Porownanie wartosci cech uzytkowych krajowych odmian pszenzyta ozimego zarejestrowanych w latach 1982-2003

• Autorzy: Kociuba W , Kramek A , Dolinski R

Warianty tytułu

EN

Comparison of the usability trait values for local winter triticale cultivars registered i years 1982-2003

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przedstawione wyniki badań obejmują trzyletni cykl doświadczeń polowych prowadzonych w latach 2002-2004 w Gospodarstwie Doświadczalnym w Czesławicach koło Nałęczowa Akademii Rolniczej w Lublinie. Materiał badawczy stanowiło 38 odmian pszenżyta ozimego, które zostały podzielone na trzy grupy, a jako kryterium podziału przyjęto datę wpisania odmiany do Rejestru Odmian. Analizowane były następujące cechy: wysokość roślin, długość kłosa, liczba kłosków i ziarn w kłosie, masa ziarn z kłosa, płodność kłosków w kłosie, masa 1000 ziarn oraz zawartość białka w ziarnie. Oceniono również odporność odmian na choroby. Dla wymienionych cech wyliczono średnie oraz zakres zmienności w latach badań oddzielnie dla każdej z grup odmian. Otrzymane wyniki wskazują na duże zróżnicowanie cech użytkowych u odmian pszenżyta ozimego. Wprowadzane nowe odmiany charakteryzują się obniżoną w porównaniu do odmian starszych wysokością roślin oraz mniejszą masą 1000 ziarn. Wartość pozostałych cech użytkowych utrzymuje się na podobnym poziomie. Odmiany pszenżyta ozimego zarejestrowane w latach 2000-2003 odznaczają się mniejszą odpornością polową na mączniaka właściwego, natomiast odporność na rdzę brunatną jest wyższa niż u odmian wpisanych do rejestru w latach 1982-1990. Starsze odmiany pszenżyta ozimego są cennym źródłem odporności na mączniaka właściwego przy odpowiednim poziomie innych cech użytkowych. Celowe zatem jest zabezpieczanie tych odmian w kolekcji.

EN

Presented research results concern the 3-year cycle of field experiments conducted over the years 2002-2004 at Agricultural Experimental Station Czesławice, near Nałęczów. Examined material consisted of 38 Polish winter triticale cultivars which were divided into three groups. The year of cultivar’s registration on the local list was assumed as a criterion to division. The following traits were analysed: plant height, spike length, number of spikelets and grains per spike, weight of grains per spike, spikelet fertility, weight of 1000 grains and protein content in grain. Cultivar disease resistance was also examined. For above mentioned traits the means values and variability ranges in years of study were calculated separately for each cultivars’ group. Obtained results indicated a strong differentiation of useful traits in winter triticale cultivars. New introduced cultivars were characterized by reduced plant height as well as smaller weight of 1000 grains, in comparison to the older cultivars. The values of remaining useful traits were kept on similar level. The winter triticale cultivars registered over the years 2000-2003 were characterized by lower field resistance to powdery mildew, whereas their resistance to brown rust was higher than in the cultivars registered during years 1982-1990. The older winter triticale cultivars are a valuable source of resistance to powdery mildew, at maintained appropriate level of other usability features. Therefore, it would be necessary to preserve these cultivars in collection.

Słowa kluczowe

PL

odpornosc na choroby; cechy uzytkowe; odmiany krajowe; pszenzyto ozime; charakterystyka porownawcza; odmiany roslin

EN

disease resistance; utility property; domestic cultivar; winter triticale; comparative analysis; plant cultivar

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2007
• Tom: 517
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.379-387,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Kociuba W

