Zmiany spożycia tłuszczu przez młodzież w latach 1982-1996

• Autorzy: Rogalska-Niedzwiedz M , Charzewska J. , Wajszczyk B. , Chabros E. , Lachowicz A.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań sposobu żywienia przeprowadzonych wśród młodzieży w wieku 11-15 lat. W latach 1982-1991 badana była młodzież z warszawskich szkół podstawowych, w roku 1996 - grupa dziewcząt z Warszawy, a w roku 1995 młodzież z małego miasteczka z województwa stołecznego, korzystająca z pomocy opieki społecznej. Łącznie przebadano 7844 osoby. Sposób żywienia oceniono metodą wywiadu o spożyciu w ciągu ostatnich 24 godzin. Uzyskane wyniki wskazują, że ilość spożywanego tłuszczu (74,5-99,1 g w dietach dziewcząt i 97,4-124,7 g w dietach chłopców) i cholesterolu (203,9 - 437,0 mg w dietach dziewcząt i 262,1-477,8 w dietach chłopców) a także udział energii z tłuszczu (34,8-38,3% w całodziennych racjach pokarmowych dziewcząt i 36,8-38,9% w całodziennych racjach pokarmowych chłopców) były zbyt duże w porównaniu z wartościami zalecanymi przez normy, co świadczyło o dużym stopniu aterogenności diet młodzieży, zwłaszcza młodzieży warszawskiej. W ostatnich latach (1995, 1996) zaznaczyła się korzystna zmiana w strukturze spożycia kwasów tłuszczowych, polegająca na zmniejszeniu się udziału energii pochodzącej z kwasów tłuszczowych nasyconych i lepszym, niż w latach 1982-1991, stosunku wielonienasyconych kwasów tłuszczowych do kwasów nasyconych. Zmiana ta wynikała ze zmiany asortymentu tłuszczów stosowanych do potraw i do smarowania pieczywa. W kolejnych latach badań obserwowano zmniejszanie się ilości spożywanego masła, przy równoczesnym wzroście spożycia miękkich margaryn i olejów.

EN

The results are presented of studies of dietary habits of adolescents aged 11-15 years. In the years 1982-1991 the study was carried out in elementary schools in Warsaw, in 1996 in a group of girls in Warsaw, and in 1995 in adolescents in a small town near Warsaw (they were receiving help from welfare organization). The total number of studied persons was 7844. The mode of nutrition was assessed by dietary interview covering the last 24 hours. The obtained results showed that the amount of consumed fat (74.5-99.1 g in diet of girls and 97.4-124.7 g in diet of boys) and cholesterol intake (203.9-437.0 mg and 262.1-477.8 mg respectively) and the share of energy derived from fat (34.8%-38.1% in daily food rations of girls and 36.8-38.9% in those of boys) were too high as compared with the recommended daily allowances and suggested a high atherogenicity of the diets, especially those taken by Warsaw adolescents. In recent years (1995-1996) a favourable change has been noted in the pattern of intake of fatty acids, with reduction of energy intake from saturated fatty acids and better than in 1982-1991 ratio of polyunsaturated fatty acids to saturated acids. This change was due to changed assortment of fats used for preparation of dishes and as spreads for baker products. In successive years a decrease was noted of the intake of butter with simultaneous increase in the consumption of soft margarines and oils.

Słowa kluczowe

PL

tluszcze jadalne; Polska; kwasy tluszczowe; spozycie zywnosci; szkoly podstawowe; sposob zywienia; Warszawa; mlodziez; zywienie czlowieka

• Wydawca: -
• Czasopismo: Żywienie Człowieka i Metabolizm
• Rocznik: 1999
• Tom: 26
• Numer: 3
• Opis fizyczny: s.195-206,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Rogalska-Niedzwiedz M

• Instytut Zywnosci i Zywienia, 02-903 Warszawa, ul.Powsinska 61-63

autor

Charzewska J.

autor

Wajszczyk B.

autor

Chabros E.

autor

Lachowicz A.

