Inter-analyst variation in the combined version of the mapping method: the role of experience

• Autorzy: Morozov N S

Warianty tytułu

PL

Rola doswiadczenia badaczy przy opracowywaniu wynikow liczen prowadzonych kombinowana metoda kartograficzna

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Inter-analyst variation was studied using the results of 15 mapping visits conducted by the author in 1992 in a 30-ha study plot in the oak forest in Moscow, Russia. During field work, special attention was paid to obtaining simultaneous records of singing birds. The average speed of the survey was 2.0-3.8 hours/10 ha. Identical sets of maps concerning 14 passerine species have been interpreted by five highly experienced European analysts and six Russian ornithologists with no previous experience of themapping method. Additionally, several ornithologists having previous experience in studying territorial behaviour of the Chaffinch Fringilla coelebs or Great Parus major and Blue P. caeruleus Tits evaluated maps of respective species. Within each of the four groups, the analysts showed a very high degree of mutual discrepancy. The coefficient of variation of estimates for 14 species varied from 21% to 87% among experienced analysts and from 45% to 90% among inexperienced ones. For each of 14 species, variation tended to be higher in the latter group. However, variances of estimates of experienced and inexperienced analysts differed significantly only for one of 14 species. Proportions between species were similarly reflected by different persons. The effect of "geographical" experience on the interpretation of results was not obvious.

PL

Powszechnie uważa się, że metoda rejestrowania kartograficznego terytoriów zapewnia, w porównaniu z innymi technikami liczeń, największą dokładność liczebności awifauny lęgowej. Jest to oczywiste, jednak indywidualne cechy oraz doświadczenie badacza mogą mieć znaczenie zarówno podczas liczeń w terenie jak też przy analizie ich wyników. Celem pracy było uzyskanie odpowiedzi na pytania: 1) czy zwiększenie liczby kontroli na leśnej powierzchni (15 zamiast przyjętych powszechnie 10), przedłużenie każdej kontroli do 2.0-3.8 godz./10 ha, i zwrócenie specjalnej uwagi na t. zw. stwierdzenia jednoczesne - eliminuje istotne różnice interpretacji materiału z liczeń dokonywanej przez różnych badaczy, wykazane w sprawdzianach Svenssona (1974) i Besta (1975)? 2) Czy przy tak zmodyfikowanej metodyce wyniki analizy dokonywanej przez bardziej doświadczonych badaczy są mniej zróżnicowane niż wyniki badaczy niedoświadczonych? Podstawą pracy były wyniki liczenia kartograficznego opartego na 15 kontrolach dokonanego przez autora w okresie 1.IV - 8.VII 1992 na powierzchni 30 ha w starym lesie dębowym na peryferiach Moskwy. Wszystkie kontrole, z wyjątkiem jednej, odbyły się rano. Powierzchnia była za duża, aby skontrolować ją w ciągu jednego ranka, dlatego dokonywano obchodu w ciągu dwóch dni, przyjmując że była to jedna "pełna kontrola". W maju i na początku czerwca kontrole rozpoczynano zwykle pół godziny lub godzinę przed wschodem słońca. W tedy obserwator starał się szybko obejść jak największą część terenu, żeby policzyć drozdy śpiewaki i rudziki. Po wschodzie słońca dokonywano powtórnej, bardziej dokładnej kontroli na tym samym terenie obchodząc go wzdłuż równoległych linii. W ten sposób ten sam ptak mógł być zarejestrowany jeszcze