The need for hydrological and soil research in historical park-palace complexes as illustrated by the case of the park-palace complex in Podwilcze, Bialogard municipality (NW Poland)

• Autorzy: Kubus M. , Malinowski R. , Sammel A. , Paprota D. , Sobisz Z.

Warianty tytułu

PL

Potrzeba badań hydrologiczno-glebowych w zachowaniu historycznych zespołów pałacowo-parkowych na przykładzie założenia w miejscowości Podwilcze, gmina Białogard (północno-zachodnia Polska)

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Negative alterations of hydrological conditions connected with transformations of physical and chemical soil properties are important problems affecting condition of historic parks and gardens. Consequences of those alterations are noticeable in deteriorating condition of old trees, their dying and falling and also in destruction of compositive arrangement of park and garden. In the research results of complex hydrological, soil and dendrological experiments carried out in the years 2011-2013 in the area of historic park in localities Podwilcze (commune Białogard) were considered. In the park of Podwilcze as a result of drainage ditches neglect and rise of water level in no-flow artesian-fed pond water table rise took place within the park limits. Soil erosion, surface and underground flows, local inundations were also observed. It affected many fallen old trees, development of fungous diseases and natural succession of plants of wet habitats. Urgent hydrotechnical and meliorative works should be conducted in the analyzed park to regulate water-air relations meeting the optimal requirements of precious primary afforestation.

PL

Jednym z problemów wpływających na stan zachowania historycznych założeń parkowych i ogrodowych są negatywne zmiany warunków hydrologicznych, pociągające za sobą przekształcenia właściwości fizycznych i chemicznych gleb. Skutki tych zmian uwidaczniają się w pogarszającym się stanie zdrowotnym, zamieraniu i wykrotach cennego starodrzewu oraz w zniszczeniu układu kompozycyjnego parku i ogrodu. W pracy przedstawiono wyniki kompleksowych badań hydrologiczno-glebowych i dendrologicznych prowadzonych w latach 2011-2013 na terenach zabytkowego parku w miejscowości Podwilcze (gmina Białogard). W parku w Podwilczu na skutek zaniedbania rowów melioracyjnych i podniesienia poziomu wody w bezprzepływowym stawie zasilanym wodami artezyjskimi, nastąpiło wyraźne podniesienie poziomu wód gruntowych w obrębie założenia parkowego, jak również obserwowano erozję materiału glebowego, przepływy powierzchniowe i podziemne oraz lokalne podtopienia terenu. Spowodowało to liczne wykroty starodrzewu, rozwój chorób grzybowych i naturalną sukcesję roślin siedlisk wilgotnych. W analizowanym parku należy podjąć pilne prace hydrotechniczne i melioracyjne w celu uregulowania stosunków wodno-powietrznych, spełniających optymalne wymagania cennego pierwotnego zadrzewienia.

Słowa kluczowe

EN

hydrology; soil; historical park-palace complex; park-palace complex; Podwilcze village; Bialogard commune; Poland; tree; plant health; health status; ground water; park; degradation

• Wydawca: -
• Czasopismo: Baltic Coastal Zone. Journal of Ecology and Protection of the Coastline
• Rocznik: 2017
• Tom: 21
• Opis fizyczny: p.23-36,fig.,ref.

Twórcy

autor

Kubus M.

• Department of Meteorology and Landscape Architecture, West Pomeranian University of Technology in Szczecin, Papieza Pawla VI 3A, 71-459 Szczecin, Poland

autor

Malinowski R.

• Department of Soil Science, Grassland and Environm ental Chemistry, West Pomeranian University of Technology in Szczecin, Slowackiego 17, 71-434 Szczecin, Poland

autor

Sammel A.

• Department of Soil Science, Grassland and Environm ental Chemistry, West Pomeranian University of Technology in Szczecin, Slowackiego 17, 71-434 Szczecin, Poland

autor

Paprota D.

• Department of Soil Science, Grassland and Environm ental Chemistry, West Pomeranian University of Technology in Szczecin, Slowackiego 17, 71-434 Szczecin, Poland

autor

Sobisz Z.

• Department of Botany and Nature Protection, Institute of Biology and Environmental Protection, Pomeranian University in Slupsk, Arciszewskiego 22b, 76-200 Slupsk, Poland

