Szacunek ladunkow Cd i Pb dostajacych sie do gleb uzytkow rolnych Polski w latach 1955-1995

• Autorzy: Smal H , Kot I.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono szacunkowe obliczenia ładunków Cd i Pb dostających się z nawozami fosforowymi i obornikiem do gleb użytków rolnych Polski dla poszczególnych województw w latach 1955-1995. Średni krajowy ładunek Cd pochodzący z rolnictwa w tym okresie wynosił 1,9 g‧ha⁻¹‧rok⁻¹ natomiast Pb 14,2 g‧ha⁻¹‧rok⁻¹. Podano także sumaryczny dopływ tych metali z rolnictwa i depozycji atmosferycznej w latach 1955-1987 oraz udział rolnictwa w całkowitym kumulatywnym ładunku. Głównym źródłem Pb wprowadzonego do gleb Polski był jego dopływ z atmosfery. W większości województw Polski południowej i południowo- zachodniej, udział kadmu pochodzącego z atmosfery dochodził do 90 a nawet i więcej procent całkowitego ładunku kumulatywnego tego pierwiastka dostającego się do gleby. W przypadku części Polski północno-wschodniej, centralnej i północnej więcej kadmu wprowadzonego do gleb pochodziło z rolnictwa niż z atmosfery.

EN

Estimated cadmium and lead loads put into agricultural soils in Poland within 1955-1995 with P fertilizers and FYM was presented in administrative unit arrangement. Mean for the country Cd load from agriculture in this period was of 1.9 g‧ha⁻¹‧year⁻¹ and Pb load 14.2 g‧ha⁻¹‧year⁻¹. Moreover, a cumulative load of these metals from agriculture and from atmosphere in 1955-1987 and the participation of agriculture in total cumulative load were also given in the paper. The main source of Pb input to soils in the whole country was the atmospheric deposition. In case of Cd, in the majority of provinces, especially in southern and south-western Poland, about 90% of total cumulative load came from the atmosphere. In some provinces (north-eastern, northern and central Poland) Cd input from agriculture exceeded its input from the atmosphere.

Słowa kluczowe

PL

olow; ochrona srodowiska; uzytki rolne; gleby; ladunek pierwiastkow; metale ciezkie; zanieczyszczenia gleb; kadm; zrodla zanieczyszczen; ksztaltowanie srodowiska; zagrozenia srodowiska

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2001
• Tom: 476
• Opis fizyczny: s.293-303,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Smal H

• Akademia Rolnicza, ul. Leszczynskiego 7, 20-069 Lublin

autor

Kot I.

Bibliografia

• BEHRENDT H. 1993. Point and. Diffuse Loads of Selected Pollutants in the River Rhine and its Main Tributaries. IIASA, Austria.
• CZUBA R., SIUTA J. 1976. Agroekologiczne podstawy nawożenia. PWRiL Warszawa.
• CZYŻYK F. 1994. Wpływ wieloletnich nawodnień ściekami na glebę, wody gruntowe i rośliny. Wydawnictwo IMUZ Falenty: 1-77.
• FAO 1981. Feltilizer Yearbook, vol. 30.
• FAO 1992. Feltilizer Yearbook, vol. 42.
• FOTYMA M., MERCIK S. 1992. Chemia Rolna. PWN Warszawa.
• FRATERS D., VAN BEURDEN A. 1993. Cadmium mobility and accumulation in soils of the European Communities. National Institute of Public Health and Environmental Protection, the Netherlands: 1-64.
• GÓRECKI H. 1990. Metale ciężkie w nawozach fosforowych i wieloskładnikowych. Przemysł Chemiczny, tom 69/1: 5-9.
• KABATA-PENDIAS A., PIOTROWSKA M. 1987. Pierwiastki śladowe jako kryterium rolniczej przydatności odpadów. IUNG Puławy, seria P (33): 75-78.
• MAŁYSOWA E., PATORCZYK-PYTLIK B. 1986. Zawartość metali ciężkich w nawozach fosforowych produkowanych i stosowanych w Polsce. Prace Nauk. Akademii Ekon. Wrocław, 338, Chemia: 75-78.
• OLENDRZYŃSKI K., ANDERBERG J., BARTNICKI J., PACYNA J., STIGLIANI W. 1995. Atmospheric emissions and depositions of cadmium, lead and zinc in Europe during the period 1955-1987. IIASA, Austria: 1-31.
• UMIŃSKA R. 1988. Ocena poziomu pierwiastków śladowych stanowiących potencjalne zagrożenie dla zdrowia w glebach Polski narażonych na zanieczyszczenie. Rozp. hab., Instytut Medycyny Wsi, Lublin-Warszawa: 1-188.