System studiow i planow zagospodarowania przestrzennego po reformie administracyjnej panstwa

• Autorzy: Wysocka E

Warianty tytułu

EN

The system of spatial management studies and plans after the state administrative reform

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

W Instytucie Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej w ramach działalności statutowej podjęto prace nad określeniem systemu studiów i planów zagospodarowania przestrzennego odpowiadającego aktualnym wymaganiom. Podstawy metodyczne planowania przestrzennego wynikają z jego istoty, cech przedmiotu i podmiotu planowania oraz przyjętego założenia jedności merytorycznej i metodycznej, opartej o paradygmat zrównoważonego rozwoju. Działalność planowania przestrzennego konkretyzuje się na trzech poziomach funkcjonowania państwa, tj. krajowym, regionalnym i lokalnym. Na poziomie krajowym eksponowane są elementy zagospodarowania przestrzennego decydujące o spójności państwa unitarnego i o charakterze współpracy międzynarodowej. Poziom regionalny wydobywa swoiste cechy poszczególnych obszarów kraju, wskazując na zróżnicowane przestrzennie ograniczenia i predyspozycje rozwoju. Na poziomie lokalnym tworzone są podstawy merytoryczne i formalno-prawne realizacji przedsięwzięć przewidywanych na wszystkich poziomach planowania przestrzennego. Te trzy poziomy planowania przestrzennego mają w stosunku do siebie charakter komplementarny, tworząc razem układ zhierarchizowany bez wzajemnego, arbitralnego podporządkowania. Głównym podmiotem planowania przestrzennego są samorządy terytorialne reprezentujące społeczeństwo na właściwych im poziomach, zgodnie z przyznanymi im kompetencjami. Gwarantem spójności merytorycznej i metodycznej planowania przestrzennego jest wypracowana i sprawdzona w praktyce metoda zintegrowanego planowania strategicznego. Przesłanek do doskonalenia planowania przestrzennego dostarczyły doświadczenia nad opracowaniem kolejnych koncepcji polityki przestrzennego zagospodarowania kraju, analiza studiów zagospodarowania przestrzennego 49 województw oraz literatura przedmiotu. Podstawowym założeniem systemu planowania przestrzennego jest spójność planów ze strategiami rozwoju traktowanymi jako założenia społeczne i gospodarcze oraz obligatoryjność planowania przestrzennego na każdym poziomie samorządu terytorialnego oraz administracji rządowej na szczeblu centralnym. Za podstawowe elementy systemu uznano: koncepcję polityki przestrzennego zagospodarowania kraju oraz plany zagospodarowania przestrzennego województw, powiatów i gmin, przyjmując ujednoliconą nazwę wszystkich dokumentów. W systemie planowania przestrzennego zakłada się niezbędny zakres unifikacji opracowań planistycznych, co dotyczy wszystkich poziomów planowania. Struktura zapisu opracowań przewiduje podział na: uwarunkowania zewnętrzne i wewnętrzne, cele strategiczne oraz główne kierunki i instrumenty polityki przestrzennej. Plan zagospodarowania przestrzennego województwa ma charakter planu struktury. Cechą tego planu jest wysoki stopień generalizacji i rezygnacja ze ścisłych odniesień topograficznych. Plan struktury uwzględnia główne elementy zagospodarowania przestrzennego, eksponując ich wzajemne relacje. Plan zagospodarowania przestrzennego województwa jest wykładnią polityki przestrzennej państwa i województwa, wyprowadzonej ze strategii rozwoju kraju i regionu, stanowiących jego założenia. Kategorie strategiczne powinny być przełożone na odpowiednie zasady kształtowania zagospodarowania przestrzennego. Plan zagospodarowania przestrzennego powiatu powinien mieć charakter planu przeznaczenia terenu na rzecz dziedzin należących do kompetencji samorządu powiatowego. W stosunku do planu zagospodarowania przestrzennego województwa pełni on funkcję konkretyzacji jego ustaleń, a w stosunku do gmin ma charakter koordynacji funkcjonalno-przestrzennej wspólnych przedsięwzięć ponadlokalnych, podejmowanych na tym poziomie przez gminy. Plan zagospodarowania przestrzennego gminy jest najbardziej kompleksowym ujęciem zagospodarowania przestrzennego określającym formy kształtowania środowiska człowieka. Jest to miejsce realizacji wszystkich przedsięwzięć objętych programami: rządowymi, wojewódzkimi, powiatowymi i programami własnymi gmin. Szczegółowość opracowania planu musi odpowiadać wymaganiom określenia warunków lokalizacji inwestycji. Plan ten określa więc użytkowanie i wykorzystanie terenu. Projekt nowej ustawy nie proponuje spójnego, jednolitego systemu planowania przestrzennego, traktując poszczególne opracowania indywidualne, co ilustrują ich różne nazwy. W projekcie nie uwzględniono również wymagań i zasad zintegrowanego planowania strategicznego, które jest odpowiedzią na współczesne wymagania pluralizmu demokratycznego i otwartej gospodarki rynkowej.

EN

In the Institute of Physical Planning and i Municipal Economy in the frames of statutory activities the works to outline the system of spatial management studies and plans which responds to the updated requirementws were assumed. The methodical bases of spatial planning result from its essence, features of spatial planning object and subject and accepted assumption of substantial and methodical unity based upon the paradigm of sustainable development. The activity of spatial planning is concretized on three levels of state functionning, i.e. national, regional and local. The elements of spatial managements deciding about the coherence of unitary state and about the character of international co-operation are exposed on the national level. Regional level draws out peculiar features of particular areas of the country, pointing out on spatially differentiated limitations and predispositions to the development. On the local level the substantial and formal-legal bases of undertakings' realization foreseen on all levels of the spatial planning are created. These three levels in spatial planning have got a complementary character in relation to one another, creating together the hierarchical scheme without mutual and arbitrary subordination. The main subject of spatial planning are the territorial self-governments representing the society on the proper for them levels in accordance with conferred competences. The guarant of substantial and methodical coherence of spatial planning is the worked out and examined in practice method of the integrated strategic planning. The experiences on working out the succeeding concepts of the policy on spatial management of the country, analysis of studies on spatial management of 49 former voivodeships and the literature of subject supplied the prerequisites for the spatial planning improvement. Foundamental assumption of the spatial planning system is the coherence of plans with development strategies, treated as social and economic assumptions and the obligation of spatial planning to be in duty on every level of territorial self-government and governmental administration on the central level. As basic elements of the system are: concept of policy on national spatial management and plans for spatial management of voivodeships, poviats and communities, assuming the uniform name of all planning documents. In the spatial planning system we assume the necessary range of planning works unifications what concerns all planning levels. The structure of descriptions of works provides the division into: external and internal pre-conditions, strategic objectives, and main directions and instruments of spatial policy. Plan of spatial management of voivodeship has got the character of the structure plan. Its feature is a high degree of generalization and resignation of the strict topographic references. The structure plan considers main elements of the spatial planning, exposing their mutual relations. The plan of spatial management of the voivodeship is the exponent of country and voivodeship spatial policy, emerged from the strategy of the national and regional development and constituting its assumptions. Strategic categories should be translated into the relevant rules of forming the spatial management. Plan of spatial management ofpoviat should have a character of land-destination plan on behalf of the fields belonging to the competences of poviat self-government. In relation to the plan of spatial management of vovodeship it has got a function of the substantiation of its guidelines and in relation to the communities it has got the character of func­tional-spatial coordination for over-local joint ventures, undertaken by communities on this level. Plan of spatial management of community is the most complex formulation of spatial management, defining the forms of man's environment forming. It is a place of realization of all ventures included in programmes: governmental, voivodeship, poviat and own programmes of communities. Detailed working out of plan must refer to the requirements for definition of conditions for investment location. So, this plan legally precises the land- use and utilization of terrain. The project of the new act does not propose a coherent, unified spatial planning system, treating particular elaborations individually, what illustrate their different names. In the project were not considered as well the requirements and rules of integrated strategic planning, which is the answer to the contemporary requirements of democratic pluralism and the open market economy.

Słowa kluczowe

PL

reforma administracyjna panstwa; planowanie przestrzenne

• Wydawca: -
• Czasopismo: Człowiek i Środowisko
• Rocznik: 2000
• Tom: 24
• Numer: 3
• Opis fizyczny: s.269-280,281-293,rys.

Twórcy

autor

Wysocka E