Bibliografia

• Grecki H., 1992. Park pałacowy Podwilcze, gmina Białogard, woj. koszalińskie. Ewidencja ogólna dendrologiczno-techniczna 1/91. (Park-palace complex in Podwilcze, Białogard municipality, Koszalińskie voivodeship. General dendrological-technical records 1/91). Pracownia Zieleni Zabytkowej, manuscript, (in Polish).
• Janyszek S., Małys L., Skompski M., Strzeliński P., Węgiel A., Wilanowski P., 1996. Ekspertyza zabytkowego parku w Podwilczu, gmina Białogard, woj. koszalińskie. (Study on the historical park-palace complex in Podwilcze, Białogard municipality, Koszalińskie voivodeship), manuscript, (in Polish).
• Kasprzak K., 2005. Ochrona pomników przyrody. Zasady postępowania administracyjnego. (Preservation of nature monuments. Administrative procedure). Wydawnictwo Abrys, Poznań, (in Polish).
• Kubus M., 2008a. Przejawy zniszczeń założeń parkowych i ogrodowych w województwie zachodniopomorskim oraz możliwości działań konserwatorskich. W: Dendrologia w badaniach środowiska przyrodniczego oraz dziedzictwa kulturowego historia, stan obecny i wizja przyszłości. Materiały Zjazdu Sekcji Dendrologicznej Polskiego Towarzystwa Botanicznego. (Damage in park-palace complexes in Zachodniopomorskie voivodeship and possible maintenance actions. In: Dendrology in studies on natural environment and cultural heritage: history, state of the art and future Materials of the Congress of Dendrological Section of Polish Botanical Society). (Ed.) W. Danielewicz, ProDruk, Poznań, 137-141, (in Polish).
• Kubus M., 2008b. Stan zachowania wybranych założeń rezydencjonalno-ogrodowych w województwie zachodniopomorskim. W: Założenia rezydencjonalno-ogrodowe, dziedzictwo narodu polskiego (na tle europejskich wpływów kulturowych). Materiały XV konferencji naukowej 6-7 listopada 2008 r. (Preservation status of selected garden-manor complexes in Zachodniopomorskie voivodeship. In: Garden-manor complexes, Poland’s cultural heritage (against European cultural influences). Materials of the 15th Conference, 6-7 Nov. 2008). (Eds) A. Mitkowska, Z. Mirek, K. Hodor, Zakład Sztuki Ogrodowej i Terenów Zieleni i Zespół Dendrologii Instytutu Architektury Krajobrazu Politechniki Krakowskiej, Sekcja Sztuki i Architektury Ogrodowej Komisji Urbanistyki i Architektury O/PAN w Krakowie, Instytut Botaniki im. Wł. Szafera PAN w Krakowie, Kraków, 121-127, (in Polish).
• Kubus M., Malinowski R., Sammel A., 2012. Negatywny wpływ zmian warunków hydrologicznych na właściwości gleby i zadrzewienie zabytkowych parków w miejscowościach Brzoza i Podwilcze. W: Drzewa i krzewy w krajobrazie i kulturze materialnej Pomorza Zachodniego i Brandenburgii. Materiały konferencyjne Międzynarodowego Zjazdu Polskiego Towarzystwa Dendrologicznego i Konferencji Naukowej 6-8 września 2012 r. (Negative effects of the changes in hydrological conditions on soil property and tree-stand of historical parks in Brzoza and Podwilcze locality. In: Trees and shrubs in the landscape and material culture of Western Pomerania and Brandenburg. Conference materials of the International Congress of Polish Dendrological Society 6-8 Sept. 2012). (Ed.) W. Bacieczko, Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe Zapol, Dmochowski, Sobczyk, Szczecin, 36-37, (in Polish).
• Majdecki L., 1993. Ochrona i konserwacja zabytkowych założeń ogrodowych. (Preservation and maintenance of historical garden complexes). Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, (in Polish).
• Pacyniak C., Smólski S., 1973. Drzewa godne uznania za pomniki przyrody oraz stan dotychczasowej ochrony drzew pomnikowych w Polsce. (Trees to be classified as nature monuments and state of the art of monumental trees in Poland). Roczniki AR w Poznaniu, 57, 41-65, (in Polish).
• Roloff A., 2001. Baumkronen. Verständnis und praktische Bedeutung eines komplexen Naturphänomens. (Tree crowns – understanding and practical significance of a complex natural phenomenon). Verlag E. Ulmer, Stuttgart, (in German).
• Systematyka gleb Polski, 2011. (Eds) J. Marcinek, J. Komisarek, series: „Roczniki Gleboznawcze. Soil Science Annual”, 62, 3, Wydawnictwo „Wieś Jutra”, Warszawa, (in Polish).
• Wierzchowiecki W., Wierzchowiecka K., Grębowicz J., Witkowska B., Sycz O., 1976. Ewidencja parku Podwilcze gmina Białogard. Katalog parków woj. koszalińskiego. Ewidencja parków i ogrodów na terenie województwa koszalińskiego. (Record of Podwilcze park in Białogard municipality. Catalogue of parks in Koszalińskie voivodeship. Catalogue of parks and garden on the area of the Koszalińskie voivodeship). Urząd Wojewódzki w Koszalinie – Wydział Kultury i Sztuki, Wojewódzki Konserwator Zabytków, mps nr inw. 2282, (in Polish).