Variation in diet of Tawny Owl Strix aluco L. along an urbanization gradient.

• Autorzy: Goszczynski J , Jablonski P , Lesinski G , Romanowski J

Warianty tytułu

PL

Zmiennosc skladu pokarmu puszczyka w gradiencie urbanizacji

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Tho diet of Tawny Owl as a function of urbanization was studied in Central Poland in 1976-1984. The pellets were collected from 24 sites in habitats along an urbanization gradient ranging from the large, relatively undisturbed Kampinos Forest (1441 prey items), through small woodlots surrounding Warsaw (686) and into the city of Warsaw (2567). Diet varied due to urbanization: the proportions of mammals and amphibians were lowest in the city center (respectively 11.3% and 0%), but the proportion of birds, largely House Sparrow Passer domesticus increased from 2.9% in the forest to 88.7% in the city. Niche breadth and seasonal variation declined with urbanization. Relationships between diet composition and habitat structure of owl's hunting range in the city, as well as on the seasonal diet variation from owls hunting in forests, let to conclude that the owls were able to exploit locally abundant prey from a variety of habitats. Although the highest densities of Field Mouse Apodemus agrarius were noted in parks and cemeteries, our data suggest that Tawny Owls catch this species more effectively in small gardens and secondary growth areas. The predation on Field Mouse by a pair of owls breeding in an urban cemetery was low. Approximately 3.2% of the population were removed by the owl predation, considerably less than in a more rural population.

PL

Badania nad zmiennością składu pokarmu puszczyka prowadzono w Warszawie i jej okolicach. Miejsca zbioru wypluwek dobrano tak, aby poszczególne stanowiska reprezentowały wzrastający stopień urbanizacji, od stosunkowo mało zmienionych terenów Puszczy Kampinoskiej, przez podmiejskie lasy Warszawy, różne strefy miejskie, aż do centrum (ryc. 1). Stwierdzono spadek konsumpcji płazów i ssaków oraz wzrost konsumpcji ptaków przez puszczyki w miarę wzrostu stopnia urbanizacji (tab. 1, ryc. 2). W Puszczy Kampinoskiej udział ssaków wynosił 82%, a ptaków ok. 3%, natomiast w centrum miasta te proporcje były odwrotne: ptaki stanowiły 89% wszystkich zjadanych ofiar, a ssaki zaledwie 11%. Szerokość niszy pokarmowej puszczyka zmniejszała się w kierunku centrum miasta (tab. 1). Wśród ssaków malało spożycie Microtidae i Insectivora, a zwiększał się udział Muridae: myszy polnej i 2 synantropijnych gatunków - myszy domowej i szczura wędrownego. Wśród zjadanych ptaków gwałtownie wzrastało spożycie wróbla domowego (ryc. 2). Wzrost urbanizacji zmniejszał różnice sezonowe w składzie pokarmu i sprzyjał ujednoliceniu pożywienia w skali roku (ryc. 3). Analizy związków miedzy strukturą terytoriów zajmowanych przez puszczyki a składem pokarmu poszczególnych par wykazały, że: a) ze wzrostem powierzchni zajętej przez zabudowę wzrasta spożycie wróbla domowego (ryc. 4A), b) udział zabudowy przemysłowej i usługowej w obrębię terytorium wpływa na frekwencje myszy domowej i szczura wędrownego w pokarmie puszczyka (ryc. 4B), c) istnieje istotny związek miedzy frekwencją myszy polnej i nornika zwyczajnego w pokarmie sowy a udziałem powierzchniowym działek i zieleńców oraz terenów otwartych w areale łowieckim puszczyka (ryc. 4C i 4D). W przypadku jednego stanowiska (Cmentarz Prawosławny) oceniono redukcję populacji myszy polnej przez sowy. Z przeprowadzonych wyliczeń wynika, że puszczyki usuwały zaledwie ok. 3% wszystkich osobników tego gatunku, co jest presją bardzo małą w porównaniu z redukcją na innych pozamiejskich terenach. Wyniki pracy potwierdzają wykazywany przez innych autorów oportunizm pokarmowy puszczyka (tab. 2).

