Gleby pobagienne użytkowane łąkowo na Sandrze Piskim. I. Morfologia, systematyka i właściwości fizyczno-wodne

• Autorzy: Lachacz A , Kowalczyk J. , Goszczynski J.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy scharakteryzowano warunki glebowe trzech kompleksów łąkowych położonych w Puszczy Piskiej. Celem pracy jest dokumentacja środowiska przyrodniczego jako podstawy do śledzenia zmian wywołanych rolniczym użytkowaniem. Dąje ona również naukowe podstawy do zagospodarowania i nawożenia łąk. Na badanych łąkach występują pobagienne gleby hydrogeniczne, Gleby torfowo-murszowe wykształciły się na złądowiałych zbiornikach wodnych pochodzenia wytopiskowego. W ich profilach występują osady limniczne (gytia wapienna i organiczna). Gleby mineralno-murszowe i murszowate właściwe (10-20% materii organicznej) wykształciły się w wyniku murszenia płytkich torfów olesowych załegąjących najczęściej bezpośrednio na podłożu piaszczystym. Gleby murszaste (próchniczne gleby o zawartości 3-10% materii organicznej) uformowały się najczęściej w wyniku murszenia torfiny - specyficznej ściółki wilgotnych lasów z udziałem olszy czarnej i świerka pospolitego. Podkreślono duży wpływ wcześniejszą wegetacji olszy na właściwości badanych gleb. Scharakteryzowano roślinność łąk w nawiązaniu do wydzielonych jednostek systematycznych gleb. Rozmieszczenie gleb przedstawiono na mapach. Podstawowe właściwości gleb, w tym również fizyczne i retencyjne, zestawiono w tabelach. Przeanalizowano także wpływ zawartości materii organicznej na właściwości retencyjne gleb.

EN

The paper presents the soil conditions of three meadow complexes located in the Pisz Primeval Forest. The aim of the paper was to provide documentation concerning the natural environment, which will then serve as a basis for observing changes caused by its agricultural use. Moreover, it gives a scientific basis for meadow management and fertilization. Post-boggy hydrogenic soils are present in the meadows studied. Peat-moorsh soils are found in melt-out water bodies, converted into land. Their profiles include limnic deposits (calcareous and detritus gyttja). Mineral-moorsh soils and proper moorshy ones (10-20% of organic matter) came into being as a result of processes taking place in low alder-wood peats, most often located directly on sandy ground. Moorshous soils (i.e. humous soils with 3-10% organic matter content) were generally formed due to decomposition of a special kind of litter characteristic of wet forests with common alder and Norway spruce trees. A significant influence of prior vegetation of alder trees on the properties of soils investigated is emphasized in the paper. Meadow vegetation is also described within separate soil survey mapping units. Soil distribution is presented on maps. General properties of soils, including physical and retentive ones, are to be found in tables. The effect of organic matter content on retentive properties of soils is analyzed as well.

Słowa kluczowe

PL

materia organiczna; Puszcza Piska; morfologia gleb; wlasciwosci fizyczne; laki; wlasciwosci wodne; geneza gleb; gleby hydrogeniczne

EN

organic matter; Pisz Forest; soil morphology; physical property; meadow; water property; soil genesis; hydrogenic soil

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Academiae Agriculturae ac Technicae Olstenensis. Agricultura
• Rocznik: 1998
• Tom: 65
• Opis fizyczny: s.21-39,rys.,tabl.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Lachacz A

• Akademia Rolniczo-Techniczna, Olsztyn

autor

Kowalczyk J.

autor

Goszczynski J.

