Woda i jej znaczenie dla zdrowia i zycia czlowieka

• Autorzy: Guminska M

Warianty tytułu

EN

Water and its significance fer human health and life

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Woda, tworząca środowisko niezbędne dla życia człowieka, może być obciążona różnymi antropogennymi zanieczyszczeniami, które zagrażają jego zdrowiu. Dawne zanieczyszczenia biologiczne (bakterie, pasożyty) zostały współcześnie poszerzone o zanieczyszczenia chemiczne. Zmieniają one odczyn wody, obciążają ją obcymi gazami, minerałami, metalami ciężkimi, niemetalami i związkami organicznymi, w tym także o właściwościach mutagennych i karcenogennych, zagrażającymi zdrowiu współczesnych i przyszłych pokoleń. Wskazano przykłady substancji chemicznych, które - wprowadzane do organizmów ludzi wraz z wodą - wywołują nowe, dawniej nieznane choroby. Problemy te stanowią wezwanie do podjęcia autentycznej troski o dostęp ludzi do zdrowej wody.

EN

Water, which continuously flows through the organism of man and constitutes 70% of the body mass, continues to be underappreciated as an environment which is necessary to sustain health and life. Water brings into the organism necesary bioelements dissolved in it and undesired components which may cause a variety of diseases. Given the limited nature of water resources in Poland, disproportions were shown between their large use and their still insufficient purification. Biological pollution, which causcd various epidemics in the past, still may now bring about analogous hazards in areas without sewerage and waste water treatment plants. The significance of oxygen for correct self-purification of waters and the present threat from the eutrofication process were shown. Attention was drawn to the problem of penetration of non-metal oxides into waters, contributing to the formation of acid rains. The significance of calcium and magnesium salts, which increase water hardness, but are also necessary for preventing some diseases was pointed out. Attention was drawn to discharges of saline mine waters into rivers and their impact. The issue of endemic fluorosis was considered, and so were the effects of artificial water fluoridation on the prevention of dental caries. The effects of water pollution by heavy metals and some non-metals were discussed. The impact of water pollution by oil were shown. The protection of water purity was recognized as one of the most important tasks in the field of protection of health and life of the contemporary and future generations.

Słowa kluczowe

PL

scieki przemyslowe; zdrowie czlowieka; gazy; metale ciezkie; Polska; niemetale; skladniki mineralne; woda; gospodarowanie woda; zwiazki organiczne; zanieczyszczenia wod; czlowiek

• Wydawca: -
• Czasopismo: Człowiek i Środowisko
• Rocznik: 1995
• Tom: 19
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.23-35,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Guminska M

