Analysis of the occurrence of dietary and non-dietary factors of fracture risk in relation to bone mineral density in women

• Autorzy: Sobas K. , Wadolowska L. , Slowinska M.A. , Czlapka-Matyasik M. , Niedzwiedzka E.

Warianty tytułu

PL

Analiza wystepowania zywieniowych i pozazywieniowych czynnikow ryzyka zlamania kosci w relacji do gestosci mineralnej tkanki kostnej kobiet

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Background. This study analysed the correlation between characteristic dietary and non- dietary factors of fracture risk in women and mineral density of bone tissue (BMD). Material and methods. The study involved examination of 172 women, aged between 32 and 59. Calcium intake from a daily diet was determined with the use of the semiquantitative food consumption frequency method. The physical activity of the women was expressed in MET-minutes/week. BMD was determined by double-energy X-ray absorptiometry (DXA). The frequency of bone fracture and osteoporosis risk factors was determined and a 10-year risk of fracture (RB-10) was individually diagnosed according to the WHO and IOF criteria (2007). A high level of fracture risk (RB-10 > 14%) was assumed according to the Johnell's algorithm [2005], Results. The most frequent factors of fracture risk in women included: bone pains (76% of the total sample), inadequate calcium intake (43%), smoking (24%), previous fractures (24%), incidence of chronic diseases (22%), menstrual disorders (19%), family history of osteoporosis (17%), low physical activity (15%) and the incidence of thyroid disorders (10%). 85% of women had at least one factor of 10-year absolute risk of fracture. None of the examined women consumed a sufficient amount of calcium and the average calcium intake level was low (median of about 400 mg/day). Bone mineral density did not reveal any relationship with current intake of calcium by women, but depended on the consumption of dairy products in the past. Conclusions. Daily consumption of dairy products in childhood and in the school period was conductive to a higher mineral density of bone tissue in women. Advanced age and the occurrence of menstrual disorders were conductive to a lower mineral density of bone tissue in women. Women with low bone mineral density (lower BMD tertile) more frequently used supplementation with preparations containing calcium (25%) and more often had at least one RB-10 risk factor (93% of the sample).

PL

Wstęp. Analizowano współzależność pomiędzy charakterystycznymi żywieniowymi i pozażywieniowymi czynnikami ryzyka złamania kości u kobiet a gęstością mineralną tkanki kostnej (BMD). Materiał i metodyka. Badaniami objęto 172 kobiety w wieku od 32 do 59 lat. Metodą półilościowej częstotliwości spożycia żywności określono spożycie wapnia z dziennej diety. Aktywność fizyczną kobiet określono w MET-minutach/tydzień. Metodą dwuwiąz- kowej absorpcjometrii rentgenowskiej (DXA) oznaczano BMD. Oceniono częstość występowania czynników ryzyka złamania kości i osteoporozy oraz zdiagnozowano indywidualne 10-letnie zagrożenie złamaniem kości (RB-10) według kryteriów WHO i IOF (2007). Wysoki poziom zagrożenia złamaniem kości (RB-10 > 14%) przyjęto według algorytmu Johnella [2005]. Wyniki. Najczęściej występującymi czynnikami ryzyka złamania kości u kobiet były: bóle kostne (76% próby ogółem), niedostateczne spożycie wapnia (43%), palenie papierosów (24%), przebyte złamania (24%), występowanie chorób przewlekłych (22%), zaburzenia miesiączkowania (19%) i osteoporoza w rodzinie (17%), mała aktywność fizyczna (15%) i występowanie chorób tarczycy (10%). Co najmniej jednym czynnikiem 10-let- niego bezwzględnego ryzyka złamania charakteryzowało się 85% kobiet. Żadna z badanych kobiet nie spożywała dostatecznej ilości wapnia i niski był przeciętny poziom jego spożycia (mediana ok. 400 mg/dzień). Gęstość mineralna tkanki kostnej nie miała związku z aktualnym spożyciem wapnia przez kobiety, lecz zależała od spożycia produktów mlecznych w przeszłości. Wnioski. Codzienne spożywanie produktów mlecznych w dzieciństwie i okresie szkolnym sprzyjało większej gęstości tkanki mineralnej kostnej kobiet. Mała gęstość mineralna tkanki kostnej kobiet wiąże się ze starszym wiekiem i występowaniem zaburzeń miesiączkowania. Kobiety wyróżniające się małą gęstością mineralną tkanki kostnej (dolny tercyl BMD) częściej stosowały suplementację preparatami zwierającymi wapń (25%) i częściej były obciążone co najmniej jednym czynnikiem ryzyka RB-10 (93% próby).

