Przedsiebiorczosc rodzin chlopskich nie zwiazana z rolnictwem

• Autorzy: Ostrowski L.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Mechanizmy reformy gospodarczej i utrzymujące się trudne warunki ekonomiczne rozwoju sektora rolnego wymusiły po 1990 roku zmiany w poziomie i Strukturze zatrudnienia ludności rolniczej. Brak pracy w miastach i na wsi m.in. stymulował rozwój przedsiębiorczości, chociaż nadal sytuacja jest niekorzystna, gdyż na wsi zdołano odbudować tylko 60% zlikwidowanych miejsc pracy. W 1996 roku 12,3% (wg GUS 7,3%) gospodarstw rolnych prowadziło stałą, sezonową lub dorywczą działalność gospodarczą na rachunek własny. Były to zarówno przedsiębiorstwa rejestrowane jak i znajdujące się poza rejestrem urzędu skarbowego. Najaktywniejsze w tych działaniach, które głównie miały charakter tworzenia tzw. przedsiębiorstw rodzinnych, były osoby z gospodarstw rolnych do 10 ha, głównie mężczyźni (82%) w wieku do 40 lat. Blisko 3/4 tej grupy miało wykształcenie podstawowe i zasadnicze, a osoby z ukończoną szkołą średnią (21%) i wyższą (4%) łącznie stanowiły 1/4 próby. Wśród ogółu rolników prowadzących działalność na rachunek własny 55% stanowiły głowy rodzin, 14% współmałżonkowie i 31% inne osoby - zwykle dorosłe dzieci. W latach 1992-1996 z działalności pozarolniczej zrezygnował tylko niewielki odsetek rodzin chłopskich (8,8%). Pozostali, często zmieniali branżę, partnerów handlowych, miejsce prowadzenia biznesu, ale nawet przy negatywnych doświadczeniach z działalności w przedsiębiorstwie nadal szukali w tej formie sposobu na zarobkowanie i utrzymanie rodziny. Największą trwałością charakteryzowały się placówki handlowe, składy i hurtownie, a najtrudniej było utrzymać się rzemieślnikom i wytwórcom. Ważnymi barierami rozwoju przedsiębiorczości rodzin rolniczych było niedostateczne przygotowanie osób podejmujących się takiej działalności zarówno w sensie ekonomicznym, jak i zawodowym. W gminach brakuje mechanizmów organizacyjnych i finansowych promujących przedsiębiorczość. Mała pod tym względem jest aktywność samorządów, izb gospodarczych, rzadko tworzone są inkubatory przedsiębiorczości, ograniczona jest w tym zakresie działalność rejonowych biur pracy, a także ODR, które w ostatnich latach próbują promować pozarolniczą aktywność gospodarczą wsi, np. w agroturystyce. Słabym partnerem przyszłych przedsiębiorców rekrutujących się z rodzin chłopskich są także banki spółdzielcze.

RU

Механизм хозяйственной трансформации и продалжакяциеся сложные экономические условия развития сельскохозяйственного сектора вызвали, после 1990 года, изменения уровня и структуры занятости деревенского насселения. Нехватка робочих мест в городе и в деревние между прочим стимулировала развитие предпринимательства, хотья все еще ситуация неблагоприятная так как в деревние удолось востоновить только 60% злииквидированных рабочих мест. В 1996 году 12,3% (по ГСУ 7,3%) хозяйств вело постоянную, сезонную или временню предпринимательскую деятельность за свой счет и это были так зарегистрированные как и незарегистрированные в финансовом отделе предприятия. Самими активными людми, которые в основном создавали семейные предприятия, были те которых хозяйство занимало не больше 10 гектаров, в основном мужчины (82%) до 40 лет. Почти % этой группы имело начальное или профессиональное образование, а среднее (21%) и вышее (4%) составляло вообщем 'Л выборки. Среди общего числа земледельцев занимающихся собственной деятельностью 55% составляли головы семьи, 14% супруги и 31% другие - как правило взрослые дети. За период 1992-1996 годов только невеликий процент хозяйств (8,8%) закрыл свое предприятие. Остальные, часто изменяли виды деятельности, но даже получив негативный опыт все таки искали способа зароботать и содержать семью. Самой большой стойкостью в бизнесе отличались торговые точки, склады и торговые склады, а большие сложности переживали ремесленники и производители. Важным препятствием на пути развития предпринимательской деятельностьи среди земледельческих семейств была недостаточная подготовка так в экономическом как и в профессиональном смысле. Гмины (административные единицы) не создали организационных и финансовых механизмов содействующих предпринимательству. В этой облости очень малая активность самоуправлений и хозяйственных палат, очень редко создаются инкубаторы предпринимательства, ограничена тоже деятелность бирж труда а также центров по содействии сельскому хозяйству (ОДР), которые в последние годы пытались стимулировать другую чем земледельческая активность нпр. агротуризм. Очень слабым партнером будущих предпринимателей происходящих из земледельческих семейств, являются тоже кооперативные банки.

EN

The economic reform measures and hard economic conditions for development of farm sector prevailing after 1990 have caused changes in both level and structure of the agricultural population employment. The lack of working places in rural as well as in urban areas has brought about development of entrepreneurship although the situation is still difficult. Only 60 percent of working places that had been earlier liquidated were rebuilt. In 1996 12.3 percent of the farms / according to the GUS data only 7.3 percent / performed economic activity both permanent and temporary on their own account. This covered enterprises registered and not registered by the tax offices. The most active in creation of so called family enterprises proved to be people originating from farms up to 10 ha - mainly men of the age till 40 / 82 percent /. In the same time almost 75 percent of the group constituted people with only basic or vocational education. Middle education level represented 21 percent and high level only 4 percent of the sample studied. Among the total number of farmers performing economic activity on their own account 55 percent were family heads, 14 percent their husbands/ wives, and 31 percent the others usually the grown up children. In the years 1992-1996 only small share of the peasant families quitted non- agricultural activity /8.8 percent /. The others often changed sector or trade partners or place of business. However, even though they had sometimes bad experience they kept looking for a way of earning money for the family in non-agricultural activities. The most stable proved to be trade units, wholesale and stores. Handicrafts and producers in turn faced the most difficult situation. Insufficient vocational and economic skills of those people should be listed among the important obstacles for the development of entrepreneurship within rural families. There is also a lack of measures promoting such tendencies in gminas from both organizational and financial point of view.

Słowa kluczowe

PL

przedsiebiorczosc; rodziny chlopskie; wies; dzialalnosc gospodarcza pozarolnicza; dzialalnosc gospodarcza

• Wydawca: -
• Czasopismo: Komunikaty, Raporty, Ekspertyzy. Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej
• Rocznik: 1999
• Tom: 452
• Opis fizyczny: s.1-31,tab.

Twórcy

autor

Ostrowski L.