Stan i dynamika cisa pospolitego Taxus baccata L. w drzewostanach na siedlisku boru wilgotnego i olsu rezerwatu przyrody Jasien

• Autorzy: Bujoczek L , Bujoczek M. , Przybylska K. , Warcicki R.

Warianty tytułu

EN

Present state and population dynamics of English yew Taxus baccata L. in the stands on site of the moist coniferous forest and of the alder swamp in the nature reserve Jasien [central Poland]

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Dynamika zbiorowisk leśnych z obficie występującym cisem pospolitym Taxus baccata jest zagadnieniem stosunkowo mało znanym. Nieliczne dobrze zachowane stanowiska o powierzchni co najmniej kilkunastu hektarów należą do rzadkości. Jednym z nich jest rezerwat przyrody „Jasień” (19,77 ha), gdzie cis występuje na siedlisku boru wilgotnego oraz olsu. Praca przedstawia wyniki inwentaryzacji drzewostanu i odnowień z lat 2001 i 2007 uzyskane z 22 pięcioarowych stałych powierzchni rozłożonych systematycznie na obszarze rezerwatu. W zestawieniu z danymi publikowanymi z lat 1930 i 1959, ukazuje również długookresowe zmiany w populacji cisa. Drzewostany rezerwatu zarówno na siedlisku boru wilgotnego jak i olsu posiadały wysoką zasobność (odpowiednio 356 m3/ ha i 442 m3/ha), bardzo bogaty skład gatunkowy i złożoną strukturę pierśnic. Dodatkowo obficie reprezentowana była warstwa podrostu i podszytu. Porównanie obecnego (z roku 2007) stanu cisa z latami 1930, 1959 wykazuje, że po początkowym wzroście liczebności jego zagęszczenie utrzymuje się na zbliżonym poziomie, a poszczególne osobniki przeżywają przechodząc do wyższych klas grubości. Odnowienie cisa szczególnie na siedlisku olsu jest nieliczne, a pojawiające się naloty nie dorastają do warstwy podrostu. Utrzymywanie się tej tendencji w przyszłości prowadzić będzie do zmniejszania się udziału cisa w składzie gatunkowym drzewostanów rezerwatu

EN

Tree stands with significant admixture of English yew Taxus baccata L. on forest sites of the moist coniferous forest and of the alder swamp occur rarely. Additionally, the big pressure put by a man in the past and the trouble with natural regeneration of the species have adverse influence on its abundance. The study was based on statistic-mathematical control inventory method with 22 sample plots measuring 0,05 ha. Data was collected in 2001 and 2007 years in yew reserve Jasień (19,6 ha). The periodical losses and ingrowth of trees were evaluated. General growth tendency of yew was determined using available results on its abundance from 1930 and 1959 year. In the birch-pine stand on the moist coniferous forest (growing stock 356 m3/ha, number of trees 960 ind./ha, number of upgrowth 4600 ind./ha), number of yew was 100 ind./ha in 2007 year and of “older” upgrowth 250 ind./ha. In the alder stand forest (respectively 442 m3/ha, 654 ind./ha, 3407 ind./ha) number of yew was respectively 56 ind./ha and 6 ind./ha. Regeneration of yew occured rarely and because of low survival rate there were no individuals of yew in the “younger” class of upgrowth that was the effect of unfavourable light conditions. Comparison structure of results from 2007 year showed that the population of yew is getting older and older, but the number of trees is near as it was recorded in 1959 year

Słowa kluczowe

PL

Taxus baccata; siedliska lesne; dynamika drzewostanu; rezerwaty przyrody; bor wilgotny; cis pospolity; Polska Srodkowa; rezerwat Jasien; odnowienia naturalne; ols

• Wydawca: -
• Czasopismo: Chrońmy Przyrodę Ojczystą
• Rocznik: 2009
• Tom: 65
• Numer: 5
• Opis fizyczny: s.375-384,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Bujoczek L

• Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, Al.20 Listopada 46, 31-425 Krakow

autor

Bujoczek M.

autor

Przybylska K.

autor

Warcicki R.

Bibliografia

• Baluta R., Mowszowicz J. 1966. Rezerwaty leśne województwa łódzkiego. Sylwan 110 (8): 53-64.
• Bugała W. 1949. Stan rezerwatu cisowego w Jasieniu pod Radomskiem. Chrońmy. Przyr. Ojcz. 5(1-3): 68-70.
• Bugała W. 1975. Cis pospolity. Monografie popularno-naukowe. Nasze drzewa leśne. PWN, Warszawa, Poznań.
• Dhar A., Ruprecht H., Klumpp R., Vacik H. 2006. Stand structure and natural regeneration of Taxus baccata at “Stiwollgraben” in Austria. Dendrobiology 56: 19-26.
• Gieruszyński T. 1961. Struktura i dynamika rozwojowa drzewostanów rezerwatu cisowego w Wierzchlesie. Ochr. Przyr. 27: 41-90.
• Iszkuło G. 2001. The yew (Taxus baccata L.) of the Cisowy Jar reserve near Olecko. Dendrobiology 46: 33-37.
• Iszkuło G., Boratyński A. 2006. Analysis of the relationship between photosynthetic photon flux density and natural Taxus baccata seedlings occurrence. Acta Oecologica 29(1): 78-84.
• Iszkuło G., Boratyński A., Didukh Y., Romaschenko K., Pryazhko N. 2005. Change of population structure of Taxus baccata L. during 25 years in protected area (Carpathians, Western Ukraine). Pol. J. Ecol. 53: 1323.
• Kondracki J. 2000. Geografia regionalna Polski. PWN, Warszawa.
• Kotkowski K. 1930. Obecny stan rezerwatu cisowego w Jasieniu koło Radomska. Czas. Przyr. 5-7: 188-191.
• Krupiński K.M., Żarski M., Nawrocki J. 2004. Reinterpretacja geologiczno-stratygraficzna osadów interglacjału mazowieckiego w Wylezinie koło Ryk. Przegląd Geologiczny 52, 8/1: 683-692.
• Kulesza W. 1925. Przyczynek do znajomości flory okolic Piotrkowa Trybunalskiego i Radomska. Kosmos 50: 279-282.
• Kulesza W. 1929. Cisy w Jasieniu i Włynicach. Czas. Przyr. 3: 112-113.
• Malitowski J. 1922. Las cisowy w Jasieniu. Ochr. Przyr. 3: 58-61.
• Morawski W. 1923. Cisy w Jasieniu. Las polski 3: 64-65.
• Mowszowicz J., Urbanek H. 1960. Obecny stan rezerwatu cisa w Jasieniu pod Radomskiem. Chrońmy. Przyr. Ojcz. 16(6): 6-14.
• Plan rewizyjnego urządzania rezerwatu częściowego Jasień, na okres od 01 I 1984 r. do 31 XII 1993 r. Nadleśnictwo Radomsko, Obręb Kobiele Wielkie, OZLP w Łodzi.
• Przybylska K. 2005. Specyfika lasów górskich i urządzeniowe konsekwencje tych uwarunkowań. Problemy urządzania lasów górskich. AR im H Kołłątaja w Krakowie.
• Rutkowski B. 1989. Urządzanie lasu cz. I. Skrypty dla szkół wyższych. AR im H Kołłątaja w Krakowie.
• Urbanek H. 1960. Rezerwat cisowy Jasień. Zesz. Nauk. Uniw. Łódz. Seria II, 8: 105-122.
• Warcicki R. 2001. Ocena stanu zasobów leśnych rezerwatu cisowego Jasień. Praca magisterska, Katedra Urządz. Lasu, Wydział Leśny AR Kraków.