Bibliografia

• 1. Adamson A., Rugg-Gunn A., Butler T., et al.: Nutritional intake, height and weight of 11-12 year old Northumbrian children in 1990 compared with information obtained in 1980. Brit. J. Nutr., 1992, 68, 543.
• 2. Anderson A.S., Macintyre S., West P.: Dietary patterns among adolescents in west of Scotland. Brit. J. Nutr., 1994, 71, 111.
• 3. Barnett R.: Fat - where it’s at. J. Am. Diet. Assoc., 1989, 89, 5, 702.
• 4. Bergstrom E., Hernel D., Persson L.A.: Dietary changes in Swedish adolescents. Acta Pediatr., 1993, 82, 472.
• 5. Burrows E.R., Henry H.J., Bowen D.J., et al.: Nutritional applications of a clinical low fat dietary intervention to public health change. J. Nutr. Education, 1993, 25, 167.
• 6. Charzewska J., Chwojnowska Z., Rogalska-Niedźwiedź M., i in.: Zmiany w żywieniu młodzieży z Warszawy w latach 1985-1990. Żyw. Człow. Metab., 1992, 19, 1, 17.
• 7. Charzewska J., Chwojnowska Z.: Zalety i wady wybranych metod oceny spożycia żywności ze szczególnym uwzględnieniem metody wywiadu. Żyw. Człow. Metab., 1988, 15, 65.
• 8. Charzewska J., Rogalska-Niedźwiedź M., Chwojnowska Z., i in.: Społeczne uwarunkowania żywienia młodzieży w latach 1982-1991. Warszawa, Prace IŻŻ nr 71, 1995.
• 9. Charzewska J., Rogalska-Niedźwiedź M., Chabros E., et al.: Abnormalities in food consumption and nutritional status of school children in Warsaw. Żyw. Człow. Metab., 1988, 15, 4, 274.
• 10. Chwojnowska Z., Charzewska J., Rogalska-Niedźwiedź M., i in.: Ocena sposobu żywienia 70 letnich mieszkańców wybranej dzielnicy warszawskiej. Żyw. Człow. Metab., 1993, 20, 189.
• 11. Crawley H.F.: The energy, nutrient and food intakes of teenagers aged 16-17 years in Britain. 1. Energy, macronutritients and non-starch polysaccharides. Brit. J. Nutr., 1993, 70, 15.
• 12. Elmadfa I., Godina-Zarfl B., Dichtl M., et al.: The Austrian Study on Nutritional Status of 60to 18-year-old pupils. In: New aspects of nutritional status. Ed: J.C. Somogyi. Basel, Karger, Bibl. Nutr., Dieta. 1994, 51, 62.
• 13. Jamison J.R.: Dietary fat consumption: a descriptive study of young health-aware adults. J. Nutr. Environ. Med., 1996, 6, 149.
• 14. Johnson R.K., Johnson D.G., Wang M.Q., et al.: Characterizing nutrient intakes of adoloscents by sociodemographic factors. J. Adolosc. Health 1994, 15, 149.
• 15. Kulesza W., Morawski R., Słowiński H., et al.: Assessment of dietary habits of selected population participating in the Pol-Monica programme. Part II. Energy and nutritional values of daily food ration in urban and rural population. Żyw. Człow. Metab., 1990, 17, 1, 21.
• 16. Lund E.K., Lee-Finglas W.E., Southon S., et al.: Dietary fat intake and plasma lipid levels in adolescents. Europ. J. Clin. Nutr., 1992, 46, 857.
• 17. Mensink R.P.: Effects of individual saturated fatty acids on serum lipids and lipoprotein concentrations. Am. J. Clin. Nutr., 1993, 57 (Suppl) 711 S.
• 18. Nadolna I., Kunachowicz H., Iwanow K.: Potrawy. Skład i wartość odżywcza. Warszawa. Prace IŻŻ nr 65, 1994.
