Sytuacja rybolowa Pandion haliaetus w Polsce na poczatku XXI wieku

• Autorzy: Mizera T

Warianty tytułu

EN

The Osprey, Pandion haliaetus in Poland at the start of the 21th century

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przestawiono sytuację rybołowa w Polsce na podstawie danych zebranych przez członków Komitetu Ochrony Orłów (KOO). Pod koniec ub. wieku populacja rybołowa stopniowo wzrastała do około 70-75 par lęgowych. Następnie liczba par zmniejszała się, w latach 2000-2007 liczebność tego gatunku nie przekraczała 50 par. W 2005 r. ptaki obserwowano już tylko w 39 rewirach, w 2006 r. – w 32 oraz w 2007 r. – w 37. Jeszcze mniejsza liczba dotyczyła pewnych stanowisk lęgowych (par z gniazdami). W roku 2000 członkowie KOO zebrali dane o 40 lęgach. Później już tylko o zaledwie o 23 w 2006 r., o 24 w 2007 r. oraz o 25 parach w roku 2008. Przeanalizowano czynniki ograniczające liczebność rybołowa. Nie stwierdzono, by spadek ten był spowodowany brakiem pokarmu lub niedostatkiem miejsc gniazdowych. Tylko lokalnie wpływ na wysoką śmiertelność miało drapieżnictwo puchacza. Prawdopodobnie główną przyczyną spadku liczebności w Polsce jest prześladowanie ptaków na stawach rybnych. Na początku XXI w. w porównaniu do lat 1975-1999 stwierdzono wysoką 43% śmiertelność spowodowaną zabijaniem ptaków na stawach rybnych. Zgłoszono postulat wypłacania rekompensat dla właścicieli stawów rybnych za utracone ryby.

EN

This research is based on data collected by members of the Eagle Protection Committee (KOO). By the end of the last century, the population of Ospreys had steadily increased to approximately 70-75 breeding pairs. Then a slow decline was noted, the number of pairs decreasing, and between 2000-2007 the number of pairs of this species did not exceed 50. In 2005, birds were only observed in 39 territories; in 2006, 32; and in 2007, 37. Verified breeding sites (nesting pairs) were even smaller in number. In 2000, KOO members collected data concerning 40 broods. However, later, just 23 in 2006; 24 in 2007; and 25 pairs in 2008. Factors restricting the number of birds were analysed. It was concluded that the decline was not due to shortage of food or lack of nesting places. Predation by the Eagle Owl caused high fatalities only locally. It is thought that the main cause for the decline of numbers in Poland can be attributed to persecution of the birds at fish farms. At the start of the 21st Century, in comparison to 1975-1999, high fatalities (43%) were observed due to a cull of the birds around fish farms. A financial compensation to the fish farm owners for their loss of fish was proposed.

Słowa kluczowe

PL

Polska; fauna; ptaki drapiezne; rybolow; Pandion haliaetus; populacje zwierzat; liczebnosc; spadek liczebnosci; ochrona zwierzat; rolnicy; rybacy; odszkodowania

• Wydawca: -
• Czasopismo: Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej
• Rocznik: 2009
• Tom: 11
• Numer: 3[22]
• Opis fizyczny: s.45-55,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Mizera T

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Poznan

Bibliografia

• Adamski A., Lontkowski J., Maciorowski G., Mizera T., Rodziewicz M., Stawarczyk T., Wacławek K. 1999. Rozmieszczenie i liczebność rzadszych gatunków ptaków drapieżnych w Polsce w końcu 20. wieku. Notatki ornitologiczne 40: 1-22.
• Bijleveld M. 1974. Birds of prey in Europe. MACMILLAN Press Ltd, London Basinstoke.
• Dennis R. 1995. Ospreys Pandion haliaetus in Scotland – a study of recolonization. Vogelwelt 116: 193-196.
• Dennis R., McPhie F.A. 2003. Growth of the Scottish Osprey Pandion haliaetus population. W: D.B.A. Thompson, S.M. Redpath (eds.). Birds of prey in changing environment. Scottish Natural Heritage, Edinburgh.
• Hauff P., Mizera T. 2006. Verbreitung und Dichte des Seeadlers Haliaeetus albicilla in Deutschland und Polen: eine aktuelle Atlas-Karte. Vogelwarte 44: 134-136.
• Köhler W. 1996. Der Brutbestand des Fischadlers Pandion haliaetus in Mecklemburg-Vorpommern. Vogelwelt 116: 177-179.
• Komitet Ochrony Orłów. 2001. Raport z działalności Komitetu Ochrony Orłów w Polsce w roku 2000. Biuletyn KOO 11: 2-20.
• Komitet Ochrony Orłów. 2005. Raport z działalności Komitetu Ochrony Orłów w Polsce w roku 2004. Biuletyn KOO 14: 2-26.
• Komitet Ochrony Orłów. 2007. Raport z działalności Komitetu Ochrony Orłów w Polsce w roku 2006. Biuletyn KOO 15: 2-36.
• Komitet Ochrony Orłów. 2008. Raport z działalności Komitetu Ochrony Orłów w Polsce w roku 2007. Biuletyn KOO 17: 2-29.
• Komitet Ochrony Orłów – dane niepublikowane.
• Król W., Mizera T. 1992. Rybołów, Pandion haliaetus. W: Z. Głowaciński (red.): Polska Czerwona Księga Zwierząt, s. 139-142. PWN, Warszawa.
• Mebs T., Schmidt D. 2006. Die Greifvögel Europas, Nordafrikas und Vorderasiens. Biologie, Kennzeichen, Bestände. Kosmos, Stuttgart.
• Meyburg B.U., Manowsky O., Meyburg C. 1996. The Osprey in Germany; Its adaptation to environments altered by man. W: Bird D., Varland D., Negro J. (eds.). Raptors in Human Landscapes s.: 125-135. Academic Press, Harcourt Brace & Company, London.
• Mizera T. 1994. O niedocenianej roli drapieżników na stawach rybnych. Przegląd Rybacki 19, 2: 52-58.
• Mizera T. 1995. Why is the Osprey Pandion haliaetus a rare breeding species in Poland ? Vogelwelt 116: 197-198.
• Mizera T. 2004. Pandion haliaetus (L., 1758) Rybołów. W: Poradnik ochrony gatunków i siedlisk – siedliska przyrodnicze. Ministerstwo Środowiska: 254-257.
• Mizera T. 2006. 20 lat funkcjonowania ochrony strefowej w Polsce. Ochrona drapieżnych zwierząt. Poszukiwanie kompromisów. Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej 8, 2 (12): 29-53.
• Mizera T., Król W. 2001. Rybołów Pandion haliaetus. Polska Czerwona Księga Zwierząt. Kręgowce. W: Z. Głowaciński (red.). PWRiL Warszawa, s. 157-161.
• Mizera T., Szymkiewicz M. 1996. The present status of the Osprey Pandion haliaetus in Poland. W: Meyburg B-U., Chancellor R.D. (red.) Eagle Studies: 23-33.
• Mrugasiewicz A., Południewski M., Dylawerski M. 2006. Zmiany liczebności rybołowa Pandion haliaetus w Polsce w latach 1993-2004. W: Anderwald D. (red.). Ochrona drapieżnych zwierząt. Poszukiwanie kompromisów. Stud. i Mat. CEPL Rogów 2 (12): 65-79.
• Pax F. 1925. Wirbeltierfauna von Schlesien. Berlin.
• Poole A. 1989. Ospreys. Natural and unnatural history. Cambridge University Press, Cambridge.
• Ratcliffe D. 1980. The Peregrine Falcon. T& AD POYSER, London.
• Ruhle D. 1995. Bestandsentwicklung und Schutz des Fischadlers Pandion haliaetus in der Niederlausitz, Brandenburg. Vogelwelt 116: 187-190.
• Ryslavy T. 2007. Zur Bestandssituation ausgewählter Vogelarten in Brandenburg – Jahresbericht 2005. Naturschutz und Landschaftspflege in Brandenburg 16: 75-85.
• Saurola P. 1997. Suomen sääkset 1997. [Finnish Osprey Pandion haliaetus in 1997]. Linnut Vuosikirsa, 1997: 7-9.
• Schmidt D. 1998. Osprey Pandion haliaetus breeding numbers in the Western Palearctic. W: Chancellor R.D., Meyburg B. U., Ferrero (eds.). Holartcic Birds of Prey. Badajoz, s. 323-327.
• Sömmer P. 1995. Zur Situation des Fischadlers Pandion haliaetus In: Brandenburg. Vogelwelt 116: 181-186.
• Taczanowski W. 1860. O ptakach drapieżnych w Królestwie Polskim. Warszawa.
• Tomiałojć L., Stawarczyk T. 2003. Awifauna Polski. Rozmieszczenie, liczebność i zmiany. PTTT „pro natura”, Wrocław.
• Wink M., Sauer-Gürth H., Witt H-H. 2004. Phylogenetic differentiation of the Osprey Pandion haliaetus inferred from nucleotide sequences of the mitochondrial cytochrome b gene. W: Chancellor R.D., Meyburg B-U. (eds.). Raptors Worldwide, pp. 511-516. Budapest, WWGBP/MME.