Regenerujace oddzialywanie owsa w warunkach dlugotrwalego stosowania plodozmianow zbozowych

• Autorzy: Kus J , Smagacz J. , Kaminska M.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W opracowaniu wykorzystano wybrane wyniki uzyskane w trzech statycznych doświadczeniach płodozmianowych: ZD Błonie-Topola w latach 1972-1999 i ZD Żelisławki w latach 1975-1991 zlokalizowanych na kompleksie pszennym dobrym oraz w ZD Grabów na kompleksie żytnim bardzo dobrym w latach 1970-1999. Oceniono w nich regenerujące oddziaływanie owsa dla pszenicy ozimej, w porównaniu z roślinami strączkowymi, w warunkach długotrwałego stosowania płodozmianów zbożowych. Stwierdzono zbliżone trendy zmian plonu ziarna pszenicy ozimej po owsie i po roślinach strączkowych, co wskazuje, że również w warunkach długotrwałego stosowania płodozmianów zbożowych owies zachowuje swe regenerujące oddziaływanie. Dowodzą tego badania nad porażeniem pszenicy ozimej przez patogeny powodujące choroby podstawy źdźbła - Gaeumannomyces graminis i Pseudocercosporella herpotrichoides. Stwierdzono bowiem zbliżony stopień porażenia zarówno w stanowisku po ziemniaku w płodozmianie z 50% udziałem roślin kłosowych jak i po owsie w zmianowaniu złożonym z samych zbóż. Owies nawożony obornikiem posiada zatem podobną wartość przedplonową dla pszenicy ozimej jak groch, pod który także zastosowano ten nawóz, natomiast po owsie wysiewanym w dalszych latach po wniesieniu obornika, uzyskuje się plony pszenicy niższe, już o około 10% niż po grochu. W warunkach gleb ciężkich należy oczekiwać istotnie niższych plonów pszenicy po owsie niż po bobiku.

EN

Selected results obtained in three long-term crop-rotation experiments were presented in this paper. Experiments were conducted in the Experimental Stations at Błonie-Topola in 1972-1999, Żelisławki in 1975-1991 on soil of good wheat complex and at Grabów on soil of very good rye complex in 1970-1999. The regenerative potential of oats was evaluated and compared with pulse crops for winter wheat in long-term cereal crop rotations. Similar trends in variations of grain yields of winter wheat cultivated after oats and pulse crops were observed. That indicated the oats ability to keep their regenerative potential under conditions of long-term cereal crop rotations. Other research conducted in the subject of winter wheat infestation by stem-base diseases (Gaeumannomyces graminis and Pseudocercosporella herpotrichoides) confirmed this trend. Moreover, similar degree of disease infestation was observed on the stand after potato in crop rotation with 50% cereals in the cropping pattern and after oats in crop rotation with 100% cereals. Oats and peas fertilized with farmyard manure had the same value as the forecrop for winter wheat, whereas cultivation without farmyard manure caused only about 10% decrease of winter wheat yield after the oats. Significantly lower yields of winter wheat cultivated after oats in comparison to peas should be expected on heavy soils.

Słowa kluczowe

PL

choroby roslin; rosliny regenerujace; plodozmian zbozowy; uprawa roslin; owies; pszenica ozima; choroby podstawy zdzbla

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2000
• Tom: 470
• Opis fizyczny: s.99-106,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Kus J

• Instytut Uprawy Nawozenia i Gleboznawstwa, ul. Czartoryskich 8, 24-100 Pulawy

autor

Smagacz J.

autor

Kaminska M.

