EN
In addition to the well-known limiting effect of cavity abundance on the density of hole-nesting passerines, other aspects of cavity availability may shape their communities as well. Notably, where there is a considerable aggregation of cavities, territory-holders may prevent the occupation of the nearest cavities by other birds, whereas a supply of diverse cavities may reduce interspecific competition. We used multivariate general linear models to explore whether, and how, variables describing the supply of small cavities are related to the density and diversity of hole-nest- ing passerine communities in 33 hemiboreal old forest stands. The total density of 12 species (1.3 ± 0.8 pairs/ha) increased with cavity density and diversity, but was not affected by cavity aggregation. As expected, cavity diversity also promoted bird diversity; indeed, the densities of different species were positively related to the densities of different cavity types. The results indicate that segregation in nest-cavity selection affects the co-occurrence of passerine species and, at the mean densities of small tree-cavities in the region (2.3/ha), cavity aggregation does not markedly reduce their availability. In conservation management, therefore, it is important to maintain a diverse supply of cavities in addition to their abundance, in order to sustain hole-nester communities.
PL
Limitujący wpływ liczebności dziupli na występowanie dziuplaków jest często badany, można jednak zakładać, że także inne aspekty dostępności dziupli mogą kształtować zespoły tej grupy ptaków. W przypadku przestrzennych zgrupowań dziupli, posiadacze terytoriów mogą powodować, że najbliższe dziupli nie będą zajęte, także różnorodność dziupli może redukować konkurencję międzygatunkową i kluczową rolę dzięciołów. Badania prowadzono na 33 powierzchniach leśnych (2-17 ha) w Estonii. W sezonie lęgowym na każdej powierzchni przeprowadzono 4 liczenia ptaków i co najmniej 2 kontrole związane z wyszukiwaniem dziupli. Dziuple o wielkości otworu wejściowego 2-5.5 cm. uważano za dostępne dla ptaków, opisywano je w 5 kategoriach: dziuple w miejscach po gałęziach, szczeliny w pniu, dziuple wykute przez dzięcioły i przez inne zwierzęta (gł. czarnogłówkę) oraz skrzynki lęgowe. Zmierzono także odległości między najbliższymi drzewami z dziuplami aby ocenić skupiskowość występowania dziupli. Analizowano jak 9 zmiennych środowiskowych (Tab. 1) związanych z różnorodnością dziupli wpływa na bogactwo gatunkowe i zagęszczenia dziuplaków należących do rzędu wróblowych. Zarówno różnorodność dziupli jak i zespołu dziuplaków opisywano wskaźnikiem Shannona. Stwierdzono łącznie 12 gatunków dziuplaków, ze średnim łącznym zagęszczeniem 1.3 ± 0.8 pary/ha. Zagęszczenia dziuplaków były pozytywnie skorelowane z liczebnością i różnorodnością dziupli (Fig. 1A,B). Nie stwierdzono, aby dziuple występowały skupiskowo. Różnorodność dziupli (ale nie ich zagęszczenia czy skupiskowość) zwiększała różnorodność ptaków (Fig. 1C, Tab. 3). Zagęszczenia poszczególnych gatunków ptaków były skorelowane z zagęszczeniami poszczególnych typów dziupli (Tab. 2). Udział dziupli wykutych przez dzięcioły nie miał wpływu za zmienne opisujące zgrupowanie dziuplaków, a tylko zagęszczenie jednego gatunku — kowalika korelowało z liczebnością tej grupy dziupli. Zagęszczenia pięciu innych gatunków było związane z innymi typami dziupli (Tab. 2). Wyniki wskazują, że dziuplaki mają odmienne preferencje przy wyborze dziupli, a średnie zagęszczenia niewielkich dziupli w lasach północnych (2.3 dziupli/ha), oraz ewentualna skupiskowość nie wpływają na zmniejszenie ich dostępności dla ptaków. Tak więc nie tylko liczebność dziupli ale także ich różnorodność (związana z różnorodnością drzewostanów i procesów tworzenia dziupli) jest ważna dla zachowania bogactwa gatunkowego dziuplaków.