Koncentracja kadmu w wątrobie młodych kaczek krzyżówek (Anas platyrhynchos) w zależności od ich miejsca gniazdowania

• Autorzy: Felsmann M Z , Szarek J. , Markiewicz K. , Felsmann M. , Przezdziecka D.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badania przeprowadzono na 48 kaczkach krzyżówkach (Anas platyrhynchos) w wieki 4-5 miesięcy w latach 1993-1995. Ptaki pochodziły z dwóch różnych środowisk: z uprzemysłowionego obszaru (teren miejski w pobliżu Bydgoszczy) i intensywnie uprawianego obszaru rolniczego (okolica w pobliżu Żnina, gdzie prowadzono uprawę pól). W czasie trzyletniego okresu badań obserwowano u kaczek krzyżówek pochodźących z terenu przyległego do Bydgoszczy spadek zawartości kadmu z 0,04 mg/kg do 0,03 mg/kg mokrej masy wątroby. Podczas gdy u ptaków gniazdujących na obszarze rolniczym występował podwójny wzrost poziomu analizowanego ksenobiotyku (od 0,03 mg/kg do 0,06 mg/kg mokrej masy). Czterdzieści procent kaczek krzyżówek z tego regionu wykazywało ponad 0,05 mg/kg zawartości kadmu, więcej niż dopuszcza norma odnośnie produktów konsumpcyjnych. Wzrost poziomu kadmu u 4-5-miesięcznych kaczek krzyżówek bytujących w okolicy Żnina w latach 1993-1995 pokazał, że na badanym obszarze w stosunku do gniazdujących ptaków istnieje zagrożenie potencjalne wymienionym ksenobiotykiem. Świadczy to o konieczności monitorowania okolic Żnina w kierunku obecności kadmu.

EN

The research was carried out in 48 mallards (Anas platyrhynchos) aged 4-5 months in the years 1993-1995. The birds came from two different habitats: an industrial area (near the Bydgoszcz urban area) and an intensively farmed agricultural area (cultivated fields near the town of Żnin). Decrease in the amount of cadmium from 0.04 mg/kg to 0.03 mg/kg wet mass was observed in the liver of mallards originating from the areas near Bydgoszcz during the three-year trial period. Contrary to this, a two-fold increase in the level of the analysed xenobiotic was observed in birds nesting on the agricultural terrain, (from 0.03 mg/kg to 0.06 mg/kg wet mass). Forty per cent of the mallards from this region had the cadmium content in liver much in excess of the acceptable norm for consumption products (0.05 mg/kg). Increase of the cadmium level in the 4-5 months old mallards occupying the Żnin region in the years 1993 - 1995 point to a potential threat posed by this xenobiotic to birds nesting in the area examined, as well as to the need of monitoring the area near Żnin for the presence of cadmium.

Słowa kluczowe

PL

ptaki; kaczka krzyzowka; poziom kadmu; zawartosc kadmu; Anas platyrhynchos; kadm; gniazdowanie; watroba

EN

bird; mallard duck; cadmium level; cadmium content; Anas platyrhynchos; cadmium; nesting; liver

• Wydawca: -
• Czasopismo: Biuletyn Magnezologiczny
• Rocznik: 2001
• Tom: 06
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.143-149,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Felsmann M Z

• Wojskowy Okregowy Osrodek Weterynaryjny, Bydgoszcz

autor

Szarek J.

autor

Markiewicz K.

autor

Felsmann M.

autor

Przezdziecka D.

