Reakcja roslinnosci drzewiastej pasow przydroznych Krakowa na zasolenie i pH gleby

• Autorzy: Bach A , Pawlowska B , Kraus D , Malinowska Z , Pniak M , Bartynska M
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W wyniku szczegółowych obserwacji stanu zachowania roślin drzewiastych (klonu pospolitego (Acer platanoides), klonu jaworu (Acer pseudoplatanus), jesionu wyniosłego (Fraxinus excelsior) oraz lip (Tilia cordata, T. x europaea) w pasach drogowych Krakowa stwierdzono masowe występowanie u większości badanych drzew podobnych objawów uszkodzeń, w postaci nekrotycznego zbrunatnienia blaszek liściowych, obejmującego 10-80% powierzchni blaszki oraz przedwczesnego opadania liści, niezależnie od rodzaju i gatunku. Ponadto obserwowano zamieranie pędów, zwłaszcza w środkowej części koron. Susz obejmował niejednokrotnie 80-90% konarów i gałęzi. Często w miejsce przedwcześnie opadłych liści rozwijały się nowe, jasnozielone, o zredukowanej powierzchni blaszki. Analiza fitopatologiczna i entomologiczna badanych próbek drzew wykluczyła działanie organizmów żywych. Wyniki pomiarów próbek gleb, pobranych spod chorych drzew, wykazały nadmierne jej zasolenie - od 0,5 do 0,8 mS·cm⁻¹. Stwierdzono również występowanie podwyższonego alkalicznego odczynu podłoża, przyjmującego wartość w zakresie pH 8-10. Biorąc pod uwagę całokształt wyników obserwacji sugeruje się, że masowe uszkodzenia drzew w pasach przydrożnych centrum Krakowa są spowodowane zniszczeniem gleby jako środowiska wzrostu korzeni drzew, w szczególności nadmiernym jej zasoleniem i alkalizacją.

EN

As a result of the thorough observation of the performance of tree plants (Acer platanoides, Acer pseudoplatanus, Fraxinus excelsior and Tilia cordata, T. x europaea) along the communication routes of Kraków a significant demonstration of similar damage was detected. In particular, it took the forms of necrotic browning of leaves, this effect concerned from 10 to 80 % of the leaves or the premature falling of leaves regardless of the genus or species. In addition dying of branches was observed, in particular in the middle part of the tree crones. The dryness frequently concerned as much as 80-90% of twigs and branches. Often in the place of fallen leaves new ones were formed, however with a smaller surface of the blade leaf (20-30% decrease of leaf area). The phytopathological and entomological analysis of the examined tree samples excluded an influence of any living organisms. The results of the analysis of the soil samples collected from under the damaged trees showed that it was high salinated, from 0.5 to 0.8 mS·cm⁻¹. It was also determined that there is a higher alkaic pH factor of the ground (about 8-10). Taking into consideration the entire results of the observation it is suggested that the massive damages to the trees along the communication routes of the centre of Kraków are caused by the destruction of soil as a environment of root growth, in particular its excessive salinity and alkalisation.

Słowa kluczowe

PL

miasta; zadrzewienia przydrozne; Krakow; jesion wyniosly; lipa; klon pospolity; odczyn gleby; klon jawor; Tilia x europaea; zasolenie; reakcje roslin; Acer pseudoplatanus; Tilia cordata; Fraxinus excelsior; drzewa; Acer platanoides

EN

city; roadside afforestation; Krakow city; European ash; Fraxinus excelsior; lime; Tilia; Norway maple; Acer platanoides; soil reaction; sycamore; Acer pseudoplatanus; Tilia cordata; tree

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2006
• Tom: 510
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.39-48,fot.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Bach A

• Katedra Roslin Ozdobnych, Akademia Rolnicza, Al. 29 Listopada 54, 31-425 Krakow

autor

Pawlowska B

• Katedra Roslin Ozdobnych, Akademia Rolnicza, Al. 29 Listopada 54, 31-425 Krakow

autor

Kraus D

• Katedra Roslin Ozdobnych, Akademia Rolnicza, Al. 29 Listopada 54, 31-425 Krakow

autor

Malinowska Z

• Katedra Roslin Ozdobnych, Akademia Rolnicza, Al. 29 Listopada 54, 31-425 Krakow

autor

Pniak M

• Katedra Ochrony Roslin, Akademia Rolnicza, Al. 29 Listopada 54, 31-425 Krakow

autor

Bartynska M

• Katedra Ochrony Roslin, Akademia Rolnicza, Al. 29 Listopada 54, 31-425 Krakow

Bibliografia

• Breś A., Gołcz A., Komosa A., Kozik E., Tyksiński W. 1991. Nawożenie roślin ogrodniczych. Cz. I. Diagnostyka potrzeb nawozowych. Skrypty AR w Poznaniu: 46-61.
• Brown J.C. 1980. An illustrated encyclopedia of man and nature. Scientific Classification and Environment. Simon and Schuster, New York: 98-120.
• Fraedlich B.R. 1994. Managing of mature trees. Tree care, tree topics, tree winter 35-69.
• Konecka-Betley K., Kępka M., Czarnowska K., Czerwiński Z. 1984. Zmiany fizykochemiczne gleb zieleńców Warszawy jako jeden z przejawów ewolucji środowiska, w: Wpływ zieleni na kształtowanie środowiska miejskiego. PWN Warszawa: 12-23.
• Nowak J. 2003. Rośliny ozdobne - możliwości rozwoju produkcji i oddziaływanie na jakość życia. Folia Horitculturae, Suplement 2003/1: 29-31.
• Nowosielski O. 1974. Metody oznaczania potrzeb nawożenia. Warszawa, PWRiL 204-205.
• Piskornik Z. 1988. Fizjologia roślin. Skrypt AR w Krakowie: 273-275.
• Robinette G.O. 1972. Plants, People and Environmental Quality: A Study of Plants and Their Environmental Function. U.S. Department of Interior, National Park Service: 47-51.
• Schmidt K.R. 1984. Sterben Baume wirklich in der Stadt? Neue Landschaft 11: 32-36.
• Szczepanowska H.B. 2001. Drzewa w mieście. Hortpress Warszawa: 64-67; 82—90; 167-174.
• Wilkins M. 1988. How Plants Live, Feel and Work. Mcillan London Limited London: 105-126.