Soil organic matter status in agricultural soil sequence of former shoreline of disappearing Sumowskie Lakes, North-Eastern Poland

• Autorzy: Markiewicz M. , Mendyk L. , Gonet S.S.

Warianty tytułu

PL

Sta glebowej materii organicznej w rolniczo użytkowanej sekwencji gleb dawnej strefy brzegowej zanikających jezior Sumowskich (północno-wschodnia Polska)

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The aim of the study has been to define the stocks and the basic properties of soil organic matter in agricultural-used soil sequence located in the former shoreline of disappearing lakes. The study area is located in the catchment of the Sumowskie Lakes, the Brodnica Lake District, North-Eastern Poland. The investigations involved preparation of five soil pits located in the south-western part of the former Sumowskie Lake bottom and on the southern slope of the adjacent kame hill. The greatest soil transformation is reflected in the quality and quantity of the soil organic matter. Indexes of organic matter quality and TOC stocks are significantly changing along the studied transect. The strongly humidified organic matter is found in mursh horizons. Gyttja layers above the groundwater level have a medium humification index. Horizons saturated with water are very low humidified. TOC stocks drop along the analysed soil sequence from the biogenic plain to the top of the kame hill.

PL

Celem badań było określenie zasobów i podstawowych właściwości materii organicznej sekwencji rolniczo użytkowanych gleb dawnej strefy brzegowej zanikających jezior. Obszar badań był zlokalizowany w zlewni jezior Sumowskich na Pojezierzu Brodnickim w Polsce północno-wschodniej. Analizowano transekt składający się z pięciu profili glebowych znajdujących się w pd.-zach. części dawnego Jeziora Sumowskiego. Obejmował on dno dawnego jeziora oraz przylegające wzgórze kemowe. Największe zróżnicowanie gleb dotyczyło ilości i jakości glebowej materii organicznej. Zarówno właściwości materii organicznej, jak i jej zasoby wyraźnie różnicują się w analizowanym transekcie. Materia organiczna poziomów murszowych gleb pojeziornych odznacza się najwyższym stopniem humifikacji, warstwy gytii, powyżej poziomu wód gruntowych, pośrednim, a poziomy nasycone wodą najniższym spośród analizowanych. Zasoby węgla organicznego zmniejszają się wzdłuż transektu od gleb pojeziornych do szczytu pagórka kemowego (pararędziny).

Słowa kluczowe

EN

soil organic matter; organic matter status; agricultural soil; shoreline; disappearing lake; Poland; Brodnica Lakeland

• Wydawca: -
• Czasopismo: Polish Journal of Soil Science
• Rocznik: 2015
• Tom: 48
• Numer: 1
• Opis fizyczny: p.65-78,fig.,ref.

Twórcy

autor

Markiewicz M.

• Department of Soil Science and Landscape Management, Nicolaus Copernicus University in Torun, Lwowska 1, 87-100 Torun, Poland

autor

Mendyk L.

• Department of Soil Science and Landscape Management, Nicolaus Copernicus University in Torun, Lwowska 1, 87-100 Torun, Poland

autor

Gonet S.S.

• Department of Soil Science and Landscape Management, Nicolaus Copernicus University in Torun, Lwowska 1, 87-100 Torun, Poland

