Orzel przedni Aquila chrysaetos w polskiej czesci Karpat w latach 2006-2009

• Autorzy: Stoj M

Warianty tytułu

EN

Golden eagle Aquila chrysaetos in the Polish part of the Carpathians in 2006-2009

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W latach 2006-2009 na obszarze polskich Karpat stwierdzono 30-33 par orła przedniego (zagęszczenie 0,34-0,39 pary/100 km2), a populacja wykazywała niewielką tendencję wzrostową w porównaniu do lat 1993-2005. Sukces gniazdowy dla całego okresu badań wyniósł 62,3%, liczba piskląt na parę przystępującą do lęgu 0,70, jednak parametry rozrodu karpackiej populacji były zmienne w poszczególnych latach. Straty całkowite były najczęściej spowodowane przez niekorzystne warunki pogodowe lub opuszczenie lęgu wskutek niepokojenia przez ludzi. W trzech mezoregionach o największej koncentracji orła przedniego średni sukces gniazdowy z 4 ostatnich lat wynosił: w Beskidzie Niskim – 64,7%, Górach Sanocko -Turczańskich – 64,3%, Bieszczadach Zachodnich – 53,8%. Przestrzenna i czasowa zmienność sukcesu gniazdowego jest wypadkową wielu czynników, m.in. warunków klimatycznych i niższej dostępności łowisk (Bieszczady). Po wejściu Polski do Unii Europejskiej, dzięki dopłatom bezpośrednim dla rolników powraca się do użytkowania gruntów w górach poprzez koszenie i wypasanie łąk, a w konsekwencji stan łowisk orła przedniego ulega poprawie, co dobrze prognozuje na utrzymanie karpackiej populacji orła przedniego w przyszłości.

EN

In period of 2006-2009 in the Polish Carpathians there were 30-33 pairs of golden eagle (density of 0,34-0,39 pairs/100 km2), and the population showed a slight upward trend compared to the period of 1993-2005. Nesting success for the entire study period was 62.3%, the number of young per breeding pair 0.70, but parameters of the Carpathian population reproduction are variable in different years. Total losses were mostly caused by adverse weather conditions or abandoning the breed as a result of disturbance by humans. In three mezoregions of the highest concentration of golden eagle an average nesting success of the last 4 years was: in the Low Beskid - 64.7%, in the Sanocko-Turczańskie Mountains – 64.3%, Western Bieszczady - 53.8%. Spatial and temporal variability of the nesting success is the result of many factors, including climatic conditions and lower availability of feeding areas (Bieszczady). After the Polish accession to the European Union, thanks to direct subsidies for farmers there is a trend to return to the use of land in the mountains by mowing and grazing meadows, and consequently the state of feeding areas of the golden eagle is improving, which is a promising forecast for the Carpathian population of the golden eagle in the future.

Słowa kluczowe

PL

Polska; Karpaty; fauna; ptaki drapiezne; orzel przedni; Aquila chrysaetos; wystepowanie; rozmieszczenie przestrzenne; liczebnosc; miejsca legowe; legi ptakow; sukces legowy; migracje zwierzat; zimowanie zwierzat

• Wydawca: -
• Czasopismo: Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej
• Rocznik: 2009
• Tom: 11
• Numer: 3[22]
• Opis fizyczny: s.56-66,fot.,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Stoj M