Bibliografia

• Bauer A., Black A.L. 1992. Organic carbon effects on available water capacity in three soil textu rat groups. Soil Sci. Soc. Am. J., 56(1): 248-254.
• Bieńkiewicz P. 1976. Kształtowanie się właściwości fizyczno-wodnych oraz produkcyjności gleb mineralno-murszowych pod wpływem użytkowania łąkowego i polowego. Wiad. IMUZ, 12(4);181-214.
• Bogacki M. 1976. Współczesne sandry na przedpolu Skeidararjökull (Islandia) i plejstoceńskie sundry w Polsce północno-wschodniej. Wyd. UW, Warszawa.
• Falński J.B. 1965, 0 roślinności Zielonej Puszczy Kurpiowskiej na tle stosunków geobotanicznych tzw. Działu Północnego. Acta Soc. Bot. Pol., 34(4): 719-752.
• Hudson B. D. 1994. Soil organie matter and available water capacity. J. Soil Water Cons., 49(2): 189-194.
• Lityński T., Jurkowska H., Gorlach E. 1976. Analiza chemiczno-rolniczą. PWN, Warszawa.
• Lachacz A. 1994. Charakterystyka gleb wybranych obiektów ląkarskich w rejonie gospodarstwa Wielki Las - PAN Popielna. Mpis, Katedra Gleboznawstwa, ART Olsztyn.
• Marek S. 1965. Biologia i stratygrafia torfowisk olszynowych w Polsce. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 57: 5-304.
• McLay C.D.A., Allbrook R.F., Thompson K 1992. Effect od development and cultivation on physical properties of peat soils in New Zealand. Geoderma, 54: 23-37,
• Miatkowski Z,, Cieśliński Z. 1996, Zmiany właściwości fizyczno - wodnych płytkiej gleby torfowo- marszowej pod wpływem orki agromelioracyjnej. Wiad. IMUZ, 18(4): 149-162.
• Mocek A. 1978. Gleby o charakterze murszowym w otulinie Słowińskiego Parku Narodowego, Rocz. Glebozn., 29(3): 175-202.
• Myślińska E. 1992, Laboratoryjne badania gruntów. PWN, Warszawa.
• Niedźwiecki E. 1987, Właściwości fizyczne i chemiczne piaszczystych gleb murszowatych w obrąbie Doliny Dolnej Odry i Równiny Goleniowskiej. Rocz. Glebozn., 38(2): 185-193,
• Okruszko H. 1976a, Wpływ melioracji wodnych na gleby organiczne w warunkach Polski. Zesz, Probl. Post. Nauk Rol., 177: 159-204.
• Okruszko H, 1976b, Zasady rozpoznawania i podziału gleb hydrogenicznych z punktu widzenia potrzeb melioracji. Bibl. Wiad. IMUZ, 52: 7-54.
• Okruszko H. 1983, Zróżnicowanie warunków hydrologicznych mokradeł w aspekcie ich melioracji. Wiad. IMUZ, 15(1); 1331.
• Okruszko H, 1986, Torfna organiczny utwór glebowy o specyficznej genezie. Torf, 1: 1-11.
• Okruszko H., Piaścik H. 1983. Peaty hydrohumus - organie soil material formed in the swampy forests. W: Transactions of the VIII International Symposium „Humus et Planta" - Prague, s. 257-259.
• Okruszko H., Piaścik H, 1990. Charakterystyka gleb hydrogenicznych. Wyd. ART, Olsztyn.
• Oyama M., Takehara H. 1992, Revised standard soil color charts. Fujihara Industry Co., Tokyo, Japan.
• Piaścik H. 1986. Przyrodnicza charakterystyka gleb hydrogenicznych sandru mazursko-kurpiowskiego. Acta Acad. Agricult. Tech. Olst., Geod. Runs Regulat., 16: 103-113.
• Piaścik H., Łachacz A. 1990. Właściwości fizyczno-wodne i retencyjne gleb mineralno-murszowych, murszowatych i murszastych sandru mazursko-kurpiowskiego, Acta Acad. Agricult, Tech. Olst., Geod. Ruris Regulat,, 20: 79-88.
• Prusinkiewicz Z., Noryśkiewicz B. 1975. Geochemiczne i paleopedologiczne aspekty genezy kredy jeziornej jako skały macierzystej pólnocnopolskich rędzin. Acta Univ. Nicolai Copernici, Geogr,, 11(35): 115-127.
• Stasiak J. 1969. Wpływ warunków wodnych na roślinność późnego glacjału i holocenu północno-wschodniej Polski. Prz. Geogr., 41(1): 93-102.
• Stasiak J. 1971. Geneza basenów sedymentacyjnych na obszarach sandr owych. Zesz. Probl, Post. Nauk Rol., 107: 103-112.
• Systematyka Gleb Polski. Wyd. IV, 1989. Rocz. Glebozn., 40(3-4): 1-150.
• Uggla H. i in. 1969. Próchniczno-glejowe gleby bielicowe terenów sandrowych. Zesz. Nauk. WSR Olszt., 25: 671-694.
• Zawadzki S. 1973. Laboratoryjne oznaczanie zdolności retencyjnej utworów glebowych. Wiad, IMUZ, 11(2): 11-31.