Acidification of the Waksmundzki Stream [The Polish Tatra Mountains] affected by atmospheric pollution

• Autorzy: Grodzinska-Jurczak M. , Krywult M.
• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

During the period May-October 1991 a hydrochemical investigation was carried out in the Waksmundzka Valley lying on the granite substratum of the High Tatra Mountains. An acidification of the Waksmundzki Stream dependent on precipitation was observed in spring, while heavy late summer and autumn rainfall reduced the quantity of the acidic substances. Differences in the stream chemistry between the upper and lower part of the catchment were also observed. The small amount of groundwater entering the lower part of the stream is believed to be responsible for it.

PL

Przeprowadzono fizyko-chemiczne analizy wody potoku Waksmundzkiego (tabela I, ryc. 1.) oraz badania opadów atmosferycznych występujących w okolicy strumienia (tabela II). Próby wody z potoku i opadów atmosferycznych z deszczomierzy ustawionych na śródleśnych polanach pobierano co miesiąc, w okresie od maja do października 1991. Przewodnictwo elektryczne, pH i stężenie dwutlenku węgla oznaczano w próbach podczas ich poboru, stężenie siarczanów, azotanów, fosforanów, amoniaku oraz sodu, potasu i wapnia analizowano następnego dnia w laboratorium (tabele I, II, ryc. 1). Stwierdzono istotny wpływ opadu atmosferycznego na zakwaszenie się wód potoku, najsilniej zaznaczający się w okresie wiosny. Zaobserwowano również, iż długotrwałe i obfite opady występujące późnym latem i jesienią spowodowały znaczny spadek stężeń substancji powodujących zakwaszenie wód potoku. Zaznaczyła się również istotna różnica w chemiźmie strumienia pomiędzy górną - zalesioną i dolną - niezalesioną częścią zlewni. Może mieć na to wpływ nieco inny charakter podłoża w dolnej części potoku.

Słowa kluczowe

PL

dwutlenek wegla; sod; Tatry Wysokie; Polska; stezenie zanieczyszczen; potas; zakwaszanie srodowiska; zanieczyszczenia srodowiska; zanieczyszczenia wod; azotany; fosforany; wapn; opady atmosferyczne; analiza wody; pH; siarczany; amoniak; Potok Waksmundzki

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Hydrobiologica
• Rocznik: 1992
• Tom: 34
• Numer: 1-2
• Opis fizyczny: s.19-28,wykr,tab,bibliogr.

Twórcy

autor

Grodzinska-Jurczak M.

• Jagiellonian University, ul.Ingardena 6, 30-060 Krakow

autor

Krywult M.

Bibliografia

• A b e r J. D., J. M. Mellilo, K. J. Nadelhoffer, J. Pastor, R. D. Boone, 1991. Factors controlling nitrogen cycling and nitrogen saturation in northern temperate forest ecosystems. Ecological Applications, 1 (3), 303-315.
• B i a ł o b o k S., 1989. Zycie drzew w skażonym środowisku. [Trees in a polluted area]. Warszawa-Poznań, PWN, 499 pp.
• Blalock H. M., 1977. Statystyka dla socjologów [Statistics for sociologists]. Warszawa, PWN, 511 pp.
• Gieysztor J., 1961. Studia hydrologiczne nad potokami tatrzańskimi [Hydrological studies on Tatra streams]. Warszawa, Wyd. Geol., 26, 1-80.
• Grodziński W., J. Weiner, P. F. Maycock, 1984. Forest ecosystems in industrial regions. New York. Springer - Ver., 277 pp.
• Haines T. A., J. Akielaszek, 1983. A regional survey of chemistry of headwater lakes and streams in Northern England: Vulnerability to Acidification. Air Pollut. and Acid Rain, report no. 15.
• Hermanowicz W., W. Dożańska, J. Dojlido.B. Koziorowski, 1976. Fizyko - chemiczne badania wody i ścieków [Physico - chemical investigations of water and sewage], Warszawa, Arkady, 847 pp.
• Keller W., 1983. Spring pH and alkalinity depression in Lake Superior tributaries. J. Great Lakes Res., 9 (3), 425-429.
• Keller W., J. R. P i t b 1 a d o , 1986. Water quality changes in Sudbury area lakes: a comparison of synoptic surveys in 1974-76 and 1981-83. Water, Air and Soil Pollut., 29, 285-296.
• Kerekes J., B. Freedman, 1989. Seasonal variations of water chemistry in oligotrophic streams and rivers in Kejimkujik National Park, N. Scotia. Water, Air and Soil Pollut., 46, 131-144.
• Krywult M., 1990. Effect of acidification of small ponds in the Polish Tatra Mountains by fallout of pollutants. Acta Hydrobiol., 32, 329-344.
• N y k a J., 1973. Tatry Polskie - Przewodnik [The Polish Tatra Mountains - A quide] 2nd Ed. (expanded), Warszawa, Sport i Turystyka, 224 pp.
• Paschalski J., 1963. Próba charakterystyki wód tatrzańskich na podstawie zdolności buforowych [Characteristic of the Tatra waters on the basis of their buffering capacity]. Pol. Arch. Hydrobiol., 11, 349-382.
• S e i p H. M., S. Andersen, A. Henriksen, 1990. Geochemical control of Al concentrations in acidified surface waters. J. Hydrol., 116, 299-305.
• S t u c h l i k E., 1985. Vliv kyselich srazek na vody na uzeni Tatranskhego Narodniho Parku [The effect of acid precipitation on waters in the Tatra National Park]. Zb. pr. TPN, 173-212.
• Sutcliffe D. W., T. R. Carrick, 1988. Alkalinity and pH of tarns and streams in the English Lake District (Cumbria). Freshwat. Biol., 19, 179-189.
• Sverdrup H. U., 1986. A Scandinavian model used to predict the reacidification of limed lakes in Nova Scotia and Ontario in Canada. Water, Air and Soil Pollut., 31, 689-707.
• Szafer W., K. Zarzycki (Eds), 1972. Szata roślinna Polski [Flora of Poland]., 2nd Ed., I-II, Warszawa, PWN, 1-615, 1-347.
• T r a f a s K., 1985. Atlas TPN [Atlas of the Tatra National Park].Zakopane-Kraków, PTPNOZ, 47 map, 39cm.
• Turzański K. P., 1991. Zanieczyszczenie wód opadowych południowej Polski, kwaśne deszcze i ich monitoring. [Pollution of precipitation of southern Poland, acid rains and their monitoring]. Zeszyty Naukowe, 34, 106 pp.
• Ulrich B., 1984. Waldsterben durch saure Niederschlage. Die Umschau, 11, 348-355.
• Weatherley N. S., S. J. Ormerod, 1991. The importance of acid episodes in determination of faunal distribution in Welsh streams. Freshwat. Biol., 25, 71-84.
• Wróbel S., 1990. Próby neutralizacji wód zakwaszonych za pomocą dolomitu. W: Zanieczyszczenie atmosfery i wód. [Attempts of neutralization of acidified water by means of dolomite. In: Pollution of the atmosphere and water degradation]. Proc. Symp., Kraków 14, 15. XI. 1990, 123-131.