Real insolation deficiency during the cool half-year in Poland

• Autorzy: Kozminski C , Michalska B.

Warianty tytułu

PL

Niedobory uslonecznienia rzeczywistego w polroczu chlodnym w Polsce

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Decadal sums of real insolation in October–March of the years 1976–2000 at 46 meteorological stations operated by the Institute of Meteorology and Water Management (IMWM) were used to identify temporal and spatial characteristics of real insolation deficiency (i.e., daily insolation of less than 4 h). Three periods of real insolation deficiency-induced discomfort were identified in the cool half-year: period of high discomfort, from the first decade of October to the third decade of November; period of medium discomfort, from the first decade of December to the first decade of January; and period of low discomfort, from the second decade of January to the third decade of March. The duration of periods with daily real insolation less than 4 h in was found to vary spatially in Poland, the difference exceeding one month (170–200 days on the average). The duration of insolation deficiency was found to decrease southwards, except for a zone extending from Racibórz to Tarnów where, because of the excessive air pollution and cloudiness, the deficiency period is by about 20 days longer than in the adjacent areas. The northern part of the country features frequent (more than 40%) long-lasting deficiency periods with the mean daily insolation not longer than 1 h. Under the climatic regime of Poland, the frequency of years with real insolation <1 h stretching for ≥ 6 decades in the cool half-year was found to range from 4 to 16%, the frequency in the area of Suwałki being as high as 20%. No such long-lasting periods of real insolation < 1 h are experienced in the mountainous areas. Using the real insolation deficiency index Wnu, the area of Poland was divided into 4 insolation deficiency zones, the deficiency ranging from low to very high.

PL

Wykorzystując dekadowe sumy usłonecznienia rzeczywistego z 46 stacji meteorologicznych IMGW od października do marca, za lata 1976–2000, opracowano czasową i przestrzenną charakterystykę jego niedoborów, trwających poniżej 4 godz. dziennie. W chłodnej porze roku wydzielono 3 okresy dyskomfortu usłonecznienia rzeczywistego: od 1. dekady października do 3. dekady listopada – duży dyskomfort, od 1. dekady grudnia do 1. dekady stycznia – średni dyskomfort, od 2. dekady stycznia do 3. dekady marca – mały dyskomfort. Przestrzenne zróżnicowanie długości okresu z usłonecznieniem rzeczywistym poniżej 4 godz. dziennie wynosi w Polsce ponad miesiąc (średnio 170–200 dni), zmniejszając się ku południowi, za wyjątkiem strefy rozciągającej się od Raciborza po Tarnów, gdzie z powodu nadmiernego zanieczyszczenia powietrza i zachmurzenia okres ten jest dłuższy o ok. 20 dni w porównaniu z sąsiednimi terenami. Na północy kraju często występują (ponad 40%) długotrwałe okresy ze średnim dziennym usłonecznieniem nie przekraczającym 1 godz. W klimatycznych warunkach Polski, w półroczu chłodnym, częstość lat z ciągami trwającymi ≥ 6 dekad z usłonecznieniem rzeczywistym < 1 godz. wynosi od 4 do 16%, a jedynie w rejonie Suwałk – 20%. Na obszarze gór nie notuje się tak długich okresów z usłonecznieniem. Uwzględniając wielkość wskaźnika niedoboru usłonecznienia rzeczywistego Wnu wydzielono w Polsce 4 strefy niedoborów – od małych do bardzo dużych.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Polish Journal of Natural Sciences
• Rocznik: 2008
• Tom: 23
• Numer: 3
• Opis fizyczny: p.548-562,fig.,ref.

Twórcy

autor

Kozminski C

• Agricultural University of Szczecin, Papieza Pawla VI 3, 71-469 Szczecin, Poland

autor

Michalska B.

Bibliografia

• Biuletyny IMGW. 1976–2000. Warszawa.
• BŁAŻEJCZYK K. 2004. Bioklimatyczne uwarunkowania rekreacji i turystyki w Polsce. Pr. Geogr., 182.
• CZARNECKA M., KOŹMIŃSKI C. 2006. Meteorologia a zanieczyszczenie atmosfery. AR Szczecin, Uniwersytet Szczeciński, monogr., ss. 198.
• DEGIRMENDŹIĆ J. 2004. Zmiany usłonecznienia w Polsce i ich uwarunkowania cyrkulacyjne. W: Skala uwarunkowania i perspektywy współczesnych zmian klimatycznych w Polsce. Red. K. Kożuchowski. Ust., Łódź, s. 9–23.
• FREITAS C.R. DE. 2003. Turismclimatology: evaluating environmental information for decision making and business planning in the recreation and tourism sector. Int. J. Biomet., 48: 45–54.
• KOZŁOWSKA-SZCZĘSNA T., KRAWCZYK B., KUCHCIK M. 2004. Wpływ środowiska atmosferycznego na zdrowie i samopoczucie człowieka. IGiPZ. PAN, monogr. 4, Warszawa.
• KOŹMIŃSKI C., MARTYN D. 2004. Klimat Europy. Przewodnik encyklopedyczny po współczesnej Europie. Wyd. Kurpisz S.A, Poznań, ss. 77–92.
• KOŹMIŃSKI C., MICHALSKA B. 2005. Usłonecznienie w Polsce. AR Szczecin, Uniwersytet Szczeciński, ss. 110.
• KOŹMIŃSKI C., MICHALSKA B. 2005. Prawdopodobieństwo usłonecznienia rzeczywistego w Polsce. Acta Agrophysica, 5 (3): 669–682.
• KOŹMIŃSKI C., MICHALSKA B. 2006. Usłonecznienie efektywne w Polsce. Balneologia Polska, t. XL VIII, ss. 46–50.
• KUCHCIK M., BŁAŻEJCZYK K. 2001. Wpływ warunków pogodowych na zachorowalność i umieralność mieszkańców Krakowa. W: Badania środowiska fizycznogeograficznego aglomeracji warszawskiej. Red. B. Krawczyk, G. Węcławowicz. Prace Geogr. IGiPZ PAN, 180: 71–81.
• MARKHAM S.E., MARKHAM I.S. 2005. Biometeorological effecs on worker absenteeism. Int. J. Biomet., 5(49): 317–324.
• OSUCHOWSKA-KLEIN B. 1991. Katalog typów cyrkulacji atmosferycznej (1976–1990). IMGW, Warszawa.
• PAPIERNIK Z. 2004. Wskaźniki klimatu odczuwalnego w Polsce, zmiany w okresie 1951–2000 i prognoza na lata 2051–2060. W: Skala uwarunkowania i perspektywy współczesnych zmian klimatycznych w Polsce. Red. K. Kożuchowski. Ust., Łódź, s. 139–171.
• TREPIŃSKA J., PIOTROWICZ K., BĄKOWSKI R., BOLECHAŁA F. 2006. Pogoda a samobójstwa. Balneologia Polska, XLVIII (1): 51–55.