raz. Specjalną uwagę zwracano na jednoczesne stwierdzenia śpiewających ptaków. Identyczne zestawy map z wynikami dokonanych kontroli badanej powierzchni, dotyczące 14 gatunków wróblowatych (tab. 1 i 2), zostały przedstawione do interpretacji pięciu doświadczonym europejskim badaczom z trzech różnych krajów oraz sześciu rosyjskim ornitologom, którzy poprzednio nie mieli doświadczeń dotyczących kartograficznej metody liczeń. Dodatkowo kilku ornitologów mających doświadczenie w badaniach terytorialnego zachowania zięby, bogatki i sikory modrej analizowało mapy dotyczące tych gatunków. Osoby z grupy niedoświadczonych miały stosować się do instrukcji metodycznych Priednieks'a et al. (1986) łączących zalecenia Międzynarodowego Komitetu d.s. Liczeń Ptaków - IBCC (Pinowski & Williamson 1974) z kombinowaną metodą kartograficzną Tomiałojcia (1980). Wszyscy uczestnicy eksperymentu otrzymali dane o terenie badań i sposobie przeprowadzenia liczeń. W obrębie każdej z grup badaczy interpretujących mapy zaznaczyło się znaczne zróżnicowanie wyników analizy. Współczynnik zmienności ocen dla 14 gatunków w grupie "doświadczonych" badaczy miał zakres 21-87%, a w grupie "niedoświadczonych" - 45-90% (tab. 1 i 2, ryc. 1 i 2). W tej ostatniej grupie zmienność ocen dla każdego z 14 gatunków była wyższa, ale zmienność ocen między obu grupami różniła się w stopniu istotnym tylko w przypadku jednego gatunku. W grupie "doświadczonych" dla wszystkich 14 gatunków zarówno średnie jak mediany były wyższe. Wyniki oceny dokonanej przez autora były w stosunku do większości gatunków pośrednie między obu grupami, jednak bliżej "niedoświadczonych". Analizujący wykazali stale, w stosunku do określonych gatunków, indywidualne tendencje wyznaczania większych lub mniejszych terytoriów. Odpowiednio do tego poszczególne osoby przedstawiały w określonych proporcjach ocenę liczebności gatunków. Niektórzy spośród analizujących wyznaczali terytoria głównie przez oddzielanie stwierdzeń jednoczesnych, wg zaleceń Tomiałojcia (1980). Natomiast inni, zarówno "doświadczeni" jak "niedoświadczeni", prawdopodobnie opierali się na łączeniu pobliskich stwierdzeń i intuicji uwzględniającej wielkość terytoriów u danego gatunku (ryc. 1 i 2). W szeregu przypadków "doświadczeni" i "niedoświadczeni" badacze ignorowali kryteria minimalnej liczby pobliskich stwierdzeń zalecanej przez IBBC dla wyznaczania terytorium. Poszczególni uczestnicy doświadczenia prawdopodobnie różnie uwzględniali możliwość zmian w konfiguracji i liczbie terytoriów w ciągu sezonu lęgowego. Z tych powodów zwiększenie liczby kontroli i ich przedłużenie nie może wyeliminować lub zmniejszyć w istotnym stopniu różnic wyników między analizującymi. Wpływ wcześniejszych doświadczeń z terenu badań na wyniki analizy nie był jasny. N.p. w grupie uczestników, którzy poprzednio badali ziębę na tym terenie oceny liczby terytoriów tego gatunku wahały się od 20.5 do 109. Mimo, że metoda kartograficzna jest lepsza od innych technik liczenia, nie pozwala jednak analizującemu na dokonanie prawidłowych ocen, jeśli nie zna on z własnego doświadczenia terenu badań i jego awifauny. Przynajmniej dla gatunków występujących licznie w biotopach o utrudnionych warunkach obserwacji, dokładna ocena wymaga łączenia standardowej metody kartograficznej z intensywnym poszukiwaniem gniazd i indywidualnym znakowaniem ptaków, najlepiej w ciągu więcej niż jednego sezonu lęgowego.