Słowa kluczowe

EN

human disease; woman; osteoporosis; bone; mineral density; calcium intake; fracture risk factor; occurrence; dietary factor; non-dietary factor

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Scientiarum Polonorum. Technologia Alimentaria
• Rocznik: 2010
• Tom: 09
• Numer: 3
• Opis fizyczny: p.373-382,ref.

Twórcy

autor

Sobas K.

• University of Warmia and Mazury in Olsztyn, Sloneczna 44 A, 10-718 Olsztyn, Poland

autor

Wadolowska L.

autor

Slowinska M.A.

autor

Czlapka-Matyasik M.

autor

Niedzwiedzka E.

Bibliografia

• Badurski J.E., Czerwiński E., Marcinkowska-Suchowierska E., 2007. Zalecenia Polskiej Fundacji Osteoporozy i Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii wobec osteoporozy w oparciu o stanowisko Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) i Międzynarodowej Fundacji Osteoporozy (IOF) [Recommendations of the Polish Foundation of Osteoporosis and Polish Osteoartrology Society concerning osteoporosis, based on the standpoint of the World Health Organization (WHO) and International Foundation of Osteoporosis (IOF)]. Ortop. Traumat. Rehab. 9 (2), 45-53 [in Polish],
• Badurski J.E., Dobreńko A., Nowak N., Jeziernicka E., Daniluk S., Mrowieć A., 2008. Epidemiologia złamań osteoporotycznych i ocena 10-letniego ryzyka złamania w populacji kobiet regionu Białystok (BOS-2) algorytmem FRAX™ - WHO [Epidemiology of osteoporosis fractures and assessment of the 10-year risk of fracture in population of women of the Białystok region (BOS-2) using FRAX™ - WHO algorithm]. Reumatologia 46 (2), 72-79 [in Polish],
• Dziatkowiak H., Roztoczyńska D., 2000. Osteoporoza wtórna u dzieci ze szczególnym uwzględnieniem endokrynopatii [Secondary osteoporosis in children, with particular focus on endocrinopathy]. Post. Nauk Med. 13 (2), 31-37 [in Polish],
• Feskaich D., Willet W.C., Colditz G.A., 2003. Calcium, vitamin D, milk consumption, and hip fractures: a prospective study among postmenopausal women. Am. J. Clin. Nutr. 77, 504-511.
• Fisher J.O., Mitchell D.C., Smiciklas-Wright H., Mannino M.L., Birch L.L., 2004. Meeting calcium recommendations during middle childhood reflects mother-daughter beverage choices and predicts bone mineral status. Am. J. Clin. Nutr. 79, 698-706.
• Jarosz M., Bułhak-Jachymczyk B., 2008. Normy żywienia człowieka. Podstawy prewencji otyłości i chorób niezakaźnych [Standards of human nutrition. Principles of preventing obesity and non-contagious diseases]. Warszawa PZWL [in Polish],
• Johnell O., 2005. When is intervention worthwhile in osteoporosis. Fifth Baltic Bone & Cartilafe Conference in Naantali, Finland.
• Kanis J.A., Borgstrom F., De Laet C., Johannsson H., Johnel O., 2005 a. Assessment of fracture risk. Osteopor. Int. 16, 581-589.
• Kanis J.A., Johamsson H., Oden A., De Laet C., Johnell O., Eisman J.A., Mccloskey E., Mell- strom D., Pols H., Reeve J., Silman A., Tenenhouse A., 2005 b. A meta-analysis of milk intake and fracture risk: low utility for case finding. Osteopor. Int. 16 (7), 799-804.
• Kanis J.A., Gluer C., 2000. An update on the diagnosis and assessment of osteoporosis with densitometry. Osteopor. Int. 11, 192-202.
