Badania składu mineralnego powierzchniowych warstw szkliwa zębów ludzkich pochodzących z wykopalisk archeologicznych przy użyciu kwasowej biopsji szkliwnej

• Autorzy: Chlubek D , Sikora M. , Kwiatkowska B. , Gronkiewicz S.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem pracy było wykorzystanie kwasowej biopsji szkliwa do oceny zawartości fluorków i magnezu w powierzchniowych warstwach szkliwa zębów pochodzących z wykopalisk archeologicznych, przy uwzględnieniu ich wieku chronologicznego, wieku osobniczego oraz głębokości trawienia tkanki. Materiał badawczy stanowiły 44 zęby przedtrzonowe i trzonowe pobrane z czaszek pochodzących z dwóch serii szkieletowych z Wrocławia datowane na X-XII w. oraz na XV-XVI w. Grupę kontrolną stanowiło 16 zębów usuniętych ze wskazań periodontologicznych i protetycznych od osób dorosłych w wieku 32-68 lat zamieszkałych na terenie Szczecina. W grupach badanych wyselekcjonowano podgrupy różniące się wiekiem osobniczym: adultus (25-45 lat) i maturus (45-65 lat). Stosując metodę kwasowej biopsji szkliwa uzyskano mikropróbki tkanki trzech powierzchniowych warstw szkliwa z powierzchni policzkowej zębów. Pomiary stężenia fluorków przeprowadzono metodą chromatografii gazowej, natomiast stężenie magnezu mierzono przy użyciu spektrometru absorpcji atomowej. Stężenia fluorków we wszystkich warstwach szkliwa wzrastały wraz z obniżaniem wieku chronologicznego zębów. Podobną tendencję zmian zaobserwowano w przypadku magnezu, ale tylko w dwóch najbardziej powierzchniowych warstwach szkliwa. We wszystkich grupach, zarówno w przypadku fluorków jak i magnezu, stwierdzano spadek stężenia badanych pierwiastków wraz z głębokością trawienia szkliwa. Nie wykazano różnic statystycznie istotnych w stężeniach fluorków i magnezu pomiędzy podgrupami wyselekcjonowanymi na podstawie wieku osobniczego.

EN

The aim of the study was to determine fluoride and magnesium concentrations in superficial enamel layers of teeth from archeological excavations in relation to chronological age, individual age and depth of enamel etching. Fourty four premolars and molars from two excavations were used: I - from the municipal cemetery of Ołbin (dated back to the 10- 12th AD) and II - from the churchyard of S.Elizabeth in Wroclaw (dated back to the 15-16th AD). Control group was composed of sixteen teeth extracted from adults (32-68 years of age) living in the city of Szczecin. According to the individual age examined groups were divided into two subgroups: adultus (25-45 years) and maturus (45-65 years). By means of enamel biopsy, microprobes of three superficial enamel layers were taken from the buccal surface of each tooth. Fluoride and magnesium concentrations were determined chromatografically and absorptiometrically, respectively. Fluoride concentrations in all enamel layers decreased with the prolongation of the chronological age of teeth. Same tendency was found in the case of magnesium concentration in two top enamel layers. Fluoride and magnesium concentrations in all groups decreased in relation to depth of enamel etching. Individual age was not a factor differentiating the fluoride and magnesium content of superficial enamel layers in this study.

Słowa kluczowe

PL

biopsja kwasowa; zeby; szkliwo; magnez; wykopaliska; oznaczanie; fluorki

EN

acid biopsy; tooth; enamel; magnesium; excavation; determination; fluoride

• Wydawca: -
• Czasopismo: Biuletyn Magnezologiczny
• Rocznik: 2001
• Tom: 06
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.110-117,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Chlubek D

• Pomorska Akademia Medyczna, al.Powstancow Wlkp. 72, 70-111 Szczecin

autor

Sikora M.

autor

Kwiatkowska B.

autor

Gronkiewicz S.

Bibliografia

• Aoba T., Shimoda S., Moreno E.C. 1992. Labile or surface pools of magnesium, sodium and potassium in developing porcine enamel mineral. J. Dent. Res., 71, 1826-1831.
• Bruun C., Munksgaard E.C., Stoltze K. 1975. A field biopsy method for fluoride determinations in human surface enamel. Community Dent. Oral Epidemiol., 3, 217-222.
• Chlubek D., Noceń I., Dąbrowska E., Żyluk B., Machoy Z., Kwiatkowska B. 1996. Fluoride accumulation in human skulls in relation to chronological age. Fluoride, 29, 131-134.
• Chow L.C., Beaundreau G.M., Brown W.E. 1985. Enamel fluoride profile construction from biopsy data. Caries Res., 19, 103-112.
• Itthagarun A., Wei S.H.Y. 1996. Analysis of fluoride ion concentrations and in vitro fluoride uptake from different commercial dentifrices. Int. Dent. J., 46, 357-361.
• Łagocka R. 2000. Opracowanie metody pobierania mikro prób szkliwa w celu analizy zawartości fluorków i magnezu w powierzchniowych warstwach szkliwa stałych zębów ludzkich w badaniach in vitro. Rozprawa doktorska, PAM, Szczecin.
• Munksgaard E.C., Bruun C. 1973. Determination of fluoride in superficial enamel biopsies from human teeth by means of gas chromatography. Arch. Oral Biol., 18, 735-744.
• Noceń I. 1999. Analiza porównawcza skladu mineralnego kości u ludzi w materiale archeologicznym z różnych rejonów Polski. Ann. Acad. Med. Stetin., 45, 25-39.
• Piontek J. 1985. Biologia populacji pradziejowych. Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
• Toth Z., Gintner Z., Banoczy J., Philips P.C. 1997. The effect of fluoridated milk on human dental enamel in an in vitro demineralization model. Caries Res., 31, 212-215.
• Thylstrup A. 1981. Is there a biological rationale for prenatal fluoride administration? J. Dent. Child., 48, 103-108.
• Trykowski J., Obersztyn A. 1983. Rola jonu fluorkowego w utrzymaniu kariostazy. Czas. Stomat., 36, 817-823.
• Wierzbicka M. 1993. Współczesna koncepcja mechanizmu kariostatycznego fluorkowanych past do zębów. Mag. Stom., 2, 16-17.
• Wochna-Sobańska M. 1996. Współczesne poglądy na temat stosowania fluoru w profilaktyce próchnicy. Nowa Stom., 1, 3-4.
• Wochna-Sobańska M. 1997. Racjonalne wykorzystanie związków fluoru w zapobieganiu próchnicy. Czas. Stomat., 50, 254-256.