Bibliografia

• Bokori J., Fekete S. 1995. Complex study of the physiological role of cadmium. I. Cadmium and its physiological role, Acta Vet. Hung., 43 (1), 3-43.
• Bokori J., Fekete S., Kader J., Albert M. 1995. Complex study of the physiological role of cadmium. II. Effect of cadmium load on the cadmium content of eggs, Acta Vet. Hung., 43 (1), 45-62.
• Dalenberq J., Van Driel W. 1990. Contribution of atmospheric deposition to heavy metal concentrations in field crops, Netherl. J. Agric. Sci., 38, 369-379.
• Dobrzański Z., Kupczyński R., Wiśniewski J. 1997. Biokumulacja metali ciężkich u drobiu w chowie przyzagrodowym, Mag. Drobiarstwo, 2 (9), 27-30.
• Fabczak J., Szarek J., Markiewicz., Smoczyński., Skibniewska K. 1997. Preliminary results of studies on pathology of the liver of cormorants Phalacrocorax carbo from North- Eastern Poland, Ekol. pol., 45 (1), 153-159.
• Falandysz J. 1993. Some toxic and essential metals in cattle from the Northern part of Poland. Sci. Total Environ., 136, 177-191.
• Guziur J. 1997. O pozornej "szkodliwości" dzikich kaczek na stawach rybnych, Pol. Drob., 6 (1), 16-18.
• Felsmann M.Z. 1999. Poziom wybranych ksenobiotyków i zmiany morfologiczne narządów wewnętrznych u kaczek krzyżówek (Anas platyrhynchos) i łysek (Fulica atra). Rozprawa doktorska, ART, Olsztyn.
• Fertig S., Dobrowolski J. 1988. Badanie zawartości ołowiu, kadmu i cynku w zooindykatorach z rejonu KGH "Bolesław", Huty im. Lenina, Huty Katowice, oraz rejonu Zawiercia, Biuletyn Sesji Naukowej na temat: Chemiczne i promieniotwórcze skażenia żywności, Olsztyn, 15.
• Gorlach E., Gambuś F. 1991. The effect of liming, adding peat and phosphorus fertilization on the uptake of heavy metals by plants, Pol. J. Soil. Sci, 24 (2), 199-204.
• Kabata-Pendias A., Pendias H. 1999. Biogeochemia pierwiastków śladowych, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
• Knapek r., Król B., Jędrzejczak A. 1996. Ocena narażenia całkowitego na ołów i kadm, Konferencja Naukowa: Metale i metaloidy - aspekty farmakologiczne, toksykologiczne i środowiskowe, Białowieża, 46.
• Króliczewska B., Dach I. 1997. Metale ciężkie w środowisku drobiu - część II. Kadm, Polskie Drobiarstwo, 6 (8), 5-7.
• Nieminen A., Venaelaeinen E. R., Hraví T., Hirn J., Karpanen E. 1991. The lead, cadmium and mercury concentration in muscle and kidney from Finnish pigs and cattle during 1987-1988, Z. Lebensm. Unters. Forsch., 192, 427-429.
• Norheim G., Skaare J.U. 1992. Some heavy metals, essential elements and chlorinated hydrocarbons in polar bear (Ursus martimatus) at Svalbard, Environ. Pollution, 77, 51-57.
• Nriagu J.O., Pacyna J.M. 1988. Quantitative assessment of worldwide contamination of air, water and soil with trace metals, Nature, 333, 134-139.
• Nummi P. 1993. Food - niche relationship of sympatic mallards and green-winged teals, Can. J. Zool., 71, 49-55.
• Pasternak K., Bielak E., Szpetnar M., Kielczykowska M. 2000. Wybrane elementy układu anty oksydacyjnego szczurów intoksykowanych kadmem. Biul. Magnezol., 5 (3), 177-185.
• Pilgrim W., Hughes R.N. 1992. Lead, cadmium, arsenie and zinc in the ecosystems surrounding a lead smelter, Environ. Mon. Assess., 32, 1-20.
• Polak-Juszczak L. 1996. Stan zanieczyszczenia ryb z Zalewu Wiślanego metalami ciężkim, Konferencja Naukowa: Metale i metaloidy - aspekty farmakologiczne i środowiskowi, Białowieża, 65.
• Sawicka-Kapusta K, Zakrzewska M. 1994. Effect of cadmium and lead on postnatal development and mortality of rodents. Pol. ecol. Stud. 20 (1-2), 43-50.
• Szarek J., Fabczak J., Smoczyński S., Markiewicz K, Skibniewska K. 1995. Preliminary investigations on pathology of the liver in grey heron (Ardea cinera) from North-Eastern Poland, Arch. Ochrony Środ., (3-4), 213-227.
• Whiteside P. J. 1976. Atomic absorption - data book. Cambridge, England.
• Zarządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 31. 03. 1993 r. w sprawie wykazu substancji dozwolonych i zanieczyszczeń technicznych w środkach spożywczych i używkach, Monitor Polski, 22.
• Żmudzki J., Szkoda J. 1996. Narażenie człowieka na pierwiastki toksyczne dostarczane z innością zwierzęcego pochodzenia, Konferencja Naukowa. Metale i metaloidy - aspekt; farmakologiczne, toksykologiczne i środowiskowe, Białowieża, 104.