• Komitet Ochrony Orlow

Bibliografia

• Bashta A.T. 2007. Ptaki Beskidów Ukraińskich (Karpaty Wschodnie). Ptaki Podkarpacia 11: 13-24.
• Bezzel E., Funfstuck H.S. 1995. Weitere Ergebnisse zur Brutbiologie d Populations-dynamik des Steinadlers Aquila chrysaetos im Werdenfelser Land/Oberbayern. Acta ornithoecol. 3: 213–219.
• Danko S., Darolova A., Kristin A. 2002. Birds distribution in Slovakia. Veda Bratislava, s. 201-202.
• Haller H. 1996. Der Steinadler in Graubunden. Langfristige Untersuchungen zur Populations-okologie von Aquila chrysaetos im Zentrum der Alpen. Orn. Beob. 9: 1-167.
• Kajtoch Ł., Piestrzyńska-Kajtoch A. 2006. Awifauna środkowej części Beskidu Wyspowego – propozycje ochrony. Chrońmy Przyr. Ojcz. 62: 33-46.
• Kondracki J. 1989. Karpaty. WSiP, Warszawa.
• Kornan J., Kropil R., Zuskin J. 1996. Monitoring and protection of the Golden Eagle Aquila chrysaetos population in Slovakia in 1995. Buteo 8: 137–142.
• Kozik B. 2007. Monitoring ptaków w Pienińskim Parku Narodowym. Streszczenie posteru. W: Przewodnik polsko-słowackiej sesji posterowej „Badania naukowe w Pieninach 2007”, 5 października 2007 r., Krościenko n/D. Pieniński Park Narodowy: s. 30.
• Kropil R., Majda M. 1996. Causes of Low Productivity in the Golden Eagle Aquila chrysaetos the Central West Carpathians. W: Meyburg B.-U. & Chancellor R.D. (eds). Eagle Studies. W.W.G.B.P., Berlin-London-Paris.
• Król W. 1985. Breeding density of diurnal raptors in the neighbourhood of Susz (Iława Lakeland, Poland) in the years 1977-1979. Acta orn. 21: 95-114.
• Liro A., Dyduch-Falniowska A., Makomaska-Juchiewicz M. 2002. Natura 2000, europejska sieć ekologiczna. Ministerstwo Środowiska, Warszawa.
• Łysaczuk T.I., Gorbań I.M. 2005. Status berkuta (Aquila chrysaetos) u Schidnych Beskydach i Czornohori. Bioriznomanitnist Ukrainskich Karpat. Lwów, s. 69-72.
• Ollila T. 1995. The Golden Eagle in Finland in 1990-1994. Linnut 3: 24-26.
• Postupalsky S. 1974. Raptor reproductive success: some problems with methods, criteria and terminology. W: Hamerstrom F.N., Harrell J.B.E., Olendorff R.R. (red.). Management of raptors. Raptor Research Report 2: 21–31.
• Stój M. 2003. Zasiedlanie sztucznych gniazd przez orły z rodzaju Aquila w polskiej części Karpat. XVIII Zjazd Polskiego Towarzystwa Zoologicznego, Zoologia na progu XXI wieku, Toruń, 15–18 IX 2003. Streszczenia: 61–62.
• Stój M. 2004a. Aquila chrysaetos (L., 1758) – orzeł przedni. W: Gromadzki M. (red.). Ptaki (część I). Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny. Ministerstwo Środowiska, Warszawa. T. 7, 249–252.
• Stój M. 2004b. Orły przednie zagnieździły się w Magurskim Parku Narodowym. Przyroda Polska. 2 (2004): 19.
• Stój M. 2006. Orzeł przedni Aquila chrysaetos w polskiej części Karpat w latach 1997-2005. W: Anderwald D. (red.). Ochrona drapieżnych zwierząt. Poszukiwanie kompromisów. Stud. i Mat. CEPL, Rogów, 2 (12): 81-91.
• Stój M. 2008. Rozmieszczenie, liczebność i wybrane aspekty ekologii rozrodu orła przedniego Aquila chrysaetos w polskiej części Karpat w latach 1997-2007. Notatki Ornitologiczne. 49, 1: 1-12.
• Stój M. 2009. Orzeł przedni Aquila chrysaetos . W: Chyralecki P., Sikora A., Cenian Z. (red.). Monitoring ptaków lęgowych. Poradnik metodyczny dotyczący gatunków chronionych Dyrektywą Ptasią: ss. 254-262. GIOŚ, Warszawa.
• Stój M., Ćwikowski C., Wacławek K. 1997. Występowanie orła przedniego Aquila chrysaetos w Karpatach w latach 1993-1996. Not. Orn. 38: 255–272.
• Virolainen E., Rassi P. 1990. Population trends of Finnish Golden Eagle in 1970-1989. Lintumies 2: 59-64.
• Walasz K. (red.) 2000. Atlas ptaków zimujących Małopolski. MTO, Kraków.
• Zocchi A., Panella M. 1996. Monitoring of the Golden Eagle Aquila chrysaetos Population in the Central Apennines (Italy) in 1982-1991. W: Meyburg B-U. & Chancellor R. D. (red.). Eagle Studies. W.W.G.B.P., Berlin-London-Paris.