• Instytut Genetyki, Akademia Rolnicza, ul.Akademicka 15, 20-934 Lublin

autor

Kramek A

• Instytut Genetyki, Akademia Rolnicza, ul.Akademicka 15, 20-934 Lublin

autor

Dolinski R

• Instytut Genetyki, Akademia Rolnicza, ul.Akademicka 15, 20-934 Lublin

Bibliografia

• Arseniuk E. 1996. Triticale diseases - a review, w: Triticale: today and tomorrow. Guedes-Pinto H., Darvey N., Carnide V.P. (red.). Kluw. Acad. Publ., Dordrecht: 499-525.
• Arseniuk E., Czembor H.J., Sowa W., Krysiak H. 1990. Wstępne badania nad septoriozą pszenżyta. Biul. IHAR 173/174: 65-69.
• Banaszak Z., Marciniak K. 2002. Wide adaptation of DANKO triticale varieties. Proc. of the 5th Int. Triticale Symp., IHAR w Radzikowie, Poland, 30 VI-5 VII 2002, Vol. I: 215-222.
• Brzozowski J., Kurowski T.P., Brzozowska I. 2000. Wpływ zabiegów nawozowo- herbicydowych na stopień porażenia chorobami pszenżyta ozimego. Folia Univ. Agric. Stetin., Agricultura 206(82): 25-30.
• Cichy H. 1992. Odporność pszenżyta ozimego na Pseudocercosporella herpotrichoides. Biul. IHAR 181/182: 89-92.
• COBORU 2006. Lista Odmian Roślin Rolniczych i Warzywniczych. Słupia Wielka.
• Cyfert R. 2004. Wyniki porejestrowych doświadczeń odmianowych. Zboża ozime. COBORU, Słupia Wielka, 24: 25-35.
• Dziamba S. 1983. Zmienność plonowania i elementów struktury plonu żyta, pszenicy i pszenżyta pod wpływem wybranych elementów agrotechnicznych. Rozprawy Naukowe AR w Lublinie 80: 43 ss.
• Kociuba W. 1990. Polowa ocena odporności na choroby grzybowe w kolekcji pszenżyta ozimego (xTriticosecale Wittmack). Biul. IHAR 173/174: 83-86.
• Kociuba W. 1992. Ocena ważniejszych cech rolniczych materiałów kolekcyjnych pszenżyta ozimego i jarego (xTriticosecale Wittmack). Biul. IHAR 183: 125-133.
• Kociuba W. 1998a. Wyniki oceny materiałów kolekcyjnych pszenżyta ozimego i jarego w 1996 roku. Biul. IHAR 205/206: 219-228.
• Kociuba W. 1998b. Charakterystyka zasobów genowych rodzaju x Triticosecale Wittmack. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 463: 369-379.
• Kociuba W. 2000. Zmienność i współzależność ważniejszych cech plonotwórczych w obrębie heksaploidalnego pszenżyta ozimego (xTriticosecale Wittmack). Rozprawa habilitacyjna. Rozprawy Naukowe AR w Lublinie 232: 73 ss.
• Kociuba W., Wasak E. 1988. Zawartość białka w ziarniakach form kolekcyjnych pszenżyta (xTriticosecale Wittmack). Biul. IHAR 166: 43-46.
• Maćkowiak W., Budzianowski G., Cicha A., Cichy H., Mazurkiewicz L., Milewski G., Paizert K., Szeląg B., Szeląg J., Woś H. 1998. Hodowla pszenżyta w Zakładzie Doświadczalnym Hodowli i Aklimatyzacji Roślin „Małyszyn”. Biul. IHAR 205/206: 303-320.
• Maćkowiak W., Paizert K., Mazurkiewicz L., Woś H. 1993. Osiągnięcia i problemy hodowli pszenżyta w Polsce. Biul. IHAR 187: 143-166.
• Marciniak K., Banaszak Z., Szołkowski A. 2000. Hodowla pszenżyta w firmie DANKO. Folia Univ. Agric. Stetin., Agricultura 206(82): 173-178.
• Strzembicka A., Węgrzyn S., Grzesik H. 1998. Ocena rodów hodowlanych pszenżyta pod względem odporności na rdzę brunatną (Puccinia recondita f. sp. tritici). Biul. IHAR 205/206: 273-278.
• Wolski T. 1987. Odmiany pszenżyta Poznańskiej Hodowli Roślin - ich charakterystyka i perspektywy uprawy. Hod. Rośl. Nasien. 4: 1-6.
• Wolski T. 1989. Kierunki hodowli pszenżyta oraz metody oceny, w: Biologia pszenżyta. Red. C. Tarkowski. PWN, Warszawa: 172-215.
• Wolski T., Pojmaj M.S., Banaszak Z., Czerwieńska E., Bogacki J., Marciniak K., Szołkowski A. 2000. Poprawianie wartości użytkowych pszenżyta ozimego w 30- letniej hodowli w DANKO. Biul. IHAR 214: 95-104.
• Wolski T., Szołkowski A., Gryka J., Pojmaj M.S. 1998. Obecny stan hodowli pszenżyta ozimego w DANKO. Biul. IHAR 205/206: 289-297.
• Woś H. 1992. Odporność pszenżyta ozimego na grzyb Leptosphaeria nodorum Mül. Biul. IHAR 181/182: 83-87.
• Woś H., Maćkowiak W., Paizert K. 1996. Przydatność niektórych zapraw nasiennych w zwalczaniu septoriozy liści i kłosów pszenżyta. Biul. IHAR 197: 69-74.
• Zamorski C., Schollenberger M. 1995. Występowanie chorób pszenżyta w Polsce. Biul. IHAR 195/196: 197-207.
• Zych J. 1996. Syntezy wyników doświadczeń odmianowych. Pszenżyto ozime. COBORU, Słupia Wielka: 47-61.
• Zych J. 1997. Syntezy wyników doświadczeń odmianowych. Pszenżyto ozime. COBORU, Słupia Wielka: 41-54.
• Zych J. 1998. Syntezy wyników doświadczeń odmianowych. Pszenżyto ozime.
• COBORU, Słupia Wielka: 44-55.
• Zych J. 2002. Wyniki porejestrowych doświadczeń odmianowych. Zboża ozime. COBORU, Słupia Wielka, 5: 20-28.
• Zych J. 2003. Wyniki porejestrowych doświadczeń odmianowych. Zboża ozime. COBORU, Słupia Wielka, 15: 22-30.