Bibliografia

• ADAMIAK E., ADAMIAK J. 1999. Plonotwórcza i plonochronna rola owsa w płodozmianach zbożowych. Pam. Puławski 114: 14-21.
• ADAMIAK J., ADAMIAK E., ZAWIŚLAK K. 1994. Reakacja pszenicy ozimej na udział zbóż w płodozmianie i dobór przedplonów. Fragm. Agronomica 1(41): 82-88.
• BOJARCZUK M., BOJARCZUK J. 1988. Fitosanitarna ocena wartości przedplonów roślin zbożowych. Cz. I. Reakcja pszenicy ozimej na niekorzystne warunki fitosanitarne gleby po różnych przedplonach. Fragm. Agronomica 1(17): 5-24.
• GLYNNE M.D. 1970. Crop sequence in relation to soil-bome pathogene. In: Baker K.F., Snyder W.C. Ecology of soil-borne plant pathogens. Rothamsted: 423-435.
• GŁĄBA B., KUŚ J. 1989. Wpływ udziału zbóż w strukturze zasiewów na zasiedlenie gleby przez mątwika zbożowego (Heterodera avenae Woll.). Pam. Pułwski 94: 147-159.
• JELINOWSKI S. 1979. Znaczenie i wartość przedplonowa owsa w zmianowaniach o dużym udziale zbóż. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 218: 235-241.
• KUNTSCH E. 1973. Beziehungen zwischen Witterungsfaktoren und Befall mit der Halmbruchkrankheit (Cercosporella herpotrichoides) in Fruchtfolgen mit unterschiedlicher Getreidekonzentration. Arch. Acker. - u. Pflbau u. Bodenkd. 17(6): 441-447.
• KUŚ J., NAWROCKI S., JELINOWSKI S., PŁOSZYŃSKA W. 1990. Studia nad możliwością zwiększenia udziału zbóż w strukturze zasiewów. Pam. Puławski, Cz. I-III, 97: 7-54.
• LANGE-DE LA CAMP M. 1966. Die Wirkungweise von Cercosporella herpotrichoid.es Fron, dem Erreger der Halmbruchkrankheit des Getreides III. Art. und Ausmass. Des Schadens - Bekaempfungsmoeglichkeiten. Phytop. Z. 56: 363-392.
• MRÓZ A., JELINOWSKI S., KUŚ J. 1990. Wpływ zmianowania na porażenie pszenicy ozimej przez Gaeumannomyces graminis oraz Pseudocercosporella herpotrichoides. Pam. Puławski 97: 55-63.
• NIEWIADOMSKI W., ZAWIŚLAK K., BOREŃSKA Ł., KRZEŚLAK S., ADAMIAK J., WRUSKA M., KASPRZYKOWSKI W., NOŻYŃSKI A. 1988. Plonowanie pszenicy ozimej w specjalistycznych zmianowaniach i monokulturach w zróżnicowanych warunkach glebowych (synteza 20-letnich, ścisłych doświadczeń polowych). Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 331: 77-91.
• PAWŁOWSKI F., DERYŁO S. 1988. Plonowanie i wartość przedplonowa owsa w zmianowaniach o zróżnicowanej koncentracji zbóż. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 331: 101-109.
• REICHERT J., KLIMA K., KOZŁOWSKA A. 1988. Wpływ udziału roślin zbożowych w zmianowaniu i zróżnicowanego nawożenia mineralnego na zdrowotność pszenicy ozimej. Zesz Probl. Post. Nauk Rol. 331: 297-304.
• ROSZAK W., GAWROŃSKA-KULESZA A., KOWALSKI S. 1982. Rola owsa w zmianowaniach ze zwiększonym udziałem zbóż. Rocz. Nauk Rol. Ser. A, 105(2): 97-106.
• SCHRÖDTER H., FEHRMANN H. 1971. Ökologische Untersuchungen zur Epidemiologie von Cercosporella herpotrichoides. II. Die Abhängigkeit des Infektionseifolges von einzelnen meteorologischen Faktoren. Phytopath. 71: 97-112.
• SKWIERCZ A.T., ZAWIŚLAK K. 1988. Występowanie pasożytniczych nicieni w glebie pod pszenicą ozimą uprawianą w płodozmianie i w wieloletniej monokulturze. Zesz Probl. Post. Nauk Rol. 331: 313-319.
• SZEMPLIŃSKI W. 1997. Plonowanie zbóż jako kryterium rolniczej oceny wartości przedplonowej różnych form bobiku. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 446: 231-238.