Aktywnosc enzymatyczna industrioziemow wytworzonych z piaskow na zalesionym zwalowisku kopalni siarki w zaleznosci od gatunkow drzew

• Autorzy: Bielinska E J , Domzal H , Wegorek T
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W poszukiwaniu i w celu weryfikacji wskaźników diagnostycznych procesów glebotwórczych oraz wskaźników przemian antropogenicznych zbadano aktywność enzymatyczną gleb o składzie granulometrycznym piasku gliniastego po 35-letniej rekultywacji leśnej zwałowiska zewnętrznego kopalni siarki. Badania przeprowadzono na wierzchowinie na czterech powierzchniach doświadczalnych z drzewostanami: modrzewia europejskiego (Larix decidua Mill.) i sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris L.). Przeprowadzone badania wykazały, że aktywność enzymatyczna gleb była istotnie zróżnicowana w zależności od gatunku drzew. Na powierzchniach z drzewostanami sosny zwyczajnej aktywność badanych enzymów (fosfataz, ureazy i proteazy) była mniejsza niż w gruntach zalesionych modrzewiem europejskim. Aktywność enzymatyczna na powierzchniach z drzewostanami modrzewia kształtowała się na poziomie aktywności enzymatycznej gleb piaszczystych w naturalnych ekosystemach leśnych. Świadczy to o korzystnym wpływie rekultywacji leśnej na właściwości tworzącej się gleby. Aktywność ureazy, spośród wszystkich badanych enzymów, była najbardziej czułym wskaźnikiem informującym o sytuacji ekologicznej i stopniu rozwoju procesów glebotwórczych analizowanych gruntów.

EN

Enzymatic activity of soils with granulometric composition of loamy sand was studied in order to look for and to verify diagnostic soil-formation processes and indicators of anthropogenic transformations over 35 years’ forest re-cultivation in an outer dumping ground of a sulphur mine. The surveys were carried out on a hilltop of four experimental areas with the following tree-stands: European larch (Larix decidua Mill.) and common pine (Pinus sylvestris L.). The surveys showed that soil enzymatic activity was significantly differentiated depending on the tree species. On the area with common pine tree-stands, the activity of the enzymes studied (i.e. phosphatase, urease and protease) was lower than on the ground covered with European larch. Enzymatic activity on the areas with larch tree-stands was on the level of enzymatic activity of sandy soils in natural forest eco-systems. The observation proved a favourable influence of forest recultivation on the properties of soil at its formation stage. Among all the enzymes examined, urease activity was the most sensitive indicator reflecting ecological situation and development degree of soil formation processes in the grounds analysed.

Słowa kluczowe

PL

zalesianie; kopalnie siarki; tereny pogornicze; aktywnosc enzymatyczna; gatunki roslin; rekultywacja terenow; drzewa; procesy glebotworcze; grunty; zwalowiska

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2004
• Tom: 501
• Opis fizyczny: s.23-32,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Bielinska E J

• Instytut Glenoznawstwa i Ksztaltowania Środowiska, Akademia Rolnicza, ul.Leszczynskiego 7, 20-069 Lublin

autor

Domzal H

• Instytut Glenoznawstwa i Ksztaltowania Środowiska, Akademia Rolnicza, ul.Leszczynskiego 7, 20-069 Lublin

autor

Wegorek T

• Katedra Melioracji i Budownictwa Rolniczego, Akademia Rolnicza, Lublin

Bibliografia

• Anderson T.H., Joergensen R.G. 1997. Relationship between SIR and estimates of microbial biomass C in deciduous forest soils at different pH. Soil Biol. Biochem. 29: 1033-1042.
• Bielińska E.J., Węgorek T., Głowacka A. 2000. Zmiany aktywności enzymatycznej utworów ilastych na zalesionym zwałowisku kopalni siarki. Rocz. AR w Poznaniu 317, Roln. 56: 401-410.
• Bielińska E.J., Węgorek T., Ligęza S., Futa B. 2004. Aktywność enzymatyczna pisakowych industrioziemów zalesionych robinią akacjową (Robinia Pseudoacacia L.) zależnie od stoku zwałowiska. Rocz. Glebozn. 55(2): 69-75.
• Bender J., Gilewska M. 1995. Rekultywacja leśna poprzemysłowych nieużytków. Mat. Konf. „Las - Drewno - Ekologia 95”, Wielkop. Fund. Nauk. im. T. Perkitnego, 7-8 września, Poznań: 7-15.
• Burns R.G. 1985. The rhizosphere: microbial and enzymatic gradients and prospects for maniulation. Pedologie 35(3): 283-295.
• Dahm H. 1984. Generic composition and physiological and cultural properties of heterotrophic bacteria isolated from soil, rhizosphere and mycorrihizosphere of pine (Pinus silvestris L.). Acta Microbiol. Pol. 33(2): 147-156.
• Dziadowiec H., Kwiatkowska A., Woźniak S. 2002. Zróżnicowanie poziomu organicznego i próchnicznego gleb w mozaice roślinno-glebowej w Górznieńsko-Lidzbarskim Parku Krajobrazowym. Rocz. Glebozn. 53(3/4): 23-31.
• Einhelling F.A. 1996. Interaction involving alleloopathy in cropping systems. Agron. J. 88: 886-893.
• Gostkowska K., Furczak J., Domżał H., Bielińska E.J. 1998. Suitability of some biochemical and microbiological tests for the degradation degree of Podzolic Soil on the background of it differentiated usage. Pol. J. Soil Sci. 30/2: 69-78.
• Januszek K. 1999. Aktywność enzymatyczna wybranych gleb leśnych Polski południowej w świetle badań potowych i laboratoryjnych. Zesz. Nauk. AR Kraków, Ser. Rozprawy 250: 132 ss.
• Kieliszewska-Rokicka B. 2001. Enzymy glebowe i ich znaczenie w badaniach aktywności mikrobiologicznej gleby, w: Drobnoustroje środowiska glebowego. Red. H. Dahm, A. Pokojska-Burdziej, UMK Toruń: 37-47.
• Kurek E. 2002. Związki przyczynowo-skutkowe aktywności mikrobiologicznej i zakwaszenia gleb. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 482: 307-316.
• Ladd N., Butler J.H.A. 1972. Short-term assays of soil proteolytic enzyme activities using proteins and dipeptide derivatives as substrates. Soil Biol. Biochem. 4: 19-30.
• Lamb C.J., Dixon R.A. 1990. Molecular communication in interactions between plants and microbial pathogens. Plant Physiol. Plant Molecular Biol. 41: 339-367.
• Nowak J. 2003. Biologiczne metody oceny stanu środowiska przyrodniczego. Wprowadzenie. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 492: 11-13.
• Priha O., Hallantie T., Smolander A. 1999. Comparing microbial biomass, denitrification enzyme activity and numbers of nitrifiers in the rhizosphere of Pinus syvestris, Picea abie and Betula pendula seedlings with microscale methods. Fertility of Soils, Springer-Verlag: 162 ss.
• Tabatabai M.A., Bremner J.M. 1969. Use of p-nitrophenyl phosphate for assay of soil phosphatase activity. Soil Biol. Biochem. 1: 301-307.
• Węgorek T. 2003. Zmiany niektórych właściwości materiału ziemnego i rozwój fitocenoz na zwałowisku zewnętrznym kopalni siarki w wyniku leśnej rekultywacji docelowej. Rozpr. Nauk. AR w Lublinie 275: 140 ss.
• Zantua M.I., Bremner J.M. 1975. Comparison of methods of assaying urease activity in soils. Soil Biol. Biochem. 7: 291-295.