Biomonitoring zagrożeń ekologicznych związkami fluoru z wykorzystaniem ślimaków z rodzaju Helix jako biomarkera

• Autorzy: Rac M. , Machoy Z. , Chlubek D. , Jakubowska K.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Oceniono muszle ślimaków pod względem ich przydatności jako bioindykatora do monitoringu zagrożeń ekologicznych związkami fluoru oraz zweryfikowano hipotezę o istotnym wpływie toksycznych związków fluoru na bilans energetyczny mięśnia nogi ślimaka Helix aspersa maxima. Materiałem badawczym byly muszle zebrane na terenie Polski i Słowacji, muszle ślimaków hodowlanych oraz wycinki mięśnia nogi ślimaków hodowlanych. Fluorki oznaczono elektrodą jonoselektywną i metodą chromatografii gazowej, a pochodne purynowe metodą HPLC. Analiza statystyczna uzyskanych wyników wskazuje na możliwość wykorzystania muszli do biomonitoringu skażeń fluorkiem. Fluorki mają także istotny wpływ na gospodarkę energetyczną mięśni ślimaka, a określenie zawartości: AMP, GMP, Guo oraz wartość AEC w mięśniu nogi wydaje się być uniwersalnym wskaźnikiem upośledzenia funkcji metabolicznych ślimaków.

EN

The aim of this work was to determine the bioaccumulation of fluoride in shells of snails. It was hoped that this approach would verify the hypothesis that snails are suitable for the monitoring of environmental hazards. Additionally, the toxicity of fluorides administered orally on the energy balance of the snail's foot was investigated based on measurements of concentrations of nucleosides, nucleotides and their products. Fluoride concentrations in pulverized shells were measured using an ion-selective electrode. Gas chromatography was used to determine fluoride concentrations in muscles of the foot. Purines were measured in foot muscle slices with HPLC. Statistical analysis was done with non-parametric tests. Accumulation of fluoride in shells is a suitable indicator for biomonitoring. Shells seem to be more suited for this aim. For high levels of fluoride, it seems reasonable to measure the content of AMP, GMP, Guo or the value of AEC, which appear to serve as universal indicators of depressed metabolic function.

Słowa kluczowe

PL

fluor; slimaki; Helix aspersa maxima; monitoring biologiczny; oznaczanie; bioindykatory; muszle; zwiazki fluoru; ekotoksycznosc; zagrozenia srodowiska; zanieczyszczenia srodowiska

• Wydawca: -
• Czasopismo: Journal of Elementology
• Rocznik: 2003
• Tom: 08
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.97-106,tab.,rys.,bibliogr.

Twórcy

autor

Rac M.

• Akademia Medyczna, Szczecin

autor

Machoy Z.

autor

Chlubek D.

autor

Jakubowska K.

Bibliografia

• Bradford M.M. 1976. A rapid, and sensitive method for the quantitation of microgram quantities of protein utilizing the principle of protein - dye binding. Anal. Biochem., 72: 248 - 254.
• Durda A., Machoy Z., Siwka W., Samujło D. 1986. Ocena sposobów przygotowania materiału badawczego do oznaczania fluorków. Bromat. Chem. Toksykol., 19: 209-213.
• Dwojak M., Zakrzewska H. 1999. Fluor w muszlach ślimaka winniczka (Helix pomada). Metabolizm fluoru, 9: 32-36.
• Gumińska M. 1986. Interakcja fluoru i magnezu w badaniach in vitro i in vivo. Metabolizm fluoru, 3: 67-68.
• Gumińska M. 1983. The effect of fluoride metabolism. Czas. Stomatol., 36: 645-648.
• Ignacak J., Gumińska M., Stachurska M.B. 1990. Fluoride and magnesium in urine of humans living in polluted environment. Arch. Ochr. Środ., 3-4: 117-122.
• Mikołajek W., Jakubowska K., Ogoński T. 1996. Ocena zawartości fluorków w nerkach szczurów eksponowanych na działanie fluoru drogami pokarmową lub wziewną. Metabolizm fluoru, 7: 72-75.
• Lassocińska A., Chmielewski K., Domażalska E. 1982. Ocena oznaczalności fluoru w materiale biologicznym za pomocą jonoselektywnej elektrody fluorkowej. Metabolizm fluoru, 2: 22-25.
• Mokrzyński S., Machoy Z. 1988. Synergizm i antagomizm fluorkowy. Wszechświat, 89: 172-174.
• Shearer T.R. 1974. Comparative metabolic responses of rat kidney and liver to acute doses of fluoride. Proc. Soc. Experiment. Biol. Med., 146: 209-211.
• Safranow K., Machoy Z., Ciechanowski K. 2000. Analysis of purines in urinary calculi by high - performance liquid chromatography. Anal. Biochem., 286: 224-230.
• Smoleński R.T., Lachno D.R., Ledingham S.J.M., Yacoub M.H. 1990. Determination of sixteen nucleotides, nucleosides and bases using high performance liquid chromatography and its application to the study of purine metabolism in hearts for transplantation. J. Chromatogr., 527: 414-420.
• Yamamoto G., Kimura T., Ando T., Yoshitake K. 2000. A comparative study of gas chromatographic determination of fluoride with several alkysilane extractants. XXIII Conference of ISFR, Szczecin, 65.