Słowa kluczowe

PL

ptaki; liczebnosc populacji; metoda kartograficzna; ptaki legowe; liczenie ptakow

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Ornithologica
• Rocznik: 1995
• Tom: 29
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.89-99, rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Morozov N S

• Institute of Animal Evolutionary Morphology, Russian Academy of Sciences, Lenin Avenue 33, Moscow 117071, Box 19, Russia

Bibliografia

• Bell B.D., Catchpole C.K., Corbett K.J. 1968. Problems of censusing Reed Buntings, Sedge Warblers and Reed Warblers. Bird Study 15: 16-21.
• Bell B.D., Catchpole C.K., Corbett K.J., Hornby R.J. 1973. The relationship between census results and breeding populations of some marshland Passerines. Bird Study 20: 127-140.
• Best L.B. 1975. Interpretational errors in the "mapping method" as a census technique. Auk 92: 452-460.
• Borowiec M., Ranoszek E. 1984. The accuracy of the combined version of the mapping method in the reedbed habitat on the example of reed warbler Acrocephalus scirpaceus. Ring 10 (118-1191: 209-215.
• Diehl B. 1974. Results of a breeding bird community census by the mapping method in a grassland ecosystem. Acta orn. 14: 362- 376.
• Enemar A. 1959. On the determination of the size and composition of a passerine bird population during the breeding season. Vår Fågelvärld, Suppl. 2: 1-114.
• Enemar A. 1962. A comparison between the bird census results of different ornithologists. Vår Fågelvärld 21: 109-120.
• Enemar A., Höjman S.-G., Klaesson P., Nilsson L. 1976. The relationship between bird census results and the breeding population of birds in subalpine birch forests. Ornis fennica 53: 1-8.
• Enemar A., Sjöstrand B., Svensson S. 1978. The effect of observer variability on bird census results obtained by a territory mapping technique. Ornis scand. 9: 31-39.
• Enemar A., Klaesson P., Sjöstrand B. 1979. Accuracy and efficiency of mapping territorial Willow Warblers Phylloscopus trochilus: a case study. Oikos 33: 176-181.
• Fuller R.J., Marchant J.H. 1985. Species-specific problems of cluster analysis in British mapping censuses. In: Taylor K., Fuller R.J., Lack P.C. (eds). Bird Census and Atlas Studies. BTO, Tring, pp. 83-86.
• Hogstad O. 1967. Factor influencing the efficiency of the mapping method in determining breeding bird populations in conifer forests. Nytt. Mag. Zool. 14: 125-141.
• Hogstad O. 1984. The reliability of the mapping and standard check methods in making censuses of Willow Warbler Phylloscopus trochilus populations during the breeding season. Fauna norv, Ser. C, Cinclus 7: 1-6.
• Jensen H. 1974. The reliability of the mapping method in marshes with special reference to the internationally accepted rules. Acta orn. 14: 378-385.
• Kwak R., Meijer R. 1985. Species-specific acceptance levels in the mapping method. In: Taylor K., Fuller R.J., Lack P.C. (eds.). Bird Census and Atlas Studies. BTO, Tring, pp. 73-81.
• Mannes P., Alpers R. 1975. Über Fehlergrössen bei Siedlungsdichte-Untersuchungen an höhlenbrütenden Singvögeln nach der Kartierungsmethode. J. Orn. 116: 308-314.
• Nilsson S.G. 1977. Estimates of population density and changes for titmice, nuthatch, and treecreeper in southern Finland - an evaluation of the territory mapping method. Ornis scand. 8: 9-16.
• O'Connor R.J. 1981. The influence of observer and analyst efficiency in mapping method censuses. Stud. Avian Biol. 6: 372-376.
• O'Connor R.J., Marchant J.H. 1981. A field validation of some Common Bird Census techniques. BTO Research Report 4.
• Paut J.T.Jr., Roth R.R. 1983. Accuracy of a version of the spot-map- ping census method. J. Field Ornith. 54: 42-49.
• Payevsky V. A. 1982. [Reproduction and demography of the chaffinches at the Kurische Nehrung according to twenty years data. In: Dolnik V.R. (ed.). Population ecology of the Chaffinch (Fringüla coelebs).] Nauka, Leningrad, pp. 165-190.
• Pinowski J., Willianson K. 1974. Introductory informations of the Fourth Meeting of the International Bird Census Committee. Acta orn. 14: 152-164.
• Priednieks J., Kuresoo A., Kurlavichus P. 1986. Reeomendatsii k ornithologicheskomu monitoringu v Pribaltikie. Zinatne, Riga, 66 pp.
• Ralph C.J., Scott J.M. (eds.). 1981. Estimating numbers of terrestrial birds. Stud Avian Biol. 6, Cooper Ornith. Soc., Los Angeles.
• Ryabitsev V.K. 1993. Territorial'nye otnoshenia i dynamika soobschestv ptits v Subartickie. Nauka, Ekaterinbourg, 296 pp.
• Snow D.W. 1965. The relationship between census results and the breeding population of birds on farmland. Bird Study 12: 287- 304.
• Svensson S. 1974. Interpersonal variation in species map evaluation in bird census work with the mapping method. Acta orn. 14: 322-338.
• Tiainen J., Bastian H.-V. 1983. The accuracy and efficiency of territory mapping tested on willow warblers Phylloscopus trochilus and chiffchaffs Ph. collybita. Ornis fennica 60: 112-116.
• Tomiałojć L. 1980. The combined version of the mapping method. In: Oelke H. (ed.). Bird census work and nature conservation. Göttingen, pp. 92-106.
• Tomiałojć L., Lontkowski J. 1989. A technique for censusing territorial song thrushes Turdus philomelos. Ann. Zool. Fennici 26: 235- 243.
• Verner J. 1985. Assessmen t of coun ting techniques. Current Ornithology 2: 247-302.
• Verner J., Milne K.A. 1990. Analyst and observer variability in density estimates from spot mapping. Condor 92: 313-325.
• Williams A.B. 1936. The composition and dynamics of a beech-maple climax community. Ecol. Monogr. 6: 317-408.