Restrukturyzacja terenów poprzemysłowych w miastach ze środków prywatnych na przykładzie Galerii Kazimierz w Krakowie

• Autorzy: Broda M.

Warianty tytułu

EN

Post-industrial area restructuring in towns based on private resources. The example of the Kazimierz Gallery in Krakow

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Nie ma jednej definicji obszarów poprzemysłowych. Większość źródeł zgodnie podaje, iż są to tereny, na których wcześniej była prowadzona działalność produkcyjna, która mogła doprowadzić do ich faktycznego lub potencjalnego skażenia. Z tą działalnością wiążę się większość trudności z ponownym zagospodarowaniem tych terenów. Z punktu widzenia lokalnych społeczności ponowne wykorzystanie terenów poprzemysłowych przynosi liczne korzyści. Ich zagospodarowanie napotyka jednak na liczne bariery związane z cechami fizycznymi samych obszarów, ich położeniem, dotychczasową zabudową, ograniczeniami prawnymi, formą własności i działaniami podejmowanymi przez właścicieli, stereotypami przypisującymi negatywne cechy miastom i dzielnicom przemysłowym. Międzynarodowa sieć CABERNET (Concerted Action on Brownfield and Economic Regeneration Network), zajmująca się różnymi aspektami restrukturyzacji terenów poprzemysłowych, proponuje ich podział na 3 grupy: A, B i C, w zależności od kosztów ich restrukturyzacji i atrakcyjności gruntu. Tereny A to zazwyczaj tereny położone w centrach miast lub przy głównych arteriach komunikacyjnych, nie wymagające kosztownej rekultywacji ze względu na skażenie ekologiczne. Ich restrukturyzację finansuje kapitał prywatny, a rola władz publicznych sprowadza się do funkcji administracyjnych: objęcie terenu planem zagospodarowania, wydanie wszelkich wymaganych prawem decyzji. Rewitalizacja terenów B jest na granicy opłacalności ekonomicznej i zazwyczaj bywa finansowana przez partnerstwa publiczno-prywatne. Tereny C są nieatrakcyjne z punktu widzenia prywatnych inwestorów, ich rewitalizacja bywa w całości finansowana ze środków publicznych, lub wymaga stosowania dodatkowych zachęt np. w postaci ulg podatkowych. Teren Krakowskich Zakładów Mięsnych, położony 1,4 km od Rynku Głównego, był obszarem typu A. Do jego głównych atutów należały: atrakcyjna lokalizacja, brak znacznego skażenia chemicznego, duża różnorodność użytkowania sąsiednich terenów, dobra dostępność komunikacyjna w związku z rozbudową infrastruktury drogowej prowadzoną przez gminę, korzystna forma własności z punktu widzenia możliwości przekształcenia. Trudność stanowiły ograniczenia konserwatorskie. Restrukturyzacja tego obszaru została przeprowadzona bez udziału finansowego gminy; jej rola sprowadziła się do uchwalenia Planu zagospodarowania przestrzennego obejmującego ten obszar, udzielenia zgody na lokalizację inwestycji przez Radę Miasta oraz wydania stosownych decyzji administracyjnych (WZiZT, pozwolenia na budowę). W wyniku restrukturyzacji na miejscu przedsiębiorstwa produkcyjnego powstał obiekt handlowo-usługowo-rozrywkowy. Wynikiem restrukturyzacji omawianego terenu był wzrost liczby miejsc pracy, bazy podatkowej, cen nieruchomości na tym obszarze i w okolicy oraz spadek kosztów zapobiegania przestępstwom w okolicy i mniejsze narażenie gruntów na działanie czynników chemicznych. Poprawiła się też estetyka tej części miasta i zagospodarowanie znajdujących się tuż obok bulwarów wiślanych.

EN

There is no single definition of the brownfield. Most sources unanimously state that brownfields are the areas where potentially destructive industrial activities took place, and they have caused actual or potential pollution. Such areas raise the problems associated with he actions designed for bringing land back to its previous value. From the point of View of the local population, a new use of post-industrial land is seen as a very positive development. Nonetheless, the rehabilitation of such land comes across such obstacles as: - physical aspects, - location, - existing infrastructure, - legal barriers, - type of ownership and current owners' activities, - negative stereotypes associated with industrial cities and areas. The international organisation CABERNET (Concerted Action on Brownfield and Economic Regeneration Network), engaged in different aspects of the restructuring processes of post-industrial zones, proposes that such areas should be classified in three groups: A, B or C, depending on the costs of restructuring and the attractiveness of the land in question. Area A is usually located in city centres or along main transportation routes, which do not require expensive reclamation related to pollution. Restructuring processes are carried out mainly with private funds, and the roles public authorities are limited to administration, i.e. issuance of necessary permits related to the development of the areas under their jurisdiction. Area C is the least attractive from the point of view of a private investor. Such an area is rehabilitated in its entirety either by means of public funds, or it requires additional incentives in the form of e.g. tax exemptions. The Kraków Meat Processing Plant area, located 1.4 km from the Main Square, was an example of type A land. Its main attributes were: - attractive location, - lack of considerable chemical pollution, - possibility of using the surrounding areas in a variety of ways, - easy access after the road infrastructure was upgraded by the municipality, - favourable form of single ownership. The main obstacle was presented by the Regional Heritage Conservator in Kraków. The restructuring process of that area took place without any public-sector funds. The public sector's role was limited to the approval of the development plan for the area in question, the arrangements concerning the location of the project and the issuance of appropriate administrative decisions (Planning and Building Permits). As a result of the processes, the Meat Processing Plant area was replaced by a complex of commercial, service and recreational facilities. New jobs were created, new tax-paying businesses were established, the real estate prices increased in the area, and the costs of fighting crime in the area decreased, not to mention the removal of chemical contamination. The appearance of that part of the city, as well as of the neighbouring boulevards was enhanced.

Słowa kluczowe

PL

tereny poprzemyslowe; miasta; restrukturyzacja przestrzeni miast; Krakow; zagospodarowanie terenu; centra miast; Krakowskie Zaklady Miesne; kapital prywatny; inwestycje; centra handlowo-uslugowe; Galeria Kazimierz

• Wydawca: -
• Czasopismo: Problemy Rozwoju Miast
• Rocznik: 2006
• Tom: 03
• Numer: 1-4
• Opis fizyczny: s.46-64,rys.,tab.,fot.,bibliogr.

Twórcy

autor

Broda M.

• Fundacja Bea Pro Publico Bono, Kraków

Bibliografia

• Domański B., 2000, Restrukturyzacja terenów poprzemysłowych w miastach. (w:) Z. Ziobrowski, D. Ptaszycka-Jackowska, A. Rębowska, A. Geissler, Rewitalizacja, rehabilitacja, restrukturyzacja - odnowa miast, Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej Oddział w Krakowie, Kraków.
• Gasidło K., 1998, Problemy przekształceń terenów poprzemysłowych, Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, Architektura 37.
• Kadłuczka A., 1998, Współczesna doktryna konserwatorska a prawa rynku, Materiały seminarium Utrzymanie i użytkowanie obiektów zabytkowych w warunkach gospodarki rynkowej.