Ocena zanieczyszczenia powietrza metalami ciezkimi [Pb, Cr] w Warszawie w latach 1992-200 metoda 'moss-bag'

• Autorzy: Dmuchowski W , Badurek M. , Chmielewski w.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Zanieczyszczenie powietrza w Warszawie ołowiem i chromem oceniono na podstawie akumulacji tych metali w mchu Sphagnum recurvum P. BEAUV. metodą „moss-bag". Badania przeprowadzono w latach 1992-2000 na terenie całego miasta, gdzie znajdowało się 230 punktów pomiarowych. Największe i utrzymujące się przez cały cykl badań zanieczyszczenie zarówno Pb jak Cr stwierdzono w rejonie Huty Lucchini na Bielanach i w pobliżu Dworca Głównego, na granicy Ochoty i Woli. Obszary te można określić jako tzw. „gorące miejsca". Zanieczyszczenie ołowiem najwyższe było w 1992 roku i od tego czasu wykazywało tendencje spadkowe, które przejściowo uległy zahamowaniu w 1998 roku. Natomiast zanieczyszczenie chromem w niewielkim stopniu wzrosło w porównaniu z pierwszymi latami badań.

EN

The level of air pollution by lead and chromium was estimated by the „moss-bag" method. As a bioindicator the moss Sphagnum recurvum was used. The tests were carried out in Warsaw within 1992-2000, at 230 measuring points. Alone the years of research the highest air contamination with lead and chromium were revealed on the area of Lucchini Steelworks, the Bielany district, and on the border line between Ochota and Wola districts - in the area of Główny railway station (former central). These places were the „hot spots" during whole study period. According to obtained results the air pollution with lead showed a falling tendency. This tendency stopped in 1998, despite the use of unleaded petrol. It might be due to intensified car traffic and traffic -jams in Warsaw. However, in 2000 the level of lead was lower again than in the previous years. Air pollution by chromium was increasing from 1992. In 2000 a new area of high chromium pollution near Świętokrzyski Bridge was revealed.

Słowa kluczowe

PL

olow; ochrona srodowiska; chrom; wskazniki zanieczyszczen; metale ciezkie; zanieczyszczenia powietrza; bioindykacja; mech; Warszawa; ksztaltowanie srodowiska; metoda moss-bag; zagrozenia srodowiska

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2001
• Tom: 476
• Opis fizyczny: s.99-105,rys.,bibliogr.

Twórcy

autor

Dmuchowski W

• Centrum Zachowania Roznorodnosci Biologicznej PAN, ul. Prawdziwka 2, 02-973 Warszawa

autor

Badurek M.

autor

Chmielewski w.

Bibliografia

• ADRIANO D.C. 1986. Trace Elements in the Terrestrial Environment. Springer-Verlag, New York: 533 ss.
• ALLOWAY B.J., AYRES D.C. 1999. Chemiczne podstawy zanieczyszczenia środowiska. PWN Warszawa: 423 ss.
• CHMIELEWSKI W., DMUCHOWSKI W., GWOREK G. 1993. Wykorzystanie metody „moss bags" do oceny zanieczyszczenia środowiska przyrodniczego. Prądnik. Prace i Materiały Muzeum im. Prof. Wł. Szafera 7-8: 181-185.
• DMUCHOWSKI W., BYTNEROWICZ A. 1995. Biomonitoring of the environmental pollution in Poland using chemical analysis of Scots pine (Pinus silvestris L.) needles. Environmental Pollution 87: 87-104.
• DMUCHOWSKI W., CHMIELEWSKI W. 1999. Zanieczyszczenie powietrza w Warszawie ołowiem w latach 1992-1998. Ocena na podstawie akumulacji w mchu Sphagnum recurvum. Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych 18: 503-509.
• FARKAS E., LOKOS L., VERSEGHENY K. 1985. Lichens as indicators of air pollution in the Budapest Agglomeration. Acta Bot. Hungariana 31: 45-68.
• GOODMAN G.T., ROBERTS T.M. 1971. Plants and Soils as Indicators of Metals in the Air. Nature 231: 287-292.
• GOODMAN G.T., SMITH S., INSHIP H.J. 1975. Moss bags as indicators of airborne metals - an Evaluation. Welsh Office: 365 ss.
• GWOREK В., RUTKOWSKA В., STYPIŃSKI P., CHMIELEWSKI W., DMUCHOWSKI W. 1997. Soil, plant and air contamination by heavy metals in Białystok Agglomeration. Polish Journal of Environmental Studies 6: 57-60.
• KABATA-PENDIAS A., PENDIAS H. 1999. Biogeochemia pierwiastków śladowych. PWN Warszawa: 398 ss.
• LODENIUS M. 1989. Biological monitoring of airborne mercury, w: Man and his Ecosystem. Brasser L.J., Mulder W.C. (eds.), Proceedings of the 8th World Clean Air Congers 11-15 Sept. 1989, vole 3. Elsevier, Amsterdam.
• MAKINEN A. 1987. Sphagnum moss-bags in air pollution monitoring in the city of Helsinki. Symposia Biologica Hungarica 35: 755-776.
• MARTIN M.H., COUGHTREY P.J. 1982. Biological monitoring of heavy metal pollution. Applied Science Publishers. London, New York: 475 ss.
• MORTON S., ROBERTS D. 1991. ATI unicam, atomic absorption spectrometry - methods manual. Issue 2, Unicam LTD: 398 ss.
• VASCONCELOS M.T.S.D., TAVARES H.M.F. 1998. Atmospheric metal pollution (Cr, Сu, Fe, Mn, Ni, Pb and Zn) in Oporto city derived from results for the moss Sphagnum auriculatum bioindicator. Sci. Total Environ. 212: 11-20.