• Kunachowicz H., Nadolna I., Przygoda B., Iwanow K., 2005. Tabele składu i wartości odżywczej żywności [Food composition and nutrition tables]. Warszawa PZWL [in Polish].
• Lorenc R.S., Kaczmarewicz E., 2006. Strategia diagnostyki osteoporozy 2006 [Strategy for diagnosing osteoporosis 2006]. Terapia Osteopor. 3 (177), 5-10 [in Polish].
• Marcinowska-Suchowierska E., 2002. Osteoporoza, diagnostyka, profilaktyka i leczenie [Osteoporosis, diagnostics, prophylaxis and treatment]. Wyd. PZWL Warszawa [in Polish].
• Matkovic V., Goel P.V., Badenhop-Stevens N.E., Landoll J.D., Li B., Illich J.Z., Skugor M., Nagode L.A., Mobley S.L., Ha E.J., Hangartner T.N., Clairmont A., 2005. Calcium supplementation and bone mineral density in females from childhood to young adulthood: a randomized controlled trial. Am. J. Clin. Nutr. 81, 175.
• Milert A., Jurgiełan A., Borowy P., Król D., Czerwiński E., 2009. Występowanie czynników ryzyka złamań osteoporotycznych w populacji krakowskiej [Occurrence of risk factors of osteoporosis fractures in the population of Kraków], Ortop. Traumat. Rehab. 11 (2), 128-129 [in Polish],
• NIH 2001. Consensus Conference on Osteoporosis Prevention, Diagnosis, and Therapy. JAMA 285, 785-794.
• Nieszporek T., Więcek A., 2004. Osteoporozy wtórne [Secondary osteoporoses]. Medycyna po dyplomie, Special Issue, 37-41 [in Polish].
• Nieves J.W., Barrett-Connor E., Siris E.S., Zion M., Barlas S., Chen Y.T., 2008. Calcium and vitamin D intake influence bone mass, but not short-term fracture risk, in Caucasian postmenopausal women from the National Osteoporosis Risk Assessment (NORA) study. Osteopor. Int. 19 (5), 673-679.
• Rell-Bakalarska M., 2006. Osteoporoza wtórna [Secondary osteoporosis]. Terapia 3 (177), 47-51 [in Polish],
• Sobczuk A., Jabłoński E., 2005. Rola diety i wapnia w profilaktyce osteoporozy pomenopauzalnej [The role of the diet and calcium in prevention of post-menopausal osteoporosis]. Przegl. Menopauzal. 48-52 [in Polish].
• Szymelfejnik E., Wądołowska L., Cichon R., 2005., Spożycie wapnia z produktów mlecznych przez 18-letnią młodzież a zwyczaje żywieniowe we wcześniejszych okresach życia [Calcium intake from dairy products by 18-year-old youth and dietary habits in previous periods of life]. In: Konsument żywności i jego zachowania w warunkach polskiego członkowstwa w Unii Europejskiej. Wyd. SGW Warszawa, 128-134.
• Szymelfejnik E.J., Wądołowska L., Cichon R., Przysławski J., Bolesławska I., 2006. Dairy products frequency questionnaire (ADOS-Ca) calibration for calcium intake evaluation. Pol. J. Food Nutr. Sci. 15/56, SI 1, 229-236.
• Teegarden D., Legowski P., Gunther C.W., Mccabe G.P., Peacock G.P., Lyle R.M., 2005. Dietary calcium intake protects women consuming oral contraceptives from spine and hip bone loss. J. Clin. Endocrinol. Metab. 90 (9), 5127-5133.
• Wang X., Shen X., Li X., Agrawal C.M., 2003. Age-related changes in the collagen network and toughness of bone. Bone 31, 1-7.
• WHO Study Group. 1994. Assessment of facture risk and its application to screening for postmenopausal osteoporosis 1994 Technical Report 843. Geneva.
• www.ipaq.ki.se/
• www.pfo.com.pl