 81–94.
• Małuszyńska, I., Małuszyński, M. J. i Ancuta, M. (2014). Rewitalizacja terenów poprzemysłowych m.st. Warszawy na przykładzie Powiśla. Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska, 63, 99–109.
• Muszyńska-Jeleszyńska, D. (2015). Znaczenie konsultacji społecznych w procesach rewitalizacji obszarów miejskich. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, LXXVII, 1, 257–271.
• Muszyńska-Jeleszyńska, D. i Jasińska, M. (2013). Rewitalizacja terenów poprzemysłowych w Europie Środkowej – doświadczenia projektu Cobraman. Problemy Rozwoju Miast, III, 95–104.
• Ozden, P. (2012). Culture-led regeneration projects in post-industrial areas: The Istanbul experience. The Sustainable City VII, 2, WIT Transactions on Ecology and The Environment, 155, 823–834.
• Pancewicz, A. (2012). Poszukiwanie nowego krajobrazu obszarów poprzemysłowych. Architektura Krajobrazu, Nowe tendencje w kształtowaniu krajobrazu, 1, 41–49.
• PFE (2016). Lista projektów realizowanych z Funduszy Europejskich w Polsce w latach 2014–2020. Portal Funduszy Europejskich. Pobrano z lokalizacji: http://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/strony/o-funduszach/projekty/lista-projektow/lista-projektow-realizowanych-z-funduszy-europejskich-w-polsce-w-latach-2014-2020
• Rymar, M. (2012). Rewitalizacja terenów postindustrialnych na przykładzie Zagłębia Ruhry. Materiały Ochrona środowiska jako warunek rozwoju rejonu tarnobrzeskiego. Rzeszów: WIOŚ. Pobrano z lokalizacji: http://www.wios.rzeszow.pl/cms/upload/edit/file/4.pdf
• Searns, R. M. (1995). The evolution of greenways as an adaptive urban landscape form. Landscape and Urban Planning, 33, 65–80. doi: 10.1016/0169-2046(94)02014-7.
• Skalny, A. i Białecka, B. (2015). Kierunki przekształceń terenów przemysłowych – analiza przypadków. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, Seria Organizacja i Zarządzanie, 821940, 227–239.
• Studium (2008, 2014). Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Uchwała nr LXIV.556.2014 Rady Miasta Zielona Góra z dnia 25 marca 2014 r.
• Uchwała Nr 177/XIV/03 Rady Miejskiej w Sosnowcu z dnia 25 września 2003 roku w sprawie: przyjęcia „Zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Sosnowiec”.
• Wiegandt, C. C. (2000). Urban development in Germany – perspectives for the future. GeoJournal, 50, 5–15. doi: 10.1023/A:1007107013751.

Identyfikatory

DOI

10.22630/ASPA.2017.16.1.07