• 19. Narojek L.: Niektóre aspekty uwarunkowań zachowań żywieniowych. Warszawa, Prace IŻŻ nr 63, 1993.
• 20.Payette H., Gray-Donald K.: Dietary intake and biochemical indices of nutritional status in an elderly population, with estimates of the precision of the 7-d food record. Am. J. Clin. Nutr., 1991, 54, 471.
• 21. Pietinen P., Vartianen E., Korhonen H.J., et al.: Nutrition as a component in community control of cardiovascular disease (The North Karelia Project). Am. J. Clin. Nutr., 1989, 49, 1017.
• 22. Popkin B.M., Haines P.S., Reidy K.C.: Food consumption trends of US women: patterns and determinants between 1977 and 1985. Am. J. Clin. Nutr., 1989, 49, 1307.
• 23. Prattala R., Berg M-A., Puska P: Diminishing or increasing contrast? Social class variation in Finnish food consumption patterns, 1979-1990. Europ. J. Clin. Nutr., 1992, 46, 279.
• 24. Prattala R., Rahkonen O., Rimpela M.: Consumption patterns of critical fat sources among adolescnts in 1977-1985. Nutr. Res., 1986, 6, 485.
• 25. Produkty spożywcze. Skład i wartość odżywcza. Pod red. M. Łoś-Kuczera. Warszawa, Prace IŻŻ, 1990.
• 26. Przysławski J.: Analiza porównawcza wybranych parametrów żywieniowych tłuszczu występującego w racjach pokarmowych różnych grup ludności. Cz. II. Skład kwasów tłuszczowych. Roczn. PZH 1994, 45, 191.
• 27. Rafalski H., Kluszczyńska Z., Świtoniak T.: Ocena wyżywienia kobiet pracujących w przemyśle włókienniczym w Łodzi w latach 1986-1989. Roczn. PZH 1991, 42, 4, 375.
• 28. Roszkowski W., Brzozowska A.: Ocena sposobu żywienia i stanu odżywienia ludzi starszych w Europie - projekt badawczy SENECA. Cz. II. Ocena sposobu żywienia. Żyw. Człow. Metab., 1994. 21, 35.
• 29. Sekuła W., Niedziałek Z., Figurska K., et al.: Food consumption in Poland converted into energy and nutrients, 1950-1955. Warszawa, Prace IŻŻ nr 74, 1996.
• 30. Sekuła W., Niedziałek Z., Figurska K., i in.: Zmiany w spożyciu tłuszczów w Polsce. Przem. Spoż., 1997, 51, 8.
• 31. Shea S., Melnik T.A., Stein A.D., et al.: Age, sex, foods contributing to the atherogenic potential of diet. Prev. Med., 1993, 22, 203.
• 32. Szczygieł A., Nowicka L., Bułhak-Jachymczyk B., i in.: Normy żywienia i wyżywienia. Warszawa, Prace IŻŻ, 1987.
• 33. Szostak W.B., Szczygłowa M., Szczepańska A., i in.: Album fotografii produktów i potraw o zróżnicowanej wielkości porcji. Warszawa, wyd. IŻŻ, 1982.
• 34. Whichelow M.J., Prevost A.T.: Dietary patterns and their association with demographic, lifestyle and health variables in random sample of British adults. Brit. J. Nutr., 1996, 76, 17.
• 35. Ziemlański Ś., Panczenko-Kresowska B., Chabros E., et al.: Blood lipid parameters and risk factors for cardiovascular heart diseases people aged 70 years. Żyw. Człow. Metab., 1993, 20, 175.
• 36. Ziemlański Ś., Bułhak-Jachymczyk B., Budzyńska-Topolowska J., i in.: Normy żywienia dla ludności w Polsce (energia, białko, tłuszcz, witaminy i składniki mineralne). Żyw. Człow. Metab., 1994, 21, 303.