Bibliografia

• Bednarek, R.: Diagenetic changes in sandy buried soils. In: Manikowska, B., Konecka-Betley K., Bednarek, R. (Eds.): Paleopedology problems in Poland. Łódzkie Towarzystwo Naukowe, 47, 2002.
• Bednarek R., Dziadowiec H., Pokojska U., Prusinkiewicz Z.: Badania ekologiczno-gleboznawcze. PWN, Warszawa, 344,2004.
• Berglund K.: Int. Peat J., 6, 5, 1995.
• Bogacz, A., Dzięcioł, D., Glina, B., Gersztyn, L.: Soil Sci. Ann., 63, 2, 3, 2012.
• Chmieleski J., Zeitz J.: Gyttja-bearing soils in Northern Europe: formation and pedogenesis. [In:] Farrell and Feehan (Eds.): After Wise Use – The future of Peatlands. Proc.13th Int. Peat Congress, 2, 5, 2008.
• Cieślewicz J.: Materia organiczna osadów dennych jezior. In: Gonet, S. Markiewicz, M. (Eds.): Rola materii organicznej w środowisku. PTSH, Wrocław, 2007.
• Cieślewicz J., Gonet S.S., Marszelewski W.: Soil Water Res., 3, 1, 21, 2008.
• FAO: Guidelines for Soil Description. 4th Edition. FAO, Rome, 2006.
• Gonet S.S.: Ochrona zasobów materii organicznej gleb. [In]: Gonet S., Markiewicz M. (Eds.): Rola materii organicznej w środowisku. PTSH, Wrocław, 7, 2007.
• Gonet S., Markiewicz M., Marszelewski W., Dziamski A.: Limnological Review, 10(3–4), 133, 2010.
• IUSS Working Group – FAO: WRB-World Reference Base for soil resources 2014. World Soil Resources Report No. 106. FAO, Rome, 181, 2014.
• Karasiewicz M.T., Hulisz P., Noryśkiewicz A.M., Krześlak I., Świtoniak M.: Quaternary Int., 328–329, 264, 2014.
• Łachacz A., Nitkiewicz M., Pisarek W.: Soil conditions and vegetation on gyttja lands in the Masurian Lakeland. [In:] Łachacz A. (Ed.): Wetlands – their functions and protection. Department of Land Reclamation and Environmental Management, University of Warmia and Mazury in Olsztyn, 61, 2009.
• Marcinek J., Spychalski M., Rocz. Akad. Roln., Poznań, 182, 19, 1987.
• Markiewicz M., Świtoniak M., Bednarek R., Gonet S.S.: Zasoby materii organicznej. [In:] Świtoniak M., Jankowski M., Bednarek R., (Eds.): Antropogeniczne przekształcenia pokrywy glebowej Brodnickiego Parku Krajobrazowego. Wyd. Nauk. UMK, Toruń, 129, 2014.
• Matyka-Sarzyńska D., Sokołowska Z.: Acta Agrophysica, 123, 1, 2005.
• Mendyk Ł., Markiewicz M.: Episteme, 18(3), 321, 2013.
• Mendyk Ł., Markiewicz M., Świtoniak M., Bednarek R.: Ecological Questions, 17, 57, 2013.
• Mendyk Ł., Markiewicz M., Jankowski M., Derdzikowski P.: Przekształcenia pokrywy glebowej wskutek odwodnienia. [In:] Świtoniak M., Jankowski M., Bednarek R. (Eds.): Antropogeniczne przekształcenia pokrywy glebowej Brodnickiego Parku Krajobrazowego. Wyd. Nauk. UMK, Toruń, 85, 2014.
• Mendyk Ł., Markiewicz M., Świtoniak M.: Catchments of disappearing lakes in glacial meltwater landscapes (Brodnica Lake District). [In:] Świtoniak M., Charzyński P., (Eds.): Soil Sequences Atlas. Wyd. Nauk. UMK, Toruń, 93, 2014.
• Sinkiewicz M.: Rozwój denudacji antropogenicznej w środkowej części Polski północnej. Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń, 103,1998.
• Smólczyński S., Kalisz B., Orzechowski M.: Polish J. Envir. Stud., 20, 3, 755, 2011.
• Smólczyński S., Orzechowski M.: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie, 9(1/25), 141, 2009.
• Smólczyński S., Orzechowski M.: J. Elementol., 15, 1, 177, 2010.
• Świtoniak M.: Catena, 116, 173, 2014.
• Uggla H.: Soil Sci. Annual, 27(2), 113, 1976.
• Van Reeuvijk L.P.: Procedures for Soil Analysis. 7th Edition. Technical Report 9, ISRIC-World Soil Information, Wageningen, Netherlands, 2006.

Identyfikatory

DOI

10.17951/pjss/2015.48.1.65