• Uniwersytet Jagielonski, ul.Kopernika 7, 31-034 Krakow

Bibliografia

• Biziuk M., Czerwiński J. 1993 Związki chlorowcoorganiczne w wodach pitnych: źródła występowania i zagrożenia. W: Bałtyckie Forum Ekologiczne (red. J. Jaśkowski). VII Między- nar, Symp. FRE, Gdańsk XI s. 247-284
• Brandys J. 1990 Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA). W: Chemiczne substancje toksyczne i ich wpływ na zdrowie człowieka (red. M. Gumińska) PAN O. Kraków, Ossolineum, Wrocław s. 163-176
• Elinder C.G., Sjörgen B. 1990 Aluminium W: Handbook on the Toxicology of Metals (red. LFriberg, G.B.Nordberg, V.Vouk), Elsevier Science Publ. Amsterdam s. 1-25
• Ernest W.H.O., Joosse-vanDamme 1989 Zanieczyszczenia środowiska substancjami mineralnymi. Warszawa: PWRiL
• Fergusson J.E. 1990 The Heavy Elements: Chemistry, Environmental Impact on Health Effects. Pergamon Press. Oxford, New York
• Friberg L., Kjellström T., Nordberg G.F. 1990 Cadmium. W: Handbook on the toxicology of Metals (red. L.Friberg, G.F.Nordberg, V.Vouk), Elsevier Science Publ. Amsterdam s. 130-184
• Grant D. 1986 Fluorides: poison in our midst. - Ecologist 16, 249-257
• Gumińska M. 1984 Fluor w środowisku - problem ciągle aktualny. - Aura 136, 4,6-8
• Gumińska M. 1988 Gospodarka wodno-elektrolitowa. W: Zarys farmacji klinicznej (red. L.Krówczyński, A.Danek). Warszawa: PZWL, s. 226-249
• Gumińska M. 1990a Związki fluoru w środowisku i ich wpływ na zdrowie. W: Chemiczne substancje toksyczne w środowisku i ich wpływ na zdrowie człowieka (red. M. Gumińska) PAN O. Kraków, Ossolineum, Wrocław 59-81
• Gumińska M. 1990b Biochemical mechanisms of environmental fluoride action.- Arch. Ochrony Środow. 3-4,105-115
• Gumińska M. 1990c Niedobór magnezu jako wynik zanieczyszczenia środowiska substancjami chemicznymi i jego skutki zdrowotne. W: Chemiczne substancje toksyczne w środowisku i ich wpływ na zdrowie człowieka, (red. M. Gumińska), PAN O. Kraków, Ossolineum Wrocław s. 219-234
• Gumińska M. 1993 The role of magnesium in biology and human physiology. Clin. Chem. Enzymol. Commun. 5,119-133
• Gumińska M., Salwińska-Ciećkiewicz B. 1985 Magnez w moczu u ludzi narażonych na działanie związków fluoru z huty aluminium przed wyłączeniem i w rok po wyłączeniu emitorów. - Folia Med. Cracov. 26, 49-57
• GUS 1993 Ochrona Środowiska. Warszawa
• Helma C. 1994 Detection of genotoxic contaminations in water. W: Molecular Biology for Environment and Man Symposium U. J. Kraków (w druku)
• Jańczuk Z. 1982 O niektórych problemach współczesnej profilaktyki fluorkowej próchnicy zębów.-Czas. Stomal. 35, 807-811
• Kabata-Pendias A., Pendias H. 1993 Biogeochemia pierwiastków śladowych. Warszawa: PWN Kokot F. 1993 Gospodarka wodno-elektrolitowa i kwasowo-zasadowa w stanach fizjologii i patologii. Warszawa: PZWL
• Kot M. 1992 Recent changes of surface water chemistry in the granitic part of the Tatra National Park - Poland. NIVA-Seminar, February 20. Acid Rain Research. Report 29, Oslo 28-34
• Kozłowski E., Biziuk M., Górecki T., Sieńkowska-Zysowska E. 1992 Wstępne badania stopnia skażenia wód powierzchniowych rejonu Gdańska lokalnymi związkami chloroorganicznymi. - Arch. Ochrony Środow. 1, 97-106
• Marier J.R. 1978 Cardioprotective contribution of hard waters to magnesium intake. - Rev. Canad. Biol. 37,115-125
• Marier J.R. 1980 Comments on magnesium intake and fluoride intake in the modern day world. - Proc. Finn. Dent. Soc. 76,82-94
• Marier J.R., Neri L.C. 1985 Quantifying the role of magnesium in the interrelation between human morality, morbidity and water hardness. - Magnesium 4, 53-59
• Markiewicz J. 1990 Niektóre problemy toksykologii metali ciężkich w aspekcie skażenia środowiska. W: Chemiczne substancje toksyczne w środowisku i ich wpływ na zdrowie człowieka (red. M. Gumińska). PAN O. Krakow, Ossolineum, Wrocław s. 117-136
• Norma Polska 1990 Rozp. Min. Zdrowia i Op. Społ. z 4 maja 1990 r. (DzU nr 35, poz. 205)
• Person F. (Red.) 1982 Acidification Today and Tomorrow. The 1982 Stockholm conference on the acidification of the environment. Ministry of Agriculture. Environment's Committee. RysbergTrycken AB, Uddewalla
• Pietras J.S., Ślęzak A., Witczak S. 1985 Zanieczyszczenia wód podziemnych fluorem w wyniku rozproszenia odpadów poprodukcyjnych Huty Aluminium. - Zeszyty Naukowe AR im. H. Kołłątaja, 18,39-49
• Starek A. 1990a Środki ochrony roślin - pestycydy. W: Chemiczne substancje toksyczne w środowisku i ich wpływ na zdrowie człowieka (red. M.Gumińska). PAN O. Kraków Ossolineum, Wrocław s. 136-151
• Starek A. 1990b Węglowodory chlorowane. W: Chemiczne substancje toksyczne w środowisku człowieka (red. M.Gumińska). PAN O. Kraków, Ossolineum, Wrocław s. 153-162
• Tsuchiya K. 1990 Lead. W: Handbook of the Toxicology of Metals (red. L.Firberg, G.F.Nord- berg, V.Vouk) Elsevier Science Publ. Amsterdam 298-353
• Verhoog W. 1989 Introduction to the Duch situation of water pollution. Overijssel. Manuscript Wallburn A. 1988 Air pollution and acid rain. The biological impact. Longman Scientific and Technical J.Wiley and Sons Inc. New York
• Wróbel S. (red.) 1989 Zanieczyszczenia atmosfery a degradacja wód. Kraków: PAN
• Zagrożenie środowiska przyrodniczego w Polsce. Stan i przeciwdziałania. Warszawa: MOŚZNiL 1991
• Żurek J. (red.) 1993 Standardy EWG w dziedzinie ochrony wód i powietrza. Warszawa: IOŚ, v 5