Pierwiastki w poroscie pustulka pecherzykowata Hypogymnia physodes porastajacym rozne forofity

• Autorzy: Falandysz J. , Ichihashi H. , Piszczek M. , Yamasaki S.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Oznaczono stężenie 44 pierwiastków (Na, Mg, Al, Si, P, K, Ca, U, Cr, Mn, Fe, Co, Ni, Cu, Zn, Ga, Tl, Bi, Pb, Ai, Rb, Sr, Y, Ag, Cd, Sn, Sb, Cs, Ba, La, Ce, Pr, Nd, Sm, Gd, Tb, Dy, Ho, Er, Tm, Yb, Lu, Th i U) w piesze epifitycznego porostu pustułka pęcherzykowata zebranego z ośmiu różnych forofitów (sosna, jałowiec, lipa, olsza, leszczyna, dąb, brzoza i świerk) na malej powierzchni lasu koło miejscowości Łuby w Borach Tucholskich w lipcu 1994 r. W analizie zastosowano technikę podwójnie zogniskowanej, wysokoroz­dzielczej spektrometrii mas z wzbudzeniem w źródłach (double focused HR-ICP-MS), z nebulizerem ultradźwiękowym oraz emisyjnej spektroskopii atomowej ze wzbudzeniem w źródłach (ICP-AES). Wzorcem wewnętrznym byl ind (In). Analizowano zbieżność stężeń poszczególnych pierwiastków w piesze porostu w zależności od gatunku forofitu.

EN

Sodium, potassium, calcium, magnesium, aluminium, silicon, phosphorus, vanadium, chromium, manganese, cobalt, nickel, copper, zinc, gallium, arsenic, rubidium, strontium, yttrium, silver, cadmium, tin, antimony, caesium, barium, lanthanum, cerium, praseodymium, neodymium, samarium, gadolinium, terbium, dysprosium, holmium, erbium, thulium, ytterbium, lutetium, thallium, lead, bismuth, thorium and uranium concentrations were determined in lichen Hypogymnia physodes overgrowing eight phorophite species and collected at a selected areas of the Tucholskie Forests in 1994. The method of measurement was double focused inductively coupled high resolution mass spectrometry (HR-ICP-MS) and inductively coupled plasma atomic emission spectroscopy (ICP-AES) after wet digestion of the sample with concentrated nitric acid in Teflon vessels. The concentrations of Al, Si, V, Cr, Ni, Cu, Ga, As, Rb, Sb, Cs, Gd, Er, Tm, Lu, Bi and U in thallus of Hypogymnia physodes were found to be independent of the substrate species. Thallus of Hypogymnia physodes collected from pine, and in some cases also from juniper and limetree contained lower concentrations of Mg, P, Ca, V, Cr, Mn, Co, Zn, Sr, Y, Ag, Cd, Ba, La, Ce, Nd, Sm, Tb, Dy, Ho, Yb, Tl and Pb than samples collected from alder, hazel, oak, birch or spruce, while for Th and Fe higher concentrations were found for pine than other substrates.

Słowa kluczowe

PL

Bory Tucholskie; forofity; stezenie pierwiastkow; porosty; Polska; Hypogymnia physodes; mchy; pierwiastki chemiczne; pustulka pecherzykowata

EN

Tuchola Forests; phorophyte; element concentration; lichen; Poland; Hypogymnia physodes; moss; element

• Wydawca: -
• Czasopismo: Bromatologia i Chemia Toksykologiczna
• Rocznik: 1998
• Tom: 31
• Numer: 4
• Opis fizyczny: s.401-409,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Falandysz J.

• Uniwersytet Gdanski, 80-952 Gdansk, ul.J.Bazynskiego 1a

autor

Ichihashi H.

autor

Piszczek M.

autor

Yamasaki S.

Bibliografia

• 1. Riihling A., Brumelis G., Goltsova N., Kvietkus K., Kubin E., Liiv S., Magnusson S., Makinen A., Pilegaard K., Rasmussen L., Sander E., Steinnes E.: Atmospheric heavy metal deposition in Northern Europe 1990. Nord 1992: 12. Nordic Council of Ministers
• 2. Sawicka-Kapusta K., Rakowska A.: Heavy metal contamination in Polish national parks. Proc. Second European Conference on Ecotoxicology, 11-15 May, Amsterdam, The Netherlands. W. Slooff, H. de Kriujf (red.). Sci Total Environ. 1993, Suppl. Part 1: 161 -166
• 3. Świergosz R., Balwierz A., Sieńczak M., Sawicka-Kapusta K.: Lichens as bioindicators of air pollution in Poland. Intern. Conf. Heavy Metals in the Environment, Edinburgh, 1991: 262-265
• 4. Markert B.: Presence and significance of naturally occuring chemical elements of the periodic system in the plant organism and consequences for future investigations on inorganic environmental chemistry in ecosystems. Vegetatio 1992; 103: 1-30
• 5. Markert B., Herpin U., Berlekamp J., Oehlmann J., Grodzińska K., Mankovska B., Suchara I., Siewers U., Weckert V., Lieth H.: A comparison of heavy metal deposition in selected Eastern European countries using the moss monitoring method, with special emphasis on the „Black Triangle". Sci. Total Environ. 1996; 193: 85-100
• 6. Falandysz J., Dembowska A., Ichihashi H., Danisiewicz D.: Stężenie rtęci ogółem w poroście pustułka pęcherzykowata Hypogymnia physodes w zależności od gatunku forofitu. Bromat. Chem. Toksykol. 1997; 30: 133-136
• 7. Shimamura T., Iwashita M., Takaku Y., Akabane I., Tsumura A., Yamasaki S.: Determination of the trace elements in a Mizuho ice core sample by a combination of conventional and high resolution inductively coupled plasma mass spectrometry. Proc. NIPR Symposium on Polar Meteorology and Glaciology. 1995; 9: 33-44
• 8. Yamasaki S.: Inductively coupled plasma mass spectrometry. W Mass spectrometry of soils. TW. Boutton, S. Yamasaki (red.) Marcel Dekker, Inc. New York, 1996; 459-491
• 9. Yamasaki S., Tsumura A., Cai Dr.: Microwave dissolution and ICP-MS for the determination of trace and ultra-trace elements in plant tissue. W Applications of plasma source mass spectrometry. G. Holland, AM Eatom (red.) The Royal Society of Chemistry, Cambridge, 1991; 110-118
• 10. Yoshida T., Yamasaki S., Tsumura A.: Determination of trace and ultra-trace elements in 32 international geostandards by ICP-MS. Jour. Min. Pet. Econ. Geol. 1992; 87: 107-122
• 11. Herpin U., Berlekamp J., Markert B., Wolterbeek B., Grodzińska K., Siewers U., Lieth H., Weckert V.: The distribution of heavy metals in a trancest of the three states the Netherlands, Germany and Poland, determined with the aid of moss monitoring. Sci. Total Environ. 1996; 187: 185 -198
• 12. Falandysz J., Danisiewicz D., Bona H.: Metale w grzybach na terenie Borów Tucholskich i lasów kaszubskich. Bromat. Chem. Toksykol. 1994; 27: 129-134