Zbiorowiska roslinne nieuzytkowanych lak i pol w dolinie Sanu

• Autorzy: Traba C , Wolanski P. , Oklejewicz K.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

In 2001-2004 148 phytosciological releves using the Braun-Blanquet method were recorded in abandoned meadows and the abandoned arable fields adjacent to them, presently overgrown by grassland with weil developed turf. The study area was located in the San valley on alluvial soils. On the basis of the collected material, 6 associations and 10 temporarily distinguished plant communities were distinguished. Out of them 7 were classified in the class Molinio-Arrhenatheretea, 4 in Phragmitetea, 2 in Artemisietea, and 3 were difficult to assign to a clear syntaxonomic position. Phytoindicative analysis of habitat showed that all of the communities were semi-heliophilous (L = 5.9 - 7.4). They occurred on soil with varying soil moisture (F = 3.8 - 8.8), soil pH (R = 4.9 - 7.4) and nitrogen content (N = 3.8 - 8.1). In all the communities, the accumulation of unmown, aboveground biomass was observed. In abandoned meadows in wet or periodically excessively moist soils Deschampsia caespitosa, Juncus effusus and perennial dicots (Filipendula ulmaria, Lythrum salicaria, Cirsium rivulare, Lysimachia vulgaris) spread. In the remaining communities the species characteristic of the class Molinio-Arrhenatheretea was frequent and ahundant, among others: Poa pratensis, Festuca rubra, Festuca pratensis, Rumex acetosa and Vicia cracca. In all the distinguished communities the specics from the classes Artemisietea, Agropyretea and the alliance Agropyro-Rumicion crispi from the class Molinio-Arrhenatheretea were present. Regardless of habitat conditions the most frequent species were: Cirsium arvense, Urtica dioica, Galium rivale, Anthriscus sylvestris, Agropyron repens, Equisetum arvense, Mentha longifolia, Carex hirta, and Ranunculus repens, whereas Calystegia sepium, Eupatorium cannabinum, Epilobium hirsutum and Myosoton aquaticum grew nearly exclusively on wet sites and Saponaria officinalis and Reseda lutea on the dry ones. As far as grasslands originating from the spontaneous creation of turf in recently abandoned arable land are concerned, meadow species from the class Molinio-Arrhenatheretea, with some species from the class Stellarietea mediaei, dominated. In all the phytocoenoses, except for the Urtica dioica community, the presence of trees and shrubs initiating the succession towards secondary woodland was observed. In wetter sites Salix cinerea, Salix alba, Salix triandra, Salix purpurea and Salix viminalis occurred, and in the moderately moist and dry sites Crataegus monogyna, Crataegus rhipidophylla, Rosa canina, Prunus spinosa, Pyrus pyraster, Cerasus avium and Salix capreai were most frequent. The low number of constant species (constancy III-V) and the dominance of sporadic species indicate that the communities are far from stable. The most consistent composition was displayed by Festuca rubra-Poa pratensis, Carex brizaicles, Bromus erectus communities and the Caricetum acutiformis association. Floristically, the richest was the Bromus erectus community (mean no. of species per releve - 33.2.), and the poorest was the Phalaris arundinacea community (17.7 species).

Słowa kluczowe

PL

nieuzytki; zbiorowiska roslinne; pola; dolina Sanu; rzeka San; laki

• Wydawca: -
• Czasopismo: Łąkarstwo w Polsce
• Rocznik: 2004
• Tom: 07
• Opis fizyczny: s.207-238,rsy.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Traba C

• Uniwersytet Rzeszowski, ul.Cwiklinskiej 2, 35-601 Rzeszow

autor

Wolanski P.

autor

Oklejewicz K.

Bibliografia

• BALCERKIEWICZ S. & G. PAWLAK, 1997. Polana śródleśna po kilkunastu latach od zaprzestania użytkowania rolniczego (Studium geobotaniczne). Przegląd Przyrodniczy, VIII (l /2), 149-154.
• BARABASZ B., 1994. Wpływ modyfikacji tradycyjnych sposobów gospodarowania na przemiany roślinności łąk z klasy Molinio-Arrhenatheretea. Wiadomości Botaniczne, 38 (1-2), 85-94.
• BARABASZ B., 1997. Zmiany roślinności łąk w północnej części Puszczy Niepołomickiej w ciągu 20 lat. Studia Naturae, 43, 99.
• BARABASZ B., 2001. Wpływ użytkowania kośno-pastwiskowego na siedlisko oraz zróżnicowanie szaty roślinnej łąk. Problemy Ekologii Krajobrazu, X, 520-528.
• BARABASZ-KRASNY B., 2002. Sukcesja roślinności na łąkach, pastwiskach i nieużytkach porolnych Pogórza Przemyskiego. Fragmentica Floristica i Geobotanica Polonica, 4, ss. 81.
• BARYŁA R. & D. URBAN, 1999. Kierunki zmian w zbiorowiskach trawiastych w wyniku ograniczenia i zaniechania użytkowania rolniczego na przykładzie łąk Poleskiego Parku Narodowego. Folia Universitatis Agriculturae Stetinensis, 197, Agricultura, 75, 25-29.
• BAZZAZ F. A., 1975. Plant species diversity in old field succesional ecosystems in Southern Illinois. Ecology, 56, 485-488.
• BRZOSKO E., 2000. Zmiany liczebności populacji roślin o różnych strategiach reprodukcyjnych w procesie sukcesji. Wiadomości Botaniczne, 44, (B-4), 13-22.
• CZOWNICKI Z. & J. PÓŁĆWIARTEK, 2001. Ze studiów nad spławem i urządzeniami wodnymi na Sanie w czasach nowożytnych. Wydawnictwo WSP, Rzeszów, 14-19.
• CZYŻ H., GOS A., KITCZAK T. & M. TRZASKOŚ, 1999. Charakterystyka szaty roślinnej odłogowanych łąk w dolinie dolnej Warty. Folia Universitatis Agriculturae Stetinensis, 197, Agricultura, 75, 55-58.
• DENISIUK Z. & J. KORZENIAK, 1999. Zbiorowiska nieleśne krainy dolin Bieszczadzkiego Parku Narodowego. Monografie Bieszczadzkie, V, ss. 162.
• DRURY W.H & J. C. T. NIS-BET, 1973. Succession. Journal Arnold Arbor. Harvard University, 54,331-368.
• DUBIEL E., 1984. Dolina Wierzbanówki: Rozwój roślinności na odłogach. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego, DCCVIII (12), 97-111.
• DZWONKO Z. & S. LOSTER, 1990. Vegetation differentiation and secondary succesion on limestone hill in southern Poland. Journal of Vegetation Science, 1, 615-622.
• ELLENBERG H., WEBER H., DULL R., WIRTH V., WERNER W. & D. PAULISSE, 1992. Zeigerwerte von Pflanzen in Mitteleuropa. Scripta Geobotanicum, 18, ss. 258.
• FALIŃSKA K., 1989. Plant population processes in the course of forest succesion in abandoned meadows. II. Demography of succesion promotors (Procesy populacyjne roślin w toku sukcesji na porzuconych łąkach. II. Demografia gatunków promotorów sukcesji) Acta Societas Botanicorum Poloniae, 58(3), 467-491.
• FALIŃSKA K., 2003. Alternative pathways of succession. Species turnover patterns in meadows abandoned for 30 years. Phytocoenosis - Archivum Geobotanicum, 9, 15, 104.
• FALIŃSKI B., 1986. Sukcesja roślinności na użytkach porolnych jako przejaw dynamiki ekosystemu wyzwolonego spod długotrwalej presji antropogenicznej. Cz. I. Podstawy teoretyczne i prezentacja wybranej serii sukcesji wtórnej. Wiadomości Botaniczne, 30 (1), 25-50.
• GAMRAT R., 1997. Przemiany zbiorowisk łąkowych na Równinie Wełtyńskiej. Przegląd Przyrodniczy, VIII (1/2), 169-173.
• GRZEGORCZYK S., GRABOWSKI K. & S. BENEDYCKI, 1999a. Wpływ braku użytkowania na ksztaltowanie się roślinności łąkowej obiektu Siódmak. Folia Universitatis Agriculturae Stetinensis, 197, Agricultura, 75, 107-112.
• GRZEGORCZYK S., GRABOWSKI K. & S. BENEDYCKI, 1999b. Zmiany roślinności łąkowej obiektu Bezledy po zaprzestaniu użytkowania. Folia Universitatis Agriculturae Stetinensis, 197, Agricultura, 75, 113-116.
• GRYNIA M., 1996. Kierunki zmian szaty roślinnej zbiorowisk łąkowych w Wielkopolsce. Roczniki AR w Poznaniu, 284, Rolnictwo, 47, 15-27.
• KASPERCZYK M. & W. SZEWCZYK, 1999. Skład florystyczny runi górskich użytków zielonych po zaprzestaniu użytkowania. Folia Universitatis Agriculturae Stetinensis, 197, Agricultura, 75, 163-166.
• KOCHANOWSKA R., 1997. Przyrodnicze konsekwencje regresu gospodarki łąkowej na Pomorzu Zachodnim. Przegląd Przyrodniczy, VIII (1/2), 73-76.
• KORNAŚ J., 1990. Jak i dlaczego giną nasze zespoły roślinne. Wiadomości Botaniczne, 34 (2), 7-16.
• KOSTUCH R. & S. JAGŁA, 1978. Sukcesja roślinna na odłogowanych gruntach ornych stanowiących tereny wypasowe w Jaworkach. Problemy Zagospodarowania Gleb Górskich, 17, 90-111.
• KOTAŃSKA M., 1993. Response of wet meadows of the calthion alliance to variatious of weather and management practices. Studia Naturae, 40, ss. 47.
• KOZŁOWSKA T. & H. FRĄCKOWIAK, 1995. Degradacja siedlisk i zbiorowisk łąkowych na glebach organicznych w wyniku wzrastającego uprzemysłowienia. Materiały Seminaryne IMUZ, 201-208.
• KRYSZAK A., 2001. Róznorodność florystyczna zespołów łąk i pastwisk klasy Molinio-Arrhenatheretea. R. Tx. 1937 w Wielkopolsce w aspekcic ich wartości gospodarczej. Roczniki AR w Poznaniu, Rozprawy Naukowe, 314, ss. 182.
• KUCHARSKI L., 1999. Szata roślinna łąk Polski Środkowej i jej zmiany w XX stuleciu. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, ss. 168.
• KUJAWA-PAWLACZYK J & P. PAWLACZYK, 1997. Zmiany użytkowania ziemi w środkowej części Puszczy Drawskiej w ciągu ostatniego stulecia i ich geobotaniczne konsekwencje. Przegląd Przyrodniczy, VIII (1/2), 4 7-62.
• MARKS M. & J. NOWICKI, 2002. Aktualne problemy gospodarowania ziemią rolniczą w Polsce. Cz. I i II. Fragmenta Agronomica, (XIX), 2 (74), 58-86.
• MATUSZKJEWICZ W., 2001. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Vadcmecum Geobotanicum, 3, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, ss. 537.
• MICHALIK S., 1990a. Przemiany roślinności w toku sukcesji wtórnej na stałej powierzchni badawczej w Ojcowskim Parku Narodowym. Prace i Materiały Muzeum im. W. Szafera, Prądnik, 2, 149-159.
• MICHALIK S. & A. SZARY, 1998. Zbiorowiska roślinne rezerwatu Krywe w Bieszczadach. Roczniki Bieszczadzkie, 7, 231-282.
• MIREK S., PIĘKOŚ-MIRKOWA H. & M. ZAJĄC, 1995. Vascular plants of Poland - a checklist. Polish Botanical Studies Guidebook, 15, ss. 303.
• OCZOŚ Z. & A. PARTYKA, 1971. Rolnicza przydatność gleb Polski. Województwo Rzeszowskie. IUNG Puławy.
• OLSZAK J. (red.), 1973. Srodowisko przyrodnicze dorzecza Sanu. Towarzystwo Przyjaciół Nauk w Przemyślu, VI, ss. 223.
• STYPIŃSKI P. & D. GROBELNA, 2000. Kierunki sukcesji zbiorowisk roślinnych na zdegradowanych i wyłączonych z użytkowania dawnych terenach łąkowych. Łąkarstwo w Polsce, 3, 151-157.
• THÓRHALLSDOTTIR T. E., 1990. The dynamics of five grasses and white clover in a simulated mosaic sward. Journal of Ecology, 78, 909-923.
• TRĄBA C., 2001. Tendencje rozwojowe zbiorowisk roślinnych na łąkach doliny Łabuńki. Łąkarstwo w Polsce, 4, 189-198.
• TRĄBA C. & P. WOLAŃSKI, 1999. Szuwary trzcinowe, turzycowe i ziolorośla na obszarze projektowanego zbiornika wodnego „Nielisz" w Kotlinie Zamojskiej. Folia Universitatis Agriculturae Stetinensis, 197, Agricultura, 75, 325-328.