Ocena zmiennosci i wspolzaleznosci cech uzytkowych w kolekcji pszenicy twardej

• Autorzy: Szwed-Urbas K , Segit Z

Warianty tytułu

EN

Evaluation of variability and relationships among the performance traits in durum wheat collection

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W latach 2003-2005 przeprowadzono badania ze 138 nowymi genotypami pozyskanymi z Banku Genów w Praha Ruzyne oraz krajowych placówek. Wśród badanych obiektów były odmiany hodowlane pochodzące z 19 krajów europejskich i pozaeuropejskich, w tym dość liczną grupę stanowiły odmiany z Francji (27), Włoch (22) i Meksyku (40) oraz 19 krajowych linii hodowlanych. Podobnie jak we wcześniejszych opracowaniach, wszystkie genotypy poddano szczegółowej ocenie w trzyletnim cyklu doświadczeń polowych, z uwzględnieniem takich cech jak: długość okresu wegetacji i ważniejszych faz wzrostu i rozwoju, wysokość roślin, długość osadki kłosowej, liczba kłosków w kłosie, zbitość kłosa, liczba ziarn w kłosie i kłosku, masa ziarn z kłosa, masa 1000 ziarn oraz zawartość białka ogólnego w ziarnie. Stwierdzono duże zróżnicowanie badanego materiału pod względem wszystkich analizowanych cech, przy czym na ich poziom istotny wpływ miały lata badań. W odniesieniu do najważniejszego elementu plonotwórczego, jakim jest masa ziarn z kłosa, oszacowano parametry stabilności, wykorzystując analizę regresji odmianowej do średnich z doświadczenia, jako miary efektów genotypowo- środowiskowych. Przeprowadzona analiza pozwoliła na wybór genotypów o wysokim i stabilnym poziomie wymienionego elementu. Genotypy takie mogą być interesującym materiałem wyjściowym w hodowli własnych odmian T. durum. Masa ziarn z kłosa zależała głównie od liczby ziarn w kłosie i kłosku oraz MTZ, natomiast współczynniki korelacji z pozostałymi cechami są na ogół niskie bądź rozbieżne w latach. Niejednoznaczna jest korelacja pomiędzy zawartością białka ogólnego w ziarnie a MTZ. Obliczone współczynniki korelacji dla wymienionych cech są stosunkowo niskie, przy czym w 2003 r. stwierdzono istotnie ujemną korelację (rxy = -0,296), natomiast w 2005 r. istotnie dodatnią (rxy = 0,301). W 2004 roku nie stwierdzono istotnej współzależności pomiędzy wymienionymi parametrami.

EN

Studies involving 138 new genotypes obtained from Gene Bank in Praha Ruzyne and from domestic centers were conducted in 2003-2005. Tested genotypes included breeding varieties originating from 19 European and non-European countries, with numerous groups from France (27), Italy (22) and Mexico (40), as well as 19 Polish breeding lines. As in earlier research works, all genotypes were subjected to detailed evaluation in three-year field experiment cycle relating to such traits as: vegetation period and more important sub-phase lengths, plant height, the length of spike rachis, number of spikelets per spike, spike density, number of grains per spike and spikelet, the weight of grains per spike, 1000-grain weight, and the total protein content in grain. High differentiation of tested material referring to all analyzed traits was found; the years of study exerted significant influence on their levels. Referring to the most important yield component - grain weight per spike - stability parameters were estimated using variety regression analysis for experimental means as a measure of genotype and environmental effects. The analysis enabled to select the genotypes with high and stable levels of that character. Such genotypes may be an interesting initial material for breeding T. durum varieties. Grain weight per spike mainly depended on the number of grains per spike and per spikelet as well as on 1000-grain weight. Correlation coefficients for other traits were in general low or variable in particular years. The correlation between total protein content in grain and 1000-grain weight was inconsistent. Correlation coefficients calculated for the traits were relatively low; significantly negative correlation (rxy = -0.296) was recorded in 2003, while significant positive correlation was calculated in 2005 (rxy = 0.301). In 2004, no significant relationship among the traits was found.

Słowa kluczowe

PL

kolekcje roslin; hodowla roslin; zasoby genowe; cechy uzytkowe; pszenica twarda; ocena cech

EN

plant collection; plant breeding; genetic research; utility property; durum wheat; trait assessment

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2007
• Tom: 517
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.731-739,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Szwed-Urbas K

• Instytut Genetyki, Hodowli i Biotechnologii Roslin, Akademia Rolnicza, ul.Akademicka 15, 20-934 Lublin

autor

Segit Z

• Instytut Genetyki, Hodowli i Biotechnologii Roslin, Akademia Rolnicza, ul.Akademicka 15, 20-934 Lublin

Bibliografia

• Eberhart S.A., Russel W.A. 1966. Stability parameters for comparing varieties. Crop Sci. 6: 36-40.
• Finlay K.W., Wilkinson G.N. 1963. The analysis of adaptation in a plant breeding programme. Austr. J. Agric. Res. 14: 742-754.
• Szwed-Urbaś K. 1998. Zakres i metody oceny materiałów kolekcyjnych Triticum durum Desf Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 463: 471-480.
• Szwed-Urbaś K. 2001. Differentiation of biometric features in the Triticum durum Desf. collection, w: Broad variation and precise characterization - limitation for the future. Święcicki W., Naganowska B., Wolko B. EUCARPIA Section Genetic Resources, Poznań: 276-280.
• Szwed-Urbaś K. 2004. Zróżnicowanie cech ilościowych w kolekcji Triticum durum Desf. w zależności od pochodzenia materiału i lat badań. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 497: 296-603.
• Szwed-Urbaś K., Segit Zb. 1996. Wartość ważniejszych elementów plonowania Triticum durum z uwzględnieniem interakcji genotypowo-środowiskowej. Biul. IHAR 200: 291-297.