EN
The effects of nitrogen from mineral fertilizers and from manure on the yield of rye and potatoes, as well as the content of the total and mineral nitrogen in soil horizons up to 65 cm, were studied for 3 years. The study results were obtained from fields where rye and potatoes had been cultivated in monocultures from 1923 and from fields on which these plants were cultivated in rotation without manure and without a papilionaceous plant. Combinations of CaPK or PK non-fertilized with nitrogen, CaNPK or NPK fertilized with this component and fertilized with manure applied every year or every 4 years with CaNPK were used for the studies. In the case of similar amounts of N, P, K introduced to soils with manure and mineral fertilizers, greater yield was obtained and better recovery of nitrogen by the plants was observed while using mineral fertilizers. As a result of using sole manure, much more total nitrogen was obtained in all soil layers than in the case of mineral fertilizers. Sections with manure also included greater amounts of mineral nitrogen than the ones with mineral fertilizers, but only in the Ap and Bt horizon.
PL
Przez 3 lata badano działanie azotu z nawozów mineralnych i z obornika na plonowanie żyta i ziemniaków oraz na zawartość N ogólnego i mineralnego w warstwach gleby do 65 cm. Wyniki badań otrzymano z pól, na których uprawiano żyto i ziemniaki w monokulturze od 1923 r. oraz z pól, na których rośliny te uprawiano w zmianowaniu bez obornika i bez rośliny motylkowej. Do badań wykorzystano kombinacje nienawożone azotem CaPK lub PK, nawożone tym składnikiem CaNPK lub NPK oraz z obornikiem stosowanym co rok lub co 4 lata z CaNPK. Przy podobnych ilościach N,P, K wprowadzonych do gleby z obornikiem i z nawozami mineralnymi, większe plony oraz większe wykorzystanie azotu przez rośliny, otrzymano w przypadku nawozów mineralnych. Przy stosowaniu samego obornika otrzymano znacznie więcej azotu ogólnego we wszystkich warstwach gleby niż na nawozach mineralnych. Azotu mineralnego było również więcej w obiektach z obornikiem niż z nawozami mineralnymi, ale tylko w poziomie Ap i Bt.