Zdrowotnosc jarych roslin krzyzowych a grzyby zasiedlajace ich nasiona

• Autorzy: Majrzak B , Kurowski T.P. , Karpinska Z.

Warianty tytułu

EN

The health condition of spring oilseed crops in relation to the fungi colonising their seeds

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W latach 1999-2001 w Zakładzie Produkcyjno-Doświadczalnym w Bałcynach pod Ostródą przeprowadzono badania mające określić zdrowotność części nadziemnych i nasion następujących jarych roślin krzyżowych: katranu abisyńskiego (Crambe abbysinica Hoechst.) odmiany Borowski, lnianki siewnej (Camelina satira L.) odm. Borowska, rzepaku jarego (Brassica napus ssp. oleifera L.) odm. Margo i rzodkwi oleistej (Raphanus sativus var. oleiferus L.) odm. Pegletta. We wszystkich latach badań na liściach i łuszczynach rzepaku jarego i rzodkwi oleistej oraz na liściach i łodygach katranu abisyńskiego wystąpiła czerń krzyżowych (Alternaria spp.). Najwyższe jej nasilenie na rzepaku jarym i rzodkwi oleistej odnotowano w roku 2000, a najniższe w roku 2001. Najwięcej objawów porażenia na katranie wystąpiło w roku 1999. Lnianka siewna okazała się rośliną słabo atakowaną przez patogeny. Na jej liściach we wszystkich latach badań występowała szara pleśń (Botrytis cinerea), której nasilenie wahało się od 0,1% w roku 2000 do 1,6% w roku 2001. Na łuszczynach choroba ta wystąpiła jedynie w roku 1999 (Ip 6,6%). W roku 2000 na rzepaku jarym i lniance siewnej wystąpił mączniak prawdziwy (odpowiednio Erysiphe crucifearum i E. cichoracearum). Przebieg pogody w latach badań determinował nasilenie chorób na roślinach krzyżowych. Z nasion badanych roślin najczęściej izolowano Alernaria alternata. Gatunek ten stanowił od 37,0% (u katranu) do 63,3% (u rzepaku jarego) wszystkich wyosobnień. Z pozostałych gatunków patogenicznych dla badanych roślin licznie izolowano grzyby z rodzaju Fusarium (F. avenaceum, F. culmorum, F. equiseti i F. oxysporum), które stanowiły od 1,0% (u lnianki) do 17,3% (u katranu) izolatów.

EN

The research was conduced in the years 1999-2000. The aim of the research was to determine the health condition of overground parts and seeds of the following spring oilseed crops: crambe (Crambe abbysinica Hoechsl.) cv. B o r o w s k i, false flax (Camelina sativa L.) cv. B o r o w s k a, spring rape (Brassica napus ssp. oleifera L.) cv. M a r g o and oleiferous radish (Raphanus •tivus var. oleiferus L.) cv. P e g 1 e t t a. In all the years of the research alternaria, light was found on the leaves and siliques of spring rape and oleiferous radish and on the leaves and stems of crambe. False flax proved to be weakly infected by •pathogens. On its leaves gray mould (Botrytis cinerea) was found in all the years, of the research. The disease was found on the siliques only in 1999. In 2000, powdery mildew was found on spring rape and false flax (respectively, Erysiphe cifearum and E. cichoracearum). The weather conditions affected the intensity the diseases on the studied spring oilseed crops. Alernaria genus, especially A. alternata was most commonly isolated from the of examined p!ants. It constituted from 37% (in crambe) to 63.3% (in spring) of all the isolates. Of the remaining pathogenic species, numerous fungi of Fusarium genus (F. avenaceum, F. culmorum, F. equiseti and F. oxysporum) isolated. They constituted from 1.0% (false flax) to 17.3% (crambe) of the isolates.

Słowa kluczowe

PL

rzepak; przedplony; zdrowotnosc roslin; choroby grzybowe; rzodkiew oleista; czesci nadziemne; porazenie roslin; uprawa roslin; nasiona; grzyby zasiedlajace nasiona; katran abisynski; krzyzowe; lnicznik siewny

EN

rape; forecrop; plant health; fungal disease; oil radish; aboveground organ; plant infestation; plant cultivation; seed; fungi colonizing seed; crambe; cruciferous plant; false flax

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Agrobotanica
• Rocznik: 2002
• Tom: 55
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.199-210,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Majrzak B

• Uniwersytet Warminsko-Mazurski, ul.Prawochenskiego 17, 10-722 Olsztyn

autor

Kurowski T.P.

autor

Karpinska Z.

Bibliografia

• Andrzejewska J., 1999. Międzyplony w zmianowaniach zbożowych. Post. Nauk Roln. 1: 19-31.
• Ciepielewska D., Murawa D., Majchrzk B., Sądej W., Adomas B., Nietupski M., 1997. Występowanie agrofagów na dwóch odmianach rzepaku jarego w 1996 roku w warunkach glebowo-klimatycznych w ZPD Bałcyny. Rośl. Ol. XVIII (2): 357-364.
• Czyżewska S., 1969. Alternarioza modraka abisyńskiego (Crambe abbysinica Hoechst.). Acta Mycol. 5: 173-211.
• Czyżewska S., 1971. Patogeniczność grzybów z rodzaju Alternaria wyizolowanych z Crambe abbysinica Hoechst. Acta Mycol. VII (2): 171-239.
• Drozdowska L., 1994. Rola biologiczna glukozynolanów. Post. Nauk Roln. 5: 62-67.
• Harman G.E., 1982. Mechanisms of seed infection and pathogenesis. Amer. Phytopath. Soc. 73 (2): 326-329.
• Havel J., 1995. Alternativni olejniny - Alternatywne rośliny oleiste. Rośl. Ol. XVI (1): 83-90.
• Hillstrand D.S., Auld D.J., 1982. Comparative evaluation of four techniques for screening winter peas for resistance to Phoma medicaginis var. pinodella. Crop Science. 22 (2): 282-287.
• Kuś J., Jończyk K., 1999. Wpływ międzyplonów i sposobu uprawy roli na plonowanie roślin i zawartość azotu mineralnego w glebie. Rocz. Nauk Roln. 114, 3-4: 83-95.
• Kuś J., Jończyk K., 2000. Regenerująca rola międzyplonów w zbożowych członach zmianowania. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 470: 59-65.
• Majchrzak B., 1998. Wpływ stresu chłodno-wodnego na kiełkowanie nasion i zdrowotność siewek wybranych roślin strączkowych. Wydawn. UWM Olsztyn, Rozprawy i Monografie. 1: 1-55.
• Makulec I., Marczak E., Lipkowski A., Baranowska B., 1995. Przeciwbakteryjne i przeciwgrzybowe działanie glukozynolanów wyekstrahowanych ze śruty rzepaku. Rośl. Ol. XVI: 255-259.
• Murawa D., Ciepielewska D., Majchrzak B., 1996. Agrofagi rzepaku jarego. Rośl. Ol. XVII (2): 361-366.
• Narkiewicz-Jodko M., 1986. Wartość siewna przechowywanego ziarna trzech zbóż w aspekcie fitopatologicznym. Zesz. Nauk. ART Wrocław, Rozprawy. 55.
• Nowicki B., 1995. Patogeniczne grzyby zasiedlające nasiona łubinu wąskolistnego. Acta Agrobot 48 (2): 59-64.
• Plachka E., 1996. Występowanie chorób grzybowych na rzepaku ozimym w Republice Czeskiej w 1995 roku. Rośl. Ol. XVII (1): 171-178.
• Podlaska J., 1996. Nowe rośliny uprawne na cele spożywcze, przemysłowe i odnawialne źródła energii. Rośl. Ol. XVII (1): 87-106.
• Richardson M.J., 1996. Seed mycology. Mycol. Res. 100 (4): 385-392.
• Sadowski Cz., Budzyński W., 1995. Zdrowotność rzepaku ozimego uprawianego bez zwalczania szkodników w warunkach rejonu olsztyńskiego. Rośl. Ol. XVI (2): 229- 234.
• Sadowski Cz., Muśnicki Cz., Lemańczyk G., 1995. Zdrowotność rzepaku ozimego uprawianego bez zwalczania szkodników w warunkach rejonu poznańskiego. Rośl. Ol. XVI (2): 221-227.
• Schnug E., Ceynowa J., 1990. Phytopathological aspects of glucosinolates in oilseed rape. J. Agronomy and Crop Science. 165: 319-328.
• Smolińska U., 1996. Działanie izotiocyjaninów na Fusarium oxysporum Schlecht. Mat. z Symp. „Nowe kierunki w fitopatologii" Kraków 11-13 IX 1996: 349-352.
• Weber Z., Karolewski Z., 1995. Występowanie cylindrosporiozy na rzepaku ozimym w rejonie Poznania. Rośl. Ol. XVI: 245-249.
• Wojciechowski W., 1998. Międzyplony ścierniskowe jako czynnik zapobiegający negatywnym skutkom wysycenia struktury zasiewów zbożami. Post. Nauk Roln. 5: 29-36.
• Zarzycka H., 1969. Badania nad patoganicznością grzybów z rodzaju Fusarium występujących na modraku abisyńskim Crambe abbysinica Hoechst. Acta Mycol. 5: 61-109.