Gospodarstwa chlopskie w swietle wynikow spisu rolnego 1994

• Autorzy: Szemberg A.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Praca jest próbą syntezy podstawowych wyników Spisu Rolnego 1994 r. w zakresie chłopskiego rolnictwa. W porównaniu z 1988 r. liczba osób na gospodarstwo wzrosła z 3.9 do 4.2 tj. o 7%. Główną przyczyną było zahamowanie migracji. W strukturze demograficznej zmiany były korzystne, gdyż wzrósł udział młodszych grup wieku. Szczególnie duża była poprawa wśród gospodarujących. Wiodącą pozycję uzyskali gospodarze poniżej 44 lat (wzrost udziału z 34 % w 1988 r. do 43 % w 1994 r.) Struktura ludności aktywnej zmieniła się na korzyść osób pracujących tylko w gospodarstwie rolnym. Jednak fakt, że 12% tych osób poszukuje pracy zarobkowej poza gospodarstwem świadczy o ukrytych nadwyżkach siły roboczej (ukryte bezrobocie). Poziom zatrudnienia mierzony liczbą osób pracujących na 100 ha użytków rolnych wynosi obecnie średnio 37 osób i jest o 2.5% wyższy niż w 1988 r. Analiza źródeł utrzymania rodzin (gospodarstw) wykazała, że najliczniejszą jest grupa gospodarstw z zarobkami (50%), następną jest grupa rodzin korzystająca z dochodów niezarobkowych (39%), a tylko z rolnictwa żyje 11% rodzin (w 1988 r.-19%). Dowodzi to, że rodzinom chłopskim jest coraz trudniej utrzymać się na społecznie uznanym poziomie pracując wyłącznie w gospodarstwie rolnym. Malejące znaczenie rolnictwa w źródłach utrzymania potwierdziła analiza ludności. Chociaż w gospodarstwach rolnych pracuje około 5 mln osób, to tylko niewiele ponad połowa z nich uznała, że jest to jej główne źródło utrzymania. Z informacji spisu rolnego dotyczących mechanizacji gospodarstw wyłania się bardzo zróżnicowany obraz: 29% gospodarstw nie posiada ani siły pociągowej ani maszyn, 20% to gospodarstwa konne, posiadające głównie przestarzały park maszynowy, 51% gospodarstw dysponuje ciągnikami, z czego połowa jest zdecydowanie słabo, a połowa średnio lub dobrze umaszynowiona. Korzystniejszy obraz mechanizacji chłopskiego rolnictwa otrzymujemy uwzględniając udział poszczególnych grup gospodarstw w ziemi, gdyż gospodarstwa z ciągnikami zagospodarowują 73% użytków rolnych. Główna słabość procesu mechanizacji polega na tym, że relatywnie dużemu postępowi w traktoryzacji nie towarzyszył odpowiedni postęp w nowoczesnym umaszynowieniu.

RU

Разработка является попыткой синтеза основных результатов сельскохозяйственной переписи 1994 года в единоличных хозяйствах. По сравнению с 1988 годом количества человек в овном хозяйстве увеличилось с 3,9 до 4,2, т.е. на 7%. Главной причиной было торможение миграции. В демографической структуре наступили положительные изменения, так как увеличился удельный вес более молодых возрастных групп. Особенно улучшилось положение среди хозяйствующих. Передовую позицию заняли хозяева в возрасте до 44-х лет (рост удельного веса с 344 в 1988 году до 437. в 1994 году). Структура активного населения изменилась в пользу работающих только в сельском хозяйстве. Однако, факт, что 127. этих людей ищет заработок вне сельского хозяйства, свидетельствует о скрытых излишках рабочей силы (скрытая безработица). Уровень занятости, измеряемый количеством работающих на 100 га сельскохозяйственных угодий, составляет в настоящее время в среднем 37 человек, т.е. на 2,57. больше, чем в 1988 году. Анализ источников содержания семей (хозяйств) выявил, что наиболее многочисленной (50%) является группа хозяйств с дополнительным зароботком, следующая - это группа хозяйств (39Х), пользующаяся доходами, не вытекающими из зароботка и лишь ИХ семей живет исключительно за счет сельского хозяйства (в 1988 году - 197.). Это свидетельствует о том, что семьям единоличных крестьян все труднее удерживаться на общественно признаваемом уровне, если они работают только в своих хозяйствах. Анализ бытовой ситуации сельскохозяйственного населения подтвердил уменьшающееся значение сельского хозяйства в источниках содержания. Хотя в единоличных хозяйствах работает около 5 млн. чел., то только немного более половины из них подтвердило, что это является их главным источникам содержания. Из информации сельскохозяйственной переписи, касающейся механизации хозяйств, вытекает довольно дифференцированная картина: 29% хозяйств не имеет ни тяговой силы, ни машин, 20% — это конные хозяйства с устаревшим, е основном, машинным паркам и 517. хозяйств имеет трактора, в том числе половина этих хозяйств располагает незначительным машинным парком, а другая половина оснащена машинами на среднем и высоком уровне. Более благоприятную картину механизации единоличных хозяйств получаем из занимаемого удельного веса отдельных групп хозяйств в сельскохозяйственных угодиях, напр. хозяйства с тракторами занимают 737. сельскохозяйственных угодий. Главная слабость процесса механизации заключается в том, что сравнительно большому прогрессу оснащения тракторами не сопутствовал соответствующий прогресс в современной механизации.

EN

The paper attempts to summarize the basic results of the Agricultural Census of 1994 from the viewpoint of peasant farming. In comparison to 1988 in 1994 the number of rural population per one farm increased from 3.9 to 4.2 persons i.e. by 7%. This resulted from limited migration. The changes proved positive as far as demographic structure of rural people is concerned because the share of younger age groups of the population rose. The improvement occurred mainly in case of farmers. The leading position gained farmers under 44 / their share increased from 34% in 1988 to 43% in 1994 /. The structure of the economically active population changed in favour to those working full time on a farm. However, 12% of them are now looking for a job out of farming. That fact confirms the existence of hidden unemployment in agriculture. Employment level measured by a number of persons working per 100 ha of agriculturally used lands amounted to 37 on the average. That is 2.5% higher than in 1988. The analysis of income sources of farms showed that 50% of them have additional earnings, another 39% of farms make use of non-profit incomes and only 11% of farms make their living out of agriculture alone. This is an evidence that farmer families can hardly enjoy acceptable living standards working only in agriculture. Decreasing importance of agriculture as a source of income was confirmed by analysis of the population. Although as many as 5 milion of people work in agriculture now, only about a half of them find farming a main source of their income. The picture shaped by information flowing from the Agricultural Census concerning a level of mechanisation in farms is diversified: 29% of farms have neither driven force nor machines, 20% of them poses horses and out-of-date machines and 51% of farms have tractors of which a half is still weakly mechanized. In the same time farms with tractors manage 73% of total agriculturally used lands. The main weakness of the mechanisation process results from the fact that relatively big progress in supplying farms with tractors was not accompanied by appropriate progress in supplying them with up-to-date machines.

Słowa kluczowe

PL

przychody; urzadzenia rolnicze; maszyny rolnicze; aktywnosc zawodowa; gospodarstwa chlopskie; mechanizacja rolnictwa; rolnictwo indywidualne; Polska; statystyka opisowa; demografia; ludnosc wiejska

• Wydawca: -
• Czasopismo: Komunikaty, Raporty, Ekspertyzy. Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej
• Rocznik: 1995
• Tom: 393
• Opis fizyczny: s.43,rys.,tab.

Twórcy

autor

Szemberg A.