Słowa kluczowe

PL

ptaki; urbanizacja; tereny miejskie; sklad pokarmu; puszczykowate; Strix aluco; Strigidae; puszczyk; analiza skladu pokarmu

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Ornithologica
• Rocznik: 1992-1993
• Tom: 27
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.113-123, rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Goszczynski J

• Szkola Glowna Gospodarstwa Wiejskiego, Rakowiecka 26/30, 02-528 Warszawa

autor

Jablonski P

• Instytut Ekologii, Polska Akademia Nauk, 05-092 Łomianki

autor

Lesinski G

• Instytut Ekologii, Polska Akademia Nauk, 05-092 Łomianki

autor

Romanowski J

• Instytut Ekologii, Polska Akademia Nauk, 05-092 Łomianki

Bibliografia

• Andrzejewski R., Babińska-Werka., Gliwicz J., Goszczyński J. 1978. Synurbization processes in population of Apodemusagrarius. I. Characteristics of population in an urbanization gradient. Acta theriol. 23:341-358.
• Babińska-Werka J., Gliwicz J., Goszczyński J. 1979. Synurbization process in a population of Apodemus agrarius. II. Habitats of the Striped Field Mouse in town. Acta theriol. 24: 405-416.
• Beven G. 1964. Tire food of Tawny owls in London. London Bird Report 29: 56-72.
• Bogucki Z. 1967. O pokarmie puszczyka (Strix aluco L.) gnieżdżącego się w śródmieściu Poznania. Prz.zool. 11:71-74.
• Dyer M. I., Pinowski J., Pinowska B. 1977. Population dynamics. In: Pinowski J., Kendeigh S. C. (eds.), Granivorous birds in ecosystems, Warszawa, pp. 53-107.
• Goszczyński J. 1979. Density of an urban populations of the Field Mouse. Acta theriol. 24: 417-427.
• Goszczyński J. 1981. Comparative analysis of food of owls in agrocenoses. Ekol. pol. 29:431-439.
• Górska E. 1975. Badania wspólnych noclegowisk wróbla Passer domesticus (L.) i szpaka Sturnus vulgaris L. w Poznaniu, w zimowych sezonach 1970/71 i 1971 /72. Prz. zool. 19:230-238.
• Horn M. S. 1966. Measurment of "overlap" in comparative ecological studies. Am. Nat. 100: 419—424.
• Krebs J. R., Stephens D. W., Sutherland W. J. 1983. Perspectives of optimal foraging. In: Brush A. H., Clark G. A. Jr. (eds.) Perspectives in ornithology, Cambridge, pp. 165-221.
• Luniak M. 1981. The birds of the park habitats in Warsaw. Acta orn. 18: 335-374.
• Luniak M. 1982. Ptaki rezerwatu Las Bielański w Warszawie. Ochr. Przyr. 44:219-243.
• Luniak M., Jabłoński P., Marczak P. 1986. Ptaki parku Łazienki Królewskie (Warszawa) w latach 1954- 84. Acta orn. 22: 23-50.
• Luniak M., Kalbarczyk W., Pawłowski W. 1964. Ptaki Warszawy. Acta orn. 8:175-285.
• März R. 1954. "Sammler" Waldkauz. Beitr. Vogelkd. 4:7-34.
• Ruprecht A. L., Szwagrzak A. 1987. Zur Ernärung der Eulen im Westteil des Białowieża-Urwaldes. Ökologie der Vögel 9: 89-96.
• Ryszkowski L., Wagner С. K., Goszczyński J., Truszkowski J. 1971. Operation of predators in a forest and cultivated fields. Ann. zool. Fennici 8: 160-168.
• Schaefer H. 1975. Ein Frosch und Käfer - Waldkauz (Strix aluco) im Wendland. Vogelkund. Ber. Nieders. 7:79-84.
• Schnurre O. 1961. Lebensbilder märkischer Waldkäuze (Strix aluco L.). Milu 1:83-124.
• Serafiński W. 1954. Badania nad składem pokarmu puszczyka. Chrońmy Przyr. ojcz. 10: 40—49.
• Smeenk C. 1972. Ökologische Vergleiche zwischen Waldkauz Strix aluco und Waldohreule Asio otus. Ardea 60:1-71.
• Southern H. N. 1954 Tawny owls and their prey. Ibis 96:384-410.
• Southern H. N., Lowe V. P. 1968. The pattern of distribution of prey and predation in Tawny owls territories. J. Anim. Ecol. 37: 75-97.
• Tomiałojć L. 1970. Badania ilościowe nad synantropijną awifauną Legnicy i okolic. Acta orn. 12:293-392.
• Uttendörfer O. 1939. Die Ernährung der deutschen Raubvögel und Eulen und ihre Bedeutung in der heimischen Natur. Neudamm, 412 pp.
• Wendland V. 1972. 14-järige Beobachtungen zur Vermehrung des Waldkauzes (Strix aluco L.). J. Orn. 113:276-286.
• Wendland V. 1980. Der Waldkauz (Strix aluco) im gebauten Stadtgebiet von Berlin (West). Beitr. Vogelkd., Jena 26:157-171.
• Wendland V. 1984. The influence of prey fluctuations on the breeding success of the Tawny owl Strix aluco. Ibis 126:284-295.