Uwarunkowania genetyczne oraz współzależności plonu i wybranych cech użytkowych pszenicy ozimej (Triticum aestivum L.)

• Autorzy: Wegrzyn S. , Wojas T. , Smialowski T.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Na podstawie analizy doświadczeń hodowlanych z rodami pszenicy ozimej omówiono genetyczne uwarunkowanie i współzależności takich cech, jak: plon z poletka, masa 1000 ziaren, liczba dni od 1 maja do kłoszenia, wysokość roślin oraz odporność na choroby grzybowe: mączniak, rdzę brunatną, plamistości liści i septoriozę kłosa. Wszystkie cechy, z wyjątkiem plonu, odporności na plamistości liści i septoriozę kłosa, odznaczały się wysokim współczynnikiem genetycznego uwarunkowania, w granicach 0,78–0,94. Dla trzech ostatnich cech współczynnik ten był średni: od 0,43 do 0,56, przy czym najniższa wartość odnosi się do plonu. Obliczone korelacje miały w większości niskie i średnie wartości; korelacje genotypowe były z reguły nieznacznie wyższe, co oznacza że korelacje fenotypowe były uwarunkowane głównie genotypem roślin. Dla kilku par cech wartości korelacji były statystycznie istotne. Najsilniej skorelowane dodatnio były: odporność na plamistości liści z liczbą dni do kłoszenia, odporność na plamistości liści z odpornością na septoriozę kłosa, plon z masą 1000 ziaren oraz odporność na septoriozę kłosa z wysokością (ta ostatnia zależność jest niekorzystna z punktu widzenia hodowli). Wykazano także ujemną, niezbyt wysoką, lecz statystycznie istotną korelację pomiędzy plonem a liczbą dni do kłoszenia, co oznaczało wyższy plon form wcześniejszych.

EN

Basing on the results of breeding trials with winter wheat strains the heritability and interrelationships of such traits as: grain yield, 1000 kernel weight, number of days from 1st May to heading, plant height and resistance to fungal diseases (powdery mildew, leaf rust, leaf and ear septorias). All the traits under study, except grain yield and resistance to leaf and ear septorias, showed high heritability coefficient, ranging from 0.78 to 0.94. For the last three mentioned traits this coefficient amounted from 0.43 to 0.56 (the lowest value refers to grain yield). Correlation coefficients, both phenotypic and genotypic, attained medium to low values, although in several cases they were statistically significant. Genotypic correlation values exceeded, as a rule, those of phenotypic correlation; that indicated at the dependence of phenotypic correlation on plant genotype. The highest positive correlations were shown for the following pairs of traits: resistance to leaf septoria and number of days to heading, resistance to leaf septoria and resistance to ear septoria, grain yield and 1000 kernel weight, resistance to ear septoria and plant height (the latter was disadvantageous to breeding). On the other hand, correlation between yield and number of days to heading was negative, i.e. earlier forms had higher grain yield.

Słowa kluczowe

PL

hodowla roslin; cechy genetyczne; Triticum aestivum; genetyka roslin; odpornosc roslin; pszenica ozima; wartosc uzytkowa; plonowanie

EN

plant breeding; genetic trait; Triticum aestivum; plant genetics; plant resistance; winter wheat; utility value; yielding

• Wydawca: -
• Czasopismo: Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin
• Rocznik: 2002
• Tom: 223-224
• Opis fizyczny: s.77-86,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Wegrzyn S.

• Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roslin, Krakow

autor

Wojas